mgr farm. Angelika Czarnecka
Opublikowano: 17.05.2024
Beta-karoten to organiczny związek chemiczny, który należy do grupy karotenoidów. Jest on najbardziej aktywnym prekursorem witaminy A, co oznacza, że w naszym organizmie może zostać przekształcony w tę witaminę. Beta-karoten cechuje się żółtą barwą oraz silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi. Związek ten absorbuje światło o długości fali 450 nm. Produkty bogate w beta-karoten mają intensywnie pomarańczową bądź czerwoną barwę.
Główne źródło beta-karotenu stanowią owoce i warzywa. Najwięcej tego barwnika zawierają:
W przemyśle kosmetycznym beta-karoten znajduje zastosowanie jako składnik niektórych szamponów, odżywek do włosów, kremów do opalania czy płynów do kąpieli. Ponadto pełni rolę barwnika w kremach samoopalających, nadając skórze odcień opalenizny. Jest również składnikiem kremów przeciwtrądzikowych, które regulują poziom sebum, oraz kremów „anti-aging”, mających na celu likwidację istniejących zmarszczek i zapobieganie powstawaniu nowych.
Beta-karoten to prekursor witaminy A, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszej skóry oraz błon śluzowych. Udowodniono, że ten naturalny barwnik wspomaga proces opalanie. Jest magazynowany w naszej skórze, dając jej promienny koloryt, przypominający delikatną opaleniznę. Warto zauważyć, że beta-karoten zmniejsza naszą wrażliwość na szkodliwe działanie promieniowania UV, co z kolei obniża ryzyko poparzeń słonecznych. Dodatkowo barwnik ten może w niewielkim stopniu pobudzić melanocyty do produkcji melaniny w skórze, przyspieszając tym samym proces opalania. Na uwagę zasługuje również fakt, że beta-karoten może chronić nas przed pojawieniem się przebarwień oraz plam, będących efektem nadmiernego opalania. Warto jednak zauważyć, że stosowanie beta-karotenu nie zapewnia takiej samej ochrony jak kremy z filtrem. Uważa się, że barwnik ten może odpowiadać za ochronę przeciwsłoneczną o wartości SPF 2.
Duże dawki syntetycznego beta-karotenu mogą zakłócić przyswajalność innych substancji z grupy karotenoidów. Naturalny beta-karoten jest od czterech do dziesięciu razy lepiej przyswajalny niż jego forma syntetyczna. Ponadto wykazano, że jego naturalna forma jest lepszym antyoksydantem. Dlatego też zalecane jest spożywanie naturalnego beto-karotenu, którego dzienna dawka powinna wynosić 5-7 mg.
Niektóre badania sugerują, że suplementacja prowitaminy A może zwiększyć ryzyko wystąpienia raka płuc u osób palących. Dlatego suplementacja beta-karotenu nie jest zalecana palaczom.
Jeśli stosuje się suplementy diety z beta-karotenem w dawce powyżej 30 mg dziennie przez ponad cztery tygodnie, może dojść do zażółcenia skóry (hiperkarotenodermii). Wynika to z faktu, że podczas stosowania preparatów na bazie beta-karotenu jego wysokie stężenie utrzymuje się nie tylko we krwi, ale także w skórze. Należy dodać, że jest to proces nieszkodliwy i odwracalny po odstawieniu preparatu. Aby zapobiec hiperkarotenodermii, zaleca się robić kilkudniowe przerwy w przyjmowaniu beta-karotenu.
Bibliografia:
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
Termin witamina A odnosi się do szerokiej gamy związków o podobnej strukturze, wśród których znajdują się retinol, retinal, kwas retinowy oraz wybrane karotenoidy, na czele z beta-karotenem, najsilniejszym prekursorem tej witaminy. Odkryta w 1913 roku zaczęła być produkowana przemysłowo po II wojnie światowej. W tym artykule przedstawimy kluczowe informacje dotyczące witaminy A. Serdecznie zapraszamy do lektury.