Rumień zakaźny – czym jest i jak się objawia?

Rumień zakaźny to choroba, która najczęściej atakuje dzieci i jest spowodowana przez wirusa o nazwie parwowirus B19. Parwowirusy to rodzina wirusów DNA, które często wywołują różne choroby u zwierząt. Jednak parwowirus B19 jest jedynym z tej rodziny, który może zainfekować ludzi. Choroba ta występuje na całym świecie, niezależnie od klimatu, ale częściej pojawia się późną zimą i wczesną wiosną. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, a bardzo rzadko – przez kontakt z preparatami krwi. Źródłem zakażenia mogą być zarówno chore dzieci, jak i osoby, które są nosicielami wirusa, ale nie wykazują żadnych objawów choroby. Największa zdolność do zarażania występuje przed pojawieniem się charakterystycznej wysypki.

Głównym objawem tej choroby jest wysypka, która początkowo pojawia się na twarzy, przypominając skrzydła motyla. Jest czerwono-fioletowa, ale nie występuje na nosie ani na brodzie. Po kilku dniach wysypka może rozprzestrzenić się na kończyny, rzadziej na tułów. Często znika i po pewnym czasie powraca, zwłaszcza pod wpływem temperatury. Może być widoczna na skórze do 2 tygodni.

Warto dodać, że w niektórych przypadkach choroba przebiega bez widocznych zmian skórnych. Może towarzyszyć jej stan podgorączkowy, ale zwykle nie występuje. Starsze dzieci mogą odczuwać bóle głowy, bóle stawów i ogólne osłabienie. U niektórych dzieci pojawia się zapalenie drobnych stawów. Innym możliwym powikłaniem jest anemia.

Diagnostykę laboratoryjną zakażenia rumieniem przeprowadza się jedynie u osób należących do grupy ryzyka. Grupa ta obejmuje osoby z zaburzeniami odporności, chorobami krwi oraz kobiety w ciąży. W celu diagnozy poszukuje się konkretnych przeciwciał w klasach IgM i IgG oraz przeprowadza analizę DNA wirusa za pomocą metody PCR.

Podczas zakażenia parwowirusem B19 szczególną uwagę należy zwrócić na kobiety w ciąży. Około 30% płodów kobiet, które zostaną zakażone wirusem podczas ciąży, może wykazywać objawy tej choroby. Z tego około 2-6% ciąż jest zagrożonych ryzykiem obumarcia płodu.

Najbardziej niebezpiecznym okresem zakażenia dla płodu jest drugi trymestr ciąży, ponieważ w tym czasie dziecko intensywnie tworzy swoje komórki krwi. Wirus B19 ma zdolność hamowania produkcji czerwonych krwinek u rozwijającego się płodu, co prowadzi do poważnej niedokrwistości. Co więcej, w wyniku zakażenia, może dojść do zapalenia mięśnia sercowego płodu. To wszystko może prowadzić do zastoinowej niewydolności krążenia, problemów z pracą wątroby, obrzęku płodowego i nawet śmierci płodu.

Dlatego też kobiety w ciąży, które mogły być narażone na zakażenie parwowirusem B19, powinny być pod stałą opieką lekarza.

Leczenie rumienia zakaźnego polega głównie na łagodzeniu objawów. Jako że jest to choroba wirusowa, antybiotyki nie są stosowane. W przypadku gorączki pacjent powinien wypoczywać w łóżku oraz dbać o właściwe nawodnienie organizmu. Leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym, takie jak paracetamol czy niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen), mogą przynieść ulgę w przypadku podwyższonej temperatury ciała i dolegliwości bólowych. Obecnie nie ma dostępnej szczepionki chroniącej przed rumieniem zakaźnym. Jednak po przebyciu tej choroby pacjent zyskuje odporność na całe życie.

Bibliografia:
Kalicki, B., Bartoszewicz, L., Grad, A., & in. (2009). Manifestacje skórne wybranych chorób o etiologii wirusowej. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 5(2), 108-112.
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/72252,rumien-zakazny-tzw-piata-choroba-ang-fifth-disease [dostęp: 27.10.2023]
https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/63108,zakazenie-parwowirusem-b19-w-ciazy [dostęp: 27.10.2023]

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.