Jak skutecznie poradzić sobie z nadmierną potliwością?

Nadpotliwość polega na nadmiernej i niespodziewanej produkcji potu przez organizm. Zaburzenie najczęściej dotyczy pach, dłoni, podeszew stóp i twarzy. Nadmierne pocenie się wywiera negatywny wpływ na aktywność życiową. Może powodować problemy emocjonalne, społeczne i zawodowe. Oddziałuje też na zdrowie fizyczne, m.in. sprzyja infekcjom skóry i powstawaniu zmian wypryskowych. Nadmierna potliwość jest częstą dolegliwością. Eksperci szacują, że występuje u 1-3% populacji. 

Specjaliści dzielą nadmierną potliwość na pierwotną i wtórną. Nadpotliwość pierwotna nie jest związana z chorobą towarzyszącą. Ten typ zaburzenia zwykle pojawia się już w dzieciństwie i dotyczy ograniczonego obszaru (lub obszarów) skóry. W wielu przypadkach wynika z obciążenia rodzinnego. Objawy nadmiernej potliwości pierwotnej występują dwustronnie i symetrycznie. Natomiast nadpotliwość wtórna najczęściej jest konsekwencją innej choroby. 

Przyczyny nadpotliwości pierwotnej nie są do końca poznane. Naukowcy uważają, że rolę w rozwoju tej przypadłości odgrywają uwarunkowania genetyczne, emocjonalne i środowiskowe. Symptomy zaburzenia nasilają się w stanach stresu lub lęku oraz pod wpływem wysokiej temperatury, wysiłku, używek czy ostrych przypraw.

Przyczyną nadpotliwości wtórnej mogą być stany lub choroby, takie jak:

• zaburzenia okresu menopauzy;
• cukrzyca;
• nadczynność tarczycy; 
• choroba Parkinsona i inne zaburzenia neurologiczne; 
• niektóre nowotwory. 

Nadpotliwość wtórna występuje też jako działanie niepożądane stosowania niektórych leków.

Terapię na pocenie poprzedza dokładna diagnostyka. Ma ona m.in. na celu określenie charakteru zaburzenia (pierwotny czy wtórny). Leczenie nadpotliwości jest dobierane indywidualnie. 

W hiperhydrozie pierwotnej początkowo zalecane są preparaty miejscowe – w formie płynów, kremów lub zasypek. W składzie tych środków znajdują się przede wszystkim sole glinu, roztwory kwasu taninowego i glikopirolan (2%). Warto wiedzieć, że w 2018 r. amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) dopuściła nowy miejscowy preparat na pocenie pod pachami. Ma on postać chusteczek nawilżonych glikopirolanem (2,4%). Obecnie produkt nie jest dostępny w Polsce.

Jeśli miejscowa terapia na potliwość nie przynosi zadawalających rezultatów, specjaliści zalecają zażywanie tabletek lub leczenie zabiegowe. Do doustnych leków na nadpotliwość należy przede wszystkim glikopirolan i oksybutynina. Na nadmierne pocenie lekarze przepisują też propranolol. Ten ostatni lek jest rekomendowany zwłaszcza przy nadmiernym poceniu, któremu towarzyszy stres i lęk. 

Przeciw poceniu bywają stosowane: 
   • jonoforeza;
   • iniekcje z botuliny;
   • radiofrekwencja (RF) mikroigłowa;
   • laseroterapia;
   • mikrofale;
   • ultradźwięki. 
W przypadku bardzo nasilonego pocenia istnieje również możliwość poddania się operacji. Do procedur na potliwość zaliczana jest sympatektomia (przerwanie ciągłości pnia współczulnego) oraz chirurgiczne usunięcie gruczołów potowych.
W nadpotliwości pierwotnej, poza lekami czy zabiegami, specjaliści zalecają też wprowadzenie zmian w stylu życia. Osoby z nadpotliwością powinny pomyśleć zwłaszcza o modyfikacji diety, rzuceniu palenia i ograniczeniu picia alkoholu. 

W terapii nadpotliwości wtórnej lekarz dąży do wyeliminowania przyczyny zaburzenia. Odpowiednie postępowanie, choćby w przypadku cukrzycy czy problemów okresu menopauzy, może przynieść dobry i szybki efekt. Jeśli nie istnieje możliwość przyczynowego leczenia nadpotliwości wtórnej, terapia polega na łagodzeniu objawów. 

Bibliografia:

1. https://podyplomie.pl/dermatologia/20277,nadmierna-potliwosc-pierwotna-aktualne-mozliwosci-terapeutyczne (dostęp 22.05.2023)
2. https://www.termedia.pl/Nadpotliwosc-patogeneza-i-metody-leczenia,56,33639,0,0.html (dostęp 22.05.2023)
3. https://www.termedia.pl/dermatologia/Nadmierna-potliwosc-przyczyny-i-mozliwosci-terapeutyczne,41718.html (dostęp 22.05.2023)
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459227/ (dostęp 22.05.2023)

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.

redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka