Wrastające paznokcie – przyczyny, objawy, leczenie

Dolegliwość określana jako wrastający paznokieć to sytuacja, w której płytka paznokcia na dłoni lub stopie zaczyna wrastać w otaczającą ją tkankę skórną. W efekcie dochodzi nie tylko do wywoływania u pacjenta bólu, ale także pojawiają się widoczny obrzęk i zaczerwienienie. Problem ten w większości przypadków dotyczy paznokci stóp, a w szczególności palucha. Początkowo pacjent odczuwa ból jedynie w chwili, gdy naciska na paluch od boku lub z góry, z czasem jednak ból może stawać się coraz silniejszy. Co więcej, podrażniony przez wrastający paznokieć wał paznokciowy może być narażony na stan zapalny.

Wspomniany już ból podczas ucisku to pierwszy z objawów, wskazujący na wrastanie paznokcia. Następnie – jeśli mówimy o stopach – przeradza się on z reguły w odczuwanie bólu podczas poruszania się. Nie ma przy tym znaczenia, czy chodzimy w samych skarpetkach, czy w butach. Pacjenci dodatkowo skarżą się na pojawienie opuchlizny i mocne zaczerwienienie skóry wokół paznokcia, idące w parze z nasileniem bólu. W efekcie może pojawić się wydzielina ropna, związana z narastającą infekcją.

Zasadniczo wrastanie paznokcia można podzielić, zgodnie z tzw. klasyfikacją Heifetza, na trzy stadia. Pierwsze z nich wiąże się ze stanem zapalnym, obrzękiem i bólem przy ucisku. W drugim stadium ból towarzyszy ciągle, pojawia się dodatkowo ziarnina, czyli żywoczerwona, bogato unaczyniona tkanka. Wreszcie trzecie, najpoważniejsze stadium, wymagające jak najszybszego leczenia, wiążę się ze stanem zapalnym, obrzękiem i bólem, jednak dodatkowo powierzchnia ziarniny oraz wału paznokciowego ulega stwardnieniu, pojawia się także wspomniana infekcja i towarzyszący jej wysięk ropny.

Bez wątpienia podstawową przyczyną, doprowadzającą do wrastania paznokci, jest noszenie obuwia, które jest źle dopasowane do naszych stóp. W efekcie w miejscach ucisku pojawiają się stan zapalny i infekcja, które mogą prowadzić do wysięków ropnych. To jednak nie jedyny czynnik, sprzyjający wrastaniu paznokci. Należą do nich także nasze uwarunkowania anatomiczne – ma znaczenie, w jaki sposób rosną nam paznokcie, jaki jest ich kształt oraz czy cierpimy na deformacje stóp i palców. Jeśli często korzystamy z obuwia o spiczastym czubku lub butów na wysokim obcasie, również narażamy nasze stopy na tę dolegliwość. Wśród innych czynników wskazuje się na brak odpowiedniej higieny dłoni i stóp, predyspozycje genetyczne, nagły wzrost ciała, a także ewentualne urazy w okolicach paznokcia, wiążące się z jego podrażnieniem. Ponadto czynnikiem, który może prowadzić do wrastania paznokci, jest cukrzyca.

Jednym z najczęściej stosowanych działań, mających pomóc w walce z wrastającymi paznokciami, jest stosowanie specjalnej klamry. Zakładana na paznokieć klamra ma na celu wyprostowanie go, dzięki czemu nie będzie konieczna dalsza ingerencja w postaci zabiegu chirurgicznego. Ponadto w aptekach dostępne są płyny na wrastające paznokcie, których działanie polega przede wszystkim na zmiękczeniu ich twardości. W efekcie zmniejszą się także ból i dyskomfort, towarzyszące tej dolegliwości.

Jeśli paznokieć wrasta u małego dziecka lub niemowlaka, zazwyczaj stosuje się maść na wrastający paznokieć oraz środki antyseptyczne. Jednym z rozwiązań jest zastosowanie nasączonej w wodzie utlenionej jałowej tamponady, która pozwoli odizolować paznokieć od skóry. Wśród innych rozwiązań, które sprawdzają się w przypadku wrastających paznokci, wskazuje się na stosowanie preparatów z mocznikiem. Część osób decyduje się na wycięcie części paznokcia, należy jednak uważać, by nie uszkodzić otaczającej go tkanki, doprowadzając do powstania kolejnego stanu zapalnego. Z pewnością pomocna będzie wizyta u dermatologa, podologa lub kosmetologa – zwłaszcza że zaniedbany, wrastający paznokieć może spowodować konieczność wizyty u chirurga.

Podobnie jak w przypadku innych dolegliwości, także wrastające paznokcie można próbować zwalczać za pomocą domowych metod. W pierwszej kolejności warto spróbować wymoczyć stopy lub dłonie w wodzie z solą lub w roztworze ciepłej wody z dodatkiem mydła. Co istotne, moczenie powinno trwać około kwadransa – po tym czasie powinniśmy wyjąć z wody dłoń lub stopę, dokładnie wytrzeć i osuszyć, a rozmiękczony w ten sposób paznokieć spróbować ukierunkować we właściwą stronę. Dzięki temu, że jest bardziej elastyczny, nie powinno być z tym większego problemu.

Warto także zadbać – również profilaktycznie – o prawidłową pielęgnację paznokci. Nie powinny być przycinane zbyt krótko, w innym przypadku zwiększamy ryzyko wrastania paznokcia w tkankę skórną. Paznokieć powinien lekko wystawać ponad opuszkę palca. Nie należy także obcinać boków paznokcia, ponieważ zwiększa to ryzyko wrastania – w idealnej sytuacji paznokcie powinny być przycięte tak, by swoim kształtem przypominały kwadrat.

Bibliografia
   1. P. Antończak, M. Jurzak, K. Adamczyk, A. Gancarczyk, Wrastający paznokieć – etiopatogeneza, profilaktyka i leczenie zachowawcze, [w:] Przegląd Dermatologiczny 2015, s. 102, 343–348.
   2. Wrastający paznokieć – objawy, przyczyny, leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/170628,wrastajacy-paznokiec [data dostępu: 10.03.2023].
 

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.

redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka