Czym jest zespół długoterminowych powikłań określanych jako long COVID?

Na podstawie wytycznych brytyjskiego Narodowego Instytutu Zdrowia i Opieki z 2020 roku (NICE) wyróżnia się:

• ostry COVID-19 – objawy i dolegliwości utrzymują się do 4 tygodni,
• podostry zespół post COVID-19 – objawy i dolegliwości trwają od 4 do 12 tygodni,
• zespół post COVID-19 – objawy i dolegliwości utrzymują się powyżej 12 tygodni.

Powikłania po przebyciu COVID-19

Układ nerwowy

Jednym z najczęściej występujących powikłań po przebyciu infekcji COVID-19 jest zmęczenie porównywane do zespołu chronicznego zmęczenia (ang. Chronic Fatique Syndrome – CFS). Dolegliwość może dotyczyć osób, które przeszły COVID-19 bezobjawowo, a także pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby. Kolejnym powikłaniem, które zasługuje na uwagę, jest „mgła mózgowa”, która charakteryzuje się skłonnością do zapominania, osłabioną koncentracją, problemami z komunikacją i orientacją. Warto podkreślić, że wyżej wymienione dolegliwości częściej występują u osób, u których infekcja przebiegła ciężko. Do innych objawów ze strony układu nerwowego należy wymienić: zawroty głowy, majaczenie, zaburzenia snu, neuropatię obwodową, zespoły lękowe, ból głowy, a także zaburzenia węchu i smaku.

Układ oddechowy

Jednym z najczęściej obserwowanych powikłań po przebyciu infekcji SARS-CoV-2 jest kaszel, który może utrzymywać się nawet przez wiele miesiące od zakażenia. Innymi objawami zgłaszanymi przez pacjentów po przebytym COVID-19 są duszności oraz zmniejszenie tolerancji wysiłku fizycznego. U ozdrowieńców może również wystąpić hipoksja, czyli niedotlenienie organizmu, które spowodowane jest niedoborem tlenu w tkankach. Z czasem u niektórych pacjentów objawy ze strony układu oddechowego ulegają złagodzeniu. 
 

Układ sercowo-naczyniowy

Wśród kardiologicznych powikłań po przebyciu infekcji SARS-CoV-2 możemy wyróżnić: niewyrównane nadciśnienie tętnicze, częstoskurcz, kołatanie serca, ból lub ucisk w klatce piersiowej oraz uszkodzenie mięśnia sercowego. Ryzyko powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego występuje również w przypadku łagodnych bądź bezobjawowych zakażeń.

Skóra

Powikłania związane z przejściem zakażenia wirusem SARS-CoV-2 mogą również stanowić problem dermatologiczny, a do objawów long Covid zaliczamy: osutkę, wykwity pokrzywkowe i odropodobne, a także liszaj płaski. Ponadto u ozdrowieńców zaobserwowano również nadmierne wypadanie włosów. Najczęściej występującym typem łysienia jest łysienie telogenowe, czyli rozproszone wypadanie włosów, które może być spowodowane infekcją lub silnym stresem. Ten typ łysienia spowodowany jest przedwczesnym przejściem włosów z fazy anagenu (faza aktywnego wzrostu) w fazę telogenu (faza spoczynku). Stan ten może trwać około 3 miesięcy.

Inne powikłania

• układ pokarmowy: brak apetytu, anoreksja, zaparcia, biegunka, nudności, refluks żołądkowo-przełykowy,
• układ mięśniowo-szkieletowy: osłabienie mięśni, ból mięśni i stawów,
• układ moczowy: przewlekła niewydolność nerek, zawał nerki,
• układ krzepnięcia: powikłania zakrzepowo-zatorowe,
• narząd wzroku: zespół „czerwonego oka”, zakażenia grzybicze,
• układ płciowy: zaburzenia erekcji, spadek libido, ryzyko niepłodności u mężczyzn,
• układ dokrewny: zapalenie tarczycy, przypadki cukrzycy,
• ogólne: gorączka, stany podgorączkowe.

Long Covid obecnie stanowi poważny problem, z którym borykają się lekarze na całym świecie. Aby uniknąć powikłań pocovidowych w pierwszej kolejności trzeba ochronić siebie oraz innych przed zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Aby zminimalizować ryzyko infekcji należy przestrzegać ogólnych zasad higieny, często wietrzyć pomieszczenia, unikać kontaktu z osobami z objawami przeziębienia oraz przyjmować szczepionki przeciw Covid-19.
 

Bibliografia:

1. https://www.who.int/europe/news-room/fact-sheets/item/post-covid-19-condition, data wejścia [31.01.2023]
2. Szendzielorz E., Bednarek E., Nadmierna utrata włosów jako powikłanie po zakażeniu wirusem SARS-CoV-2. Aesth Cosmetol Med. 2021;10(3):109-113.
3. Guziejko K., Tałałaj J., Czupryna P., Moniuszko-Malinowska A. (2022). Long COVID. Przeglad Epidemiologiczny. 2022;76(3): 287-295.
4. https://mrr.edu.pl/PDF/mRR_PostCOVID_z01.pdf, data wejścia [31.01.2023].

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.