Sposoby na kaca – jak zmniejszyć jego skutki?

Alkohol etylowy nigdy nie jest obojętny dla naszego organizmu. Szczególnie regularne spożywanie alkoholu może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania, a czasem nawet do uszkodzeń narządów wewnętrznych. 

Najbardziej wrażliwe na działanie alkoholu są:

• wątroba – produkty rozkładu dużych ilości alkoholu, czyli aldehyd octowy i reaktywne formy tlenu, powodują stan zapalny i uszkodzenia komórek wątroby, najczęściej objawiające się jednym z 4 stanów: stłuszczeniem, zapaleniem, zwłóknieniem i w najgorszym wypadku – marskością,
   
• trzustka – nieczęsto słyszy się o negatywnym wpływie alkoholu na ten narząd, a jego przewlekłe przyjmowanie aż w 40-60% przypadków jest przyczyną ostrego zapalenia trzustki,
   
• przewód pokarmowy – spożycie alkoholu może prowadzić do wystąpienia objawów ze strony układu pokarmowego, takich jak nudności, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia oraz biegunka. Napoje wyskokowe mogą drażnić śluzówkę żołądka i zwiększać wydzielanie kwasu żołądkowego, co jest szczególnie niebezpieczne u osób z chorobą wrzodową, ponieważ może wywołać krwawienia. Ponadto alkohol zmniejsza wchłanianie wielu ważnych składników odżywczych, między innymi witamin z grupy B, wapnia oraz magnezu.
   
• mózg - już niewielkie ilości alkoholu zaburzają pracę układu nerwowego, dając takie objawyjak splątanie, zaburzenia równowagi i pamięci; długotrwałe nadużywanie alkoholu może prowadzić do kurczenia się struktur mózgu oraz do obumierania komórek nerwowych.

Kac to zespół objawów, które występują po spożyciu zbyt dużej ilości alkoholu. Ta ilość dla każdego z nas jest inna, ponieważ różnimy się masą ciała i szybkością jego metabolizmu. Zazwyczaj najmocniejszy kac pojawia się w momencie, gdy poziom alkoholu w organizmie jest bliski zeru. Wówczas objawy mogą się utrzymywać nawet do 24 godzin.

Objawy kaca to:
   • uczucie zmęczenia,
   • ból głowy,
   • osłabienie,
   • zwiększone pragnienie,
   • zawroty głowy,
   • nudności i wymioty,
   • ból żołądka,
   • drażliwość.

Pojawienie się kaca jest związane z negatywnym wpływem alkoholu na nasz organizm. Alkohol działa odwadniająco i zwiększa produkcję moczu. Odwodnienie powoduje ospałość, osłabienie i ból głowy. Dlatego dzień po spożyciu organizm domaga się wody, co prowadzi do zwiększonego pragnienia.

Osoby na kacu mają często zaburzoną koordynację wzrokowo-ruchową, co może stanowić zagrożenie na drodze. Łatwo im stracić koncentrację lub za późno zareagować na kryzysową sytuację za kierownicą. Dlatego też nie powinno się kierować pojazdami w takim stanie.

Nie istnieje zdrowy sposób spożywania alkoholu, zawsze wiąże się to z ryzykiem uszczerbku na zdrowiu. Istnieją jednak zasady, które pozwalają ograniczyć jego negatywny wpływ na organizm i zmniejszyć ryzyko wystąpienia kaca.

• Zachowaj umiar – podczas spotkań towarzyskich, które przebiegają w obecności napojów alkoholowych, pamiętaj, aby nie przekraczać swoich granic. Presja znajomych nie powinna być wyznacznikiem ilości wypitych kieliszków.
   
• Nie mieszaj alkoholi – często po spożyciu różnych rodzajów alkoholu na drugi dzień kac bardziej męczy. Dlatego podczas imprezy warto wybrać jeden rodzaj alkoholu i nie łączyć go z innymi napojami.
   
• Pij dużo wody – większość uporczywych objawów kaca jest spowodowanych odwodnieniem organizmu. Alkohol działa moczopędnie, co prowadzi do zwiększonej produkcji moczu i szybszej utraty wody. Dlatego można zastosować zasadę, wedle której po każdym kieliszku lub szklance napoju alkoholowego należy wypić szklankę wody. Dzięki temu łatwiej pamiętać o nawadnianiu się.
   
• Stosuj przerwy w piciu alkoholu – przy barze lub przy otwartej butelce alkoholu łatwo o picie bez przerwy, co w konsekwencji może doprowadzić do szybszego stanu upojenia i uciążliwego zatrucia alkoholowego.
   
• Nie pij na pusty żołądek – spożywając alkohol bez wcześniejszego posiłku, zwiększa się jego drażniący wpływ na ściany żołądka, co potęguje ryzyko wystąpienia nudności i wymiotów.

Niestety nie ma magicznego leku na kaca. Najprostszą metodą na jego uniknięcie jest rezygnacja z picia alkoholu. Jest jednak kilka metod na odnalezienie ulgi w nieprzyjemnych odczuciach towarzyszących kacowi. Są to:

• odpowiednie nawodnienie – spożycie dużej ilości płynów pomoże zrekompensować ich utratę spowodowaną działaniem alkoholu. Powinno to pomóc na takie objawy jak ból głowy i otępienie.
   
• elektrolity – wraz z utratą nawodnienia organizm traci również niezbędne minerały, które warunkują prawidłowe działania układu krążenia, mózgu i nie tylko. Aby je uzupełnić, stosuje się preparaty elektrolitowe, które zawierają kluczowe sole mineralne.
   
• preparaty dedykowane na kaca – podczas kaca można zawsze sięgnąć po preparaty, które docelowo niwelują jego nieprzyjemne objawy. Zawierają witaminy z grupy B, glukozę, aminokwasy, które uzupełnią niedobory i postawią na nogi.
   
• sen – podczas spania organizm ma najlepsze warunki do regeneracji, dlatego po imprezie warto wyspać się chwilę dłużej niż zazwyczaj,
   
• wypoczynek – alkohol wykazuje wiele niekorzystnych działań na nasz organizm. Dlatego najlepszym wyjściem jest odpoczynek, aby pozwolić komórkom naszego ciała na regenerację.
   
• pobudzenie - niektórym na objawy kaca pomagają mocna kawa lub zimny prysznic.

Kacowi często towarzyszy ból głowy, przez co często w takim stanie sięga się po leki przeciwbólowe. Jest to jednak niebezpiecznie zachowanie, ponieważ alkohol wchodzi w poważne interakcje z najczęściej stosowanymi lekami przeciwbólowymi. Paracetamol w połączeniu z alkoholem może powodować uszkodzenie wątroby, a ibuprofen – podrażnienie śluzówki żołądka, pogłębienie choroby wrzodowej, a nawet krwawienia z przewodu pokarmowego. Dlatego przyjmowanie leków przeciwbólowych powinno być w tym stanie ostatecznością.

Innym błędnym sposobem myślenia jest zastosowanie zasady „klin klinem” podczas kaca. Metoda ta polega na ponownym spożyciu alkoholu podczas kaca. Jednak nie jest to skuteczny sposób na leczenie kaca, ponieważ wydłuża to czas jego trwania i może pogłębiać negatywne konsekwencje picia alkoholu dla organizmu.

Bibliografia:
Kaźmierczak, M. Wpływ nadmiernego spożywania alkoholu na organizm człowieka https://biogo.pl/blog/wplyw-nadmiernego-spozywania-alkoholu-na-organizm-czlowieka/ [data cytowania: 12.11.2023r]
Czym jest kac? Co powoduje objawy kaca? (2021). National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism https://www.niaaa.nih.gov/sites/default/files/publications/Hangovers_Polish.pdf [data cytowania: 11.11.2023r]
Szymczak, A. , Niśkiewicz, I. , Krela-Kaźmierczak, I. , & Linke, K. (2009). Wpływ alkoholu na wybrane schorzenia przewodu pokarmowego.„. Nowiny Lekarskie, 78, 222-227.
Piotrowicz, Z., & Ochwanowska, E. (2012). Alkohol a układ nerwowy. Kosmos, 61(1), 133-142.
Ryszkowski, A., Wojciechowska, A., Kopański, Z., Brukwicka, I., Lishchynskyy, Y., & Mazurek, M. (2015). Objawy i skutki nadużywania alkoholu. Journal of Clinical Healthcare, 1, 2-6.
Tuszyński, P. K. (2023). Leki pierwszego wyboru. Wydanie III. Wydawnictwo farmaceutyczne.

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.

redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka