Ostroga piętowa – przyczyny, objawy i leczenie

Ostrogi piętowe to trójkątne narośle kostne, które występują na kości piętowej. Zaburzenie często wiąże się z zapaleniem rozcięgna podeszwowego – elastycznej struktury tworzącej podbicie stopy. Najbardziej charakterystycznym objawem problemu jest uporczywy ból pięty, zwany talalgią. 

Ostroga piętowa to jedna z najpowszechniejszych przyczyn bólu stóp u osób dorosłych. Występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, co może wynikać z noszenia przez te pierwsze butów na wysokim obcasie. Dolegliwości związane z ostrogą piętową bywają bardzo dokuczliwe.

Powstawaniu ostróg piętowych sprzyja przeciążenie stóp, związane z chodzeniem czy bieganiem po twardym podłożu lub w źle dobranych butach. Bezpośrednim czynnikiem sprawczym zaburzenia jest również nadmierna masa ciała. Częstość występowania ostrogi piętowej wzrasta też wraz z wiekiem. 

Do zawodów, które mogą powodować zwiększone nasilenie bólu związanego z ostrogą piętową, należą te wymagające chodzenia i długotrwałego stania. Dodatkowo zaburzenie jest częściej obserwowane u osób z wadami wrodzonymi stóp oraz po urazach stopy czy stawu skokowego. 

Ostroga piętowa może być też powiązana ze schorzeniami, takimi jak:

• reumatoidalne zapalenie stawów; 
• choroba zwyrodnieniową stawów;
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa; 
• choroba Reitera;
• dna moczanowa.

Większość ostróg piętowych jest bezbolesna. Niektóre mogą powodować ból pięty na podeszwie stopy. Dolegliwości nasilają się przy chodzeniu. Początkowo występują tylko po długotrwałym wysiłku i w niektórych typach butów. Z czasem stają się coraz bardziej uciążliwe – przeszkadzają przy każdym kroku, niezależnie od noszonego obuwia. Niekiedy chorzy utykają. Czasem na stopie widoczny jest obrzęk bolesnego miejsca. Zmiany mogą występować jednostronnie lub obustronnie.

W większości przypadków lekarz ortopeda jest w stanie rozpoznać ostrogę piętową podczas wywiadu medycznego i badania pacjenta. Aby potwierdzić wstępną diagnozę, wykonuje się zdjęcie RTG. Czasami przeprowadzane jest także badanie USG.

Leczenie ostrogi piętowej może być trudne i długotrwałe. Wykorzystuje się w nim wiele metod. Dobre efekty przynoszą nieinwazyjne zabiegi z zastosowaniem tzw. fali uderzeniowej. Ponadto istotną rolę odgrywa fizjoterapia – terapia manualna rozcięgna podeszwowego, stretching i usprawnianie stopy. W leczeniu pomocne mogą być również odciążające wkładki do butów. Niekiedy podaje się miejscowo steroid w zastrzyku. Jednak, jak wynika z doniesień naukowych, takie leczenie przynosi krótkotrwały efekt. Doraźnie można stosować leki przeciwbólowe czy przeciwzapalne, ale mają one tylko znacznie wspomagające. W rzadkich przypadkach, gdy metody zachowawcze są nieskuteczne, przeprowadza się leczenie operacyjne. Polega ono na wycięciu ostrogi.

Jeśli przyczyną ostrogi piętowej jest inny problem medyczny, np. wada wrodzona, deformacja pourazowa czy zaburzenie reumatologiczne lub metaboliczne, należy leczyć schorzenie podstawowe. W takich sytuacjach sama terapia ostrogi piętowej nie będzie skuteczna.

W zapobieganiu ostrodze piętowej zalecane jest utrzymywanie optymalnej masy ciała. Ponadto rekomenduje się unikanie uprawiania aktywności fizycznej na twardym podłożu, np. biegania po asfalcie. Należy też dobierać wygodne obuwie, nieuciskające stóp i unikać długotrwałego chodzenia w butach na wysokim obcasie.

Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/261120,ostroga-pietowa (dostęp 30.04.2024)
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9970705/ (dostęp 30.04.2024)
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9514376/ (dostęp 30.04.2024)
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10821782/ (dostęp 30.04.2024)
https://icd.who.int/browse/2024-01/mms/en#1529210716 (dostęp 30.04.2024)

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.

redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka