Choroby pasożytnicze stanowią znaczący problem zdrowotny na całym świecie. Są to schorzenia wywołane przez pasożyty, które mogą zaatakować nasz organizm w różnych momentach i wywoływać różnorodne objawy. Czasem symptomy pojawiają się niemal natychmiast po wkroczeniu pasożyta do ciała, innym razem ukrywają się przez długi okres, zanim zaczną dawać o sobie znać. Choroby pasożytnicze nie wybierają wieku swoich ofiar — mogą dotykać zarówno dzieci, jak i dorosłych. Jednym z powszechnie występujących przypadków parazytoz jest glistnica, spowodowana przez obecność pasożyta znanego jako glista ludzka. W niniejszym artykule zgłębimy temat glistnicy, omówimy metody leczenia i profilaktyki, które mogą pomóc w ochronie przed tym groźnym dla zdrowia pasożytem.
Lamblioza – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
mgr farm. Angelika Czarnecka
Opublikowano: 27.03.2023
Lamblioza, zwana giardiozą, to choroba pasożytnicza dwunastnicy i jelita cienkiego człowieka oraz wielu gatunków zwierząt, która wywoływana jest przez pierwotniaka z grupy wiciowców Giardia lamblia. Giardioza jest jedną z bardziej rozpowszechnionych na świecie chorób pierwotniakowych przewodu pokarmowego. Nazywana również chorobą brudnych rąk, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn biegunek u ludzi. Zakażenie dotyczy częściej dzieci niż osób dorosłych.
Zakażenie lamblią
W jaki sposób można zarazić się lamblią?
Do zakażeń lamblią dochodzi poprzez korzystanie ze zbiorników wodnych oraz basenów, które zostały zanieczyszczone odchodami zarażonych zwierząt. Spożywanie zanieczyszczonej cystami wody, mycie w niej naczyń oraz owoców to kolejna droga prowadząca do zakażenia. Na uwagę zasługuje fakt, że pierwotniak ten jest odporny na działanie wody o niskiej zawartości chloru. Dawka chloru, której należy użyć do dezynfekcji wody, aby uniknąć zakażenia lamblią, jest trzy razy wyższa niż dla bakterii. Do zarażenia dochodzi również przez kontakt bezpośredni z osobą zakażoną. Zwierzęta domowe (koty, psy) i hodowlane (bydło) również mogą być źródłem zakażenia. Najbardziej narażone na infekcję są małe dzieci, osoby podróżujące do krajów o niskich standardach sanitarnych, a także pacjenci z obniżoną odpornością i mukowiscydozą.
Jakie objawy towarzyszą zakażeniu lamblią?
Wśród objawów, które najczęściej towarzyszą zakażeniu G. lamblia, zaliczamy biegunkę, nudności, wzdęcia, brak apetytu oraz ból w nadbrzuszu. W przebiegu choroby mogą wystąpić również wymioty, spadek masy ciała, zmęczenie, ból głowy, gorączka, a niekiedy zaparcia. Choroba może również przybrać postać przewlekłą, która objawia się luźnymi stolcami, wzdęciami, utratą masy ciała, zaburzeniami wchłaniania, deficytem kwasu foliowego, witaminy B12 oraz witaminy A. Choroba u dzieci może prowadzić do upośledzenia funkcji poznawczych oraz zahamowania wzrostu.
W przebiegu choroby mogą wystąpić również nietypowe objawy, takie jak świąd skóry, wysypka, alergia pokarmowa, zapalenie dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, zapalenie błony maziowej stawów. Warto wspomnieć, że w niektórych przypadkach choroba przebiega bezobjawowo i sama ustępuje.
Jak wygląda diagnostyka w przypadku zakażenia lamblią?
W celu diagnozy zakażenia G. lamblia należy wykonać badanie mikroskopowe kału na obecność pasożyta. Wskazane jest, aby badanie zostało wykonane kilka razy w 2-3-dniowych odstępach czasu, ponieważ cysty są wydalane z kałem nieregularnie. W diagnostyce lamblii wykorzystywany jest także immunoenzymatyczny test ELISA, którego celem jest wykrycie antygenu pasożyta w próbce kału. Badanie charakteryzuje się wysoką czułością.
Leczenie
Leczenie lambliozy należy prowadzić pod kontrolą lekarza. W leczeniu giardiozy wykorzystywane są: metronidazol, tynidazol, albendazol, mebendazol, nitazoksanid oraz paromycyna. Leki te są dostępne wyłącznie na receptę i należy stosować je zgodnie z zaleceniami lekarza. Leczeniu powinny zostać poddane wszystkie zarażone osoby, nawet w sytuacji, gdy zakażenie przebiega bezobjawowo. Niestety czasami zdarza się, że mogą wystąpić przypadki oporne na leczenie lub zakażenie nawraca. Do czynników, które mogą przyczynić się do nawrotu choroby, zaliczamy m.in. nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny oraz dietę wysokowęglowodanową.
Bibliografia:
- Jasonek J., Szenborn L., Kuchar E., Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób pasożytniczych, Family Medicine & Primary Care Review 10, 3: 887–892, 2008.
- Sawicka-Parobczyk M., Giardioza u dzieci – właściwe rozpoznanie może być trudne. Pediatria i Medycyna Rodzinna 2012.
- Wiercińska-Drapało A., Giardioza - obraz kliniczny, rozpoznanie i leczenie. Gastroenterologia Kliniczna 2010.
- Własienko A., Kuchar E., Diagnostyka, leczenie i profilaktyka najczęstszych chorób pasożytniczych u dzieci – problemy współczesnego pediatry i specjalisty medycyny rodzinnej. „Lekarz POZ”, 2/2017, vol. 3, 154-160.
- Pomorska-Wesołowska M., Pasożyty jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych. Zakażenia XXI wieku, 2019; 2(2).
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.