Przemysław Garczyński
Opublikowano: 17.10.2023
Czym jest bostonka?
Mianem bostonki określamy niegroźną, choć wysoce zakaźną chorobę, która powoduje powstawanie wykwitów o charakterze pęcherzykowym i plamiasto-grudkowym na ciele pacjenta. Najczęściej pojawiają się one na dłoniach i stopach, a także w rejonie jamy ustnej, choć nie muszą występować we wszystkich tych obszarach równocześnie. Prawidłowa nazwa tej choroby, wywoływanej przez wirusa Coxsackie A16 lub inne wirusy, należące do rodziny enterowirusów, to choroba dłoni, stóp i jamy ustnej (z ang. hand, foot and mouth syndrome – w skrócie: HFMS). Jej potoczną nazwę zawdzięczamy dużemu ognisku epidemicznemu, które znajdowało się niegdyś w okolicach Bostonu, a dzięki któremu o chorobie zrobiło się głośno.
Choroba bostońska – objawy u dzieci
Jak już zostało wspomniane, na ciele pacjenta chorującego na bostonkę pojawiają się wykwity – nie są to jednak jedyne objawy tej choroby. W przypadku dzieci nierzadko towarzyszy jej jadłowstręt, po części wynikający ze zmian zachodzących w ustach małego pacjenta, a także biegunka, nudności i wymioty, ogólny spadek samopoczucia dziecka oraz rozdrażnienie, które spowodowane jest swędzeniem w miejscach powstawania wykwitów.
Objawy bostonki u dorosłego
U dorosłych pacjentów bostonka nierzadko bywa mylona z wysypką alergiczną. Wykwity stają się o wiele większe, niż w przypadku dzieci, są także bardziej czerwone i podłużne, a ich długość może sięgać nawet do 7 milimetrów. Sporadycznie dochodzi także do zmian skórnych w okolicach intymnych oraz na pośladkach. Poza tym choroba przebiega w sposób analogiczny, jak u dzieci – z tym wyjątkiem, że wykwity mogą swędzieć dorosłych nieco mniej.
Choroba bostońska u kobiet w ciąży
W przypadku kobiet w stanie błogosławionym choroba bostońska może stanowić zagrożenie nie tylko pacjentki, ale także płodu. Zwłaszcza, jeżeli zakażenie pojawi się w trakcie pierwszego trymestru. W takiej sytuacji ciąża może nawet zakończyć się poronieniem. Innym ze skutków choroby bostońskiej w ciąży może być pojawienie się wad wrodzonych dziecka lub wystąpienie zapalenia mięśnia sercowego u płodu. W przypadku zakażenia się chorobą bostońską w drugim lub trzecim trymestrze istnieje o wiele mniejsze niebezpieczeństwo wystąpienia powyższych skutków ubocznych.
W jaki sposób można zarazić się bostonką?
W większości przypadków do zarażenia chorobą bostońską dochodzi w przedszkolu lub żłobku – także w tych miejscach kobiety w ciąży, przyprowadzając starsze dzieci do placówki, mogą złapać bostonkę. Zarażenie następuje poprzez bezpośredni kontakt ze śliną, kałem bądź innymi wydalinami osoby, która jest już chora. Wynika to z faktu, że wirus bostonki przenosi się dwoma drogami: kropelkową oraz fekalno-oralną.
Choć termin bostonka stanowi już potoczną nazwę choroby, nierzadko określa się ją również mianem choroby brudnych rąk, ponieważ do jej rozszerzania przyczynia się brak higieny u najmłodszych (np. mycia rąk po wizycie w toalecie), a także kontakt np. z zabawkami osoby chorej, które w takim przypadku mogą stanowić nośniki tej choroby.
Bostonka – grupy ryzyka
Choć nie ulega wątpliwości, że najczęściej na bostonkę chorują dzieci w wieku przedszkolnym i młodsze, mające w placówce edukacyjnej lub żłobku kontakt z rówieśnikami, można wyodrębnić szczególne przypadki osób, które mogą być bardziej podatne na wirus bostonki. Dotyka ona bowiem tych małych pacjentów, którzy niedawno zakończyli leczenie antybiotykami lub przyjmują leki obniżające odporność, a także osoby cierpiące na choroby o podłożu autoimmunologicznym lub po prostu podatne na infekcje. Poza dziećmi z obniżoną odpornością w grupie ryzyka znajdują się także te, które chorują przewlekle lub rzadko myją ręce, tym samym ułatwiając wirusowi przedostanie się do swojego organizmu.
Ile czasu trwa choroba bostońska?
Bez względu na to, czy mamy do czynienia z osobą dorosłą, czy też dzieckiem, bostonka zazwyczaj trwa od 7 do 10 dni. Warto jednak mieć świadomość tego, że mówimy o fazie właściwej choroby. Poprzedza ją faza latentna, w trakcie której (od 3 do 5 dni) choroba się wylęga, bez żadnych widocznych objawów, a także faza prodromalna (kolejne 2-3 dni), w trakcie których pacjent skarży się na bóle głowy i mięśni oraz dreszcze, którym towarzyszy wysoka gorączka, sięgająca nawet 40 stopni. Po ustąpieniu choroby następuje ostatni jej etap, czyli faza zdrowienia. W tym czasie, trwającym nawet do 4 tygodni, naskórek pacjenta złuszcza się grubymi płatami, przywracając dłoniom i podeszwom stóp naturalny, pozbawiony wykwitów kształt.
Jak przebiega proces leczenia bostonki?
W związku z faktem, że nie istnieje żaden skuteczny lek przeciwwirusowy, skuteczny w walce z chorobą bostońską, leczenie bostonki przede wszystkim sprowadza się do łagodzenia jej objawów. I tak w przypadku wystąpienia gorączki zazwyczaj wystarczy paracetamol lub ibuprofen, który dodatkowo wykazuje działanie przeciwzapalne. W przypadku małych pacjentów najczęściej mamy do czynienia nie tylko z lekarstwami w formie tabletek, ale także szeregiem dostępnych w ofertach aptek syropów, zawierających te substancje czynne.
Poza przyjmowaniem tych leków, w przypadku nasilenia się objawów, takich jak gorączka, należy ponadto przyjmować odpowiednią ilość płynów, by zapobiec odwodnieniu organizmu podczas choroby. Lekarze zalecają ponadto, by pacjenci cierpiący na chorobę bostońską wypoczywali w łóżku. Pomocne w przypadku wykwitów w ustach może być ponadto podawanie chłodnych napojów, by łagodzić objawy choroby – należy jednak pamiętać o małych porcjach. Wykwity na rękach i stopach mogą być z kolei smarowane maściami i kremami o działaniu przeciwświądowym, natomiast ból gardła można zmniejszyć, wykorzystując tabletki do ssania bądź środki w formie aerozolu. W niektórych przypadkach także suplementacja witaminy A może przynieść pozytywny skutek.
Bibliografia
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka
Gorączka u dzieci jest częstym zmartwieniem rodziców i może być spowodowana szeregiem różnych przyczyn. Skuteczne leczenie gorączki nie tylko przynosi ulgę maluchom, ale także zapewnia rodzicom poczucie kontroli nad sytuacją. W niniejszym artykule skupimy się nad prawidłowym zdefiniowaniem gorączki i bezpiecznym leczeniem jej u dzieci.