Gruszka aligatora, czyli awokado i jego prozdrowotne właściwości
mgr farm. Angelika Czarnecka
Opublikowano: 19.12.2022
Persea americana, znana powszechnie jako gruszka aligatora, to endemiczny owoc, który występuje w klimacie subtropikalnym oraz umiarkowanym. W 2018 roku jego światowa produkcja wynosiła ponad 6 mln ton, natomiast za największego producenta awokado uznaje się Meksyk, a następnie Republikę Dominikańską, Peru oraz Kolumbię. Owoc ten doceniany jest na całym świecie ze względu na swoje walory zdrowotne, jego konsumpcja wzrasta na całym świecie. Awokado charakteryzuje się dużą zawartością związków bioaktywnych, dlatego znalazło szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, a także farmaceutycznym.
Składniki odżywcze w awokado
Awokado odznacza się wysoką zawartością składników odżywczych, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz związków fitochemicznych.
Wśród składników odżywczych można wyróżnić wodę, która stanowi 67-78% zawartości, a także tłuszcze (10-15%), węglowodany (7-8%), białka (1,9-2,2%) oraz błonnik (5-6%).
Awokado zawiera jednonienasycone kwasy tłuszczowe, wielonienasycone kwasy tłuszczowe i nasycone kwasy tłuszczowe. Warto zaznaczyć, że duża zawartość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych jest jedną ze znaczących właściwości prozdrowotnych tego owocu.
Co więcej, owoc awokado zawiera witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, foliany, tiaminę, ryboflawinę. Dodatkowo jest źródłem minerałów, wśród których możemy wyróżnić magnez, potas, fosfor, wapń, cynk, krzem i żelazo. Ponadto cechuje się niską zawartością sodu, która jest korzystna dla osób na diecie niskosodowej.
Należy także podkreślić, że owoc awokado zawiera fitosterole, a także karotenoidy, wśród których najważniejsze to zeaksantyna i luteina.
Właściwości prozdrowotne
Zdrowe oczy
Awokado stanowi źródło karotenoidów, tj. luteina i zeaksantyna, należących do antyoksydantów, które chronią nas przed wolnymi rodnikami. Nasze oczy są narażone na stres oksydacyjny, który może być spowodowany zanieczyszczeniem powietrza oraz ekspozycją na promienie słoneczne. Luteina i zeaksantyna znajdują się w plamce żółtej, która stanowi centralną część siatkówki oka i odpowiada za ostrość widzenia. Liczne badania wykazały, że spożywanie produktów wzbogaconych w luteinę i zeaksantynę może zmniejszyć ryzyko wystąpienia degeneracji plamki żółtej oraz zaćmy.
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest jedną z najczęstszych przyczyn dolegliwości w obrębie układu ruchu. W jej wyniku dochodzi do uszkodzenia struktur stawowych, co objawia się bólem, zmniejszeniem ruchomości stawów, trzeszczeniem, a niekiedy wysiękami. Częstość jej występowania wzrasta z wiekiem i masą ciała. Badania przekrojowe wykazały, że owoce, które są źródłem karotenoidów, zmniejszają ryzyko uszkodzeń w obrębie chrząstki stawowej. Ponadto udowodniono, że niezmydlające się frakcje z oleju awokado i oleju sojowego wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz antyoksydacyjne. Badania kliniczne potwierdziły, że długotrwałe stosowanie frakcji niezmydlających prowadzi do zmniejszenia bólu w stawach objętych procesem chorobowym.
Choroba sercowo-naczyniowa
Choroba sercowo-naczyniowa to jedna najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie. Jej rozwój związany jest m.in. z podwyższonym poziomem złego cholesterolu LDL. Awokado ze względu na zawartość kwasów jednonienasyconych, błonnika, witamin z grupy B, magnezu, fitosteroli, czy związków fenolowych może nas uchronić przed chorobą sercowo-naczyniową. Udowodniono, że nienasycone kwasy tłuszczowe pomagają w obniżeniu poziomu cholesterolu LDL i trójglicerydów. Dieta wzbogacona w awokado poprawia profil lipidowy osób cierpiących na hipercholesterolemię, a oksydanty zawarte w awokado spowalniają procesy miażdżycowe.
Insulinooporność
Insulinooporność jest stanem, który charakteryzuje się obniżoną wrażliwością tkanek na działanie insuliny. Odgrywa kluczową rolę w patogenezie cukrzycy typu II. Jedną z przyczyn tego schorzenia jest nieprawidłowa dieta. Nadmierne spożywanie produktów zawierających tłuszcze oraz węglowodany może prowadzić do jej wystąpienia. Wykazano, że kwasy tłuszczowe zawarte w awokado mogą przeciwdziałać insulinooporności indukowanej m.in. przez cukry proste. Dodatkowo należy nadmienić, że awokado odznacza się mniejszą zawartością cukrów niż inne owoce, a także powoduje wyższe uczucie sytości.
Podsumowanie
Gruszka aligatora wywiera korzystny wpływ na nasze zdrowie ze względu na obecność dobroczynnych składników bioaktywnych. Wiele badań potwierdziło jej pozytywne działanie na układ sercowo-naczyniowy oraz kostno-stawowy. Awokado jest doskonałym źródłem antyoksydantów, które mogą zapobiegać chorobom oczu, a także nowotworom. Ze względu na obecność błonnika i nienasyconych kwasów tłuszczowych stanowi ważny aspekt żywieniowy dla osób z nadciśnieniem, cukrzycą, otyłością oraz miażdżycą. Awokado jest również wykorzystywane w kosmetyce, ponieważ pomaga w zwalczaniu problemów dermatologicznych. Poza walorami prozdrowotnymi owoc ten znalazł zastosowanie w kuchni jako dodatek do sałatek, koktajli, sushi, a także zamiennik masła stosowany przez wegetarian i wegan.
Bibliografia
- Akan S., Phytochemicals in Avocado Peel and Their Potential Uses. Food Health 2021, 7, 138–149.
- ÇİN, Nazlı Nur ASLAN; ÖZÇELİK, Ayşe Özfer. Health Benefits of Avocado as a Nutraceutical. Advances in Health Sciences Research, 2020, 355.
- Arackal J. J., Parameshwari S., Health benefits and uses of avocado. Review Article, 2017, 6.17: 392-399.
- Szeremeta A., Olczyk K., Modyfikacje proteoglikanów chrząstki stawowej w procesie starzenia się ustroju: ryzyko wystąpienia osteoartrozy. SYSADOA w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów. Farm. Przegl. Mauk., 2009, 7: 21-29.
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.