Żylaki nóg – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Widoczne na nogach żylaki to nic innego, jak kliniczne objawy przewlekłej choroby żylnej. Swoim wyglądem przypominają wydłużone żyły o krętym przebiegu, które widoczne są na skórze gołym okiem. Z żylakami wiążą się także poszerzenia naczyń krwionośnych, które przyjmują formę wrzecionowatą lub workowatą. W zdecydowanej większości przypadków żylaki dotyczą żył powierzchniowych, czyli takich, którymi przepływa około 10% krwi, która jest odprowadzana z nóg pacjenta. Żylaki pojawiają się wówczas, gdy zastawki uniemożliwiają prawidłowy przepływ krwi i ta, zamiast płynąć w kierunku serca, cofa się, powodując nadmierne rozciąganie, a tym samym wydłużenie i poszerzenie żyły.

Istnieje kilka rodzajów żylaków nóg, które można podzielić według stopnia nasilenia dolegliwości. Pierwszy z nich stanowią teleangiektazje, czyli tzw. pajączki naczyniowe. W tym przypadku mamy do czynienia z poszerzonymi żyłkami, umiejscowionymi płytko w skórze. Przede wszystkim wywołują one efekt kosmetyczny, natomiast z reguły nie towarzyszy im ból. Drugi rodzaj to żylaki siatkowate, przypominające siatkę krętych żyłek, umieszczonych niezbyt głęboko pod powierzchnią skóry. Najczęściej dostrzec je można w dole podkolanowym lub na bocznej powierzchni uda i łydki. Mogą powodować obrzęk, ale również nie należą do bolesnych. Wreszcie trzeci rodzaj to żylaki głównych pni żylnych. To właśnie im towarzyszy ból, a także objawy przewlekłej niewydolności żylnej. Do takich żylaków należą przykładowo żylaki żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej.

Istnieje szereg objawów, które poza pojawieniem się żylaków na nogach mogą towarzyszyć tej chorobie. Przede wszystkim pacjenci wskazują na ból lub opuchliznę nóg – niekiedy występujące równocześnie – a także poczucie zmęczenia i „ciężkich nóg”. Ponadto mogą pojawić się nocne skurcze mięśni w nogach, najczęściej w przypadku łydek. Może dojść także do utrudnionego gojenia się ran, które wynika z braku składników odżywczych z krwi w tkankach w tych miejscach, do których z powodu żylaków nie została ona dostarczona we właściwej ilości. Część pacjentów zgłasza również problemy z suchą i swędzącą skórą w okolicy żylaków. Co więcej, z czasem może ona ulegać przebarwieniom.

Trudno wskazać jedną, główną przyczynę powstawania żylaków na nogach. Bardzo często ich pojawienie wiąże się z uwarunkowaniami genetycznymi – jeśli członkowie naszej rodziny mieli z nimi do czynienia, prawdopodobnie i nas czeka wystąpienie tego schorzenia. Wskazuje się, że za występowanie żylaków odpowiada po części zwiększona podatność ścian naszych żył na rozciąganie lub występowanie nieprawidłowości w obrębie samych zastawek żylnych, które przestają działać w prawidłowy sposób.

Bardzo często żylaki dotyczą kobiet w ciąży. To właśnie w  ich przypadku dochodzi do wzrostu objętości krwi, a zarazem zmiany hormonalne, zachodzące w ciele pacjentki prowadzą do osłabienia naczyń. Równocześnie powiększająca się macica zaczyna napierać na żyły, a wywoływany przez nią ucisk w połączeniu z powyższymi czynnikami może prowadzić do pojawienia się żylaków na nogach. To jednak nie jedyne osoby w grupie ryzyka – żylaki nóg mogą wystąpić także u osób z nadmierną masą ciała lub pracujących w niesprzyjających warunkach. Jeśli zatem nasza praca wiąże się z długotrwałym siedzeniem lub staniem, bądź też wykonywana jest w wysokiej temperaturze, również jesteśmy narażeni na wystąpienie żylaków na nogach.

Podstawowe działania związane z leczeniem żylaków wbrew pozorom nie sprowadzają się do lekarstw. Do skutecznych metod zalicza się przede wszystkim stosowanie podkolanówek i pończoch uciskowych. Coraz częściej jednak spotkać się można z licznymi maściami, żelami i kremami bądź preparatami doustnymi, które mogą pomóc poprzez działanie w sposób ochronny na naczynia krwionośne lub przez usprawnienie przepływu krwi w żyłach. Preparaty te w większości przypadków zawierają takie substancje czynne jak dobezylan wapnia, trokserutyna, hesperydyna, wyciąg z kasztanowca, rutozyd lub diosmina. Substancje te dodatkowo zmniejszają przepuszczalność naczyń krwionośnych, co łagodzi obrzęk lub zmniejsza ryzyko jego wystąpienia.

Mając na uwadze wspomniane wyżej uwarunkowania – nie tylko genetyczne, ale i te związane z wykonywaną pracą – warto zadbać o działania profilaktyczne, które pomogą nam zapobiec w powstawaniu żylaków na nogach. W pierwszej kolejności powinniśmy pamiętać o częstych zmianach pozycji podczas pracy, a jeśli to niemożliwe – robić krótkie przerwy, podczas których będziemy spacerować. Zapobiegawczo zadziała również unikanie przegrzewania ciała – zarówno podczas upałów lub opalania na plaży, jak również podczas gorących kąpieli. Warto ponadto zadbać o aktywność fizyczną i utrzymywanie stałej, prawidłowej masy ciała. Nic nie stoi ponadto na przeszkodzie, by zakładać zapobiegawczo uciskowe podkolanówki, które utrudnią powstawanie żylaków. Kobiety powinny natomiast ograniczyć stosowanie butów na wysokim obcasie oraz zakładanie obcisłych spodni.

Bibliografia
   1. H. Marona, A. Kornobis, Patofizjologia rozwoju żylaków i wybrane metody ich leczenia – aktualny stan wiedzy. Postępy Farmakoterapii 2009; 65 (2); s. 88-92.
   2. M. Kózka, K. Rożnowska, Sposób na żylaki, Kraków 2009
   3. W. Noszczyk, Żylaki i inne choroby żył, Wyd. PZWL, Warszawa 2005
   4. R. Zubilewicz, A. Jaroszyński, Przewlekła choroba żylna, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, t. 9, nr 5, s. 400–404.
 

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.

redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka