Sposoby na poprawę pamięci

Co to jest pamięć?

Pamięć definiowana jest jako zdolność poznawcza, która umożliwia magazynowanie oraz odtwarzanie informacji. Wyróżniamy pamięć krótkotrwałą, czyli świeżą oraz długotrwałą, czyli starą. Pierwsza z nich jest najbardziej nietrwałą pamięcią, a w jej powstawaniu kluczową rolę odgrywają neuroprzekaźniki oraz impulsy elektryczne. Ten typ pamięci pozwala na przyswajanie nowych informacji oraz uczenie się. Powtarzanie zapamiętanych wiadomości prowadzi do powstania pamięci długotrwałej, która jest magazynem naszych śladów pamięciowych. Może przechowywać informacje przez całe życie. Ponadto wyróżniamy również inne typy pamięci, takie jak pamięć bólowa, smakowa, wzrokowa, węchowa i słuchowa. Pamięć uznawana jest za jedną z ważniejszych funkcji naszego mózgu. Dzięki niej prawidłowo funkcjonujemy w społeczeństwie, wiemy kim jesteśmy oraz potrafimy przyswoić informacje o świecie.

Jakie są przyczyny zaburzeń pamięci?

Zaburzenia pamięci mogą być spowodowane zwyrodnieniową chorobą układu nerwowego, chorobami psychicznymi, chorobami metabolicznymi, niedoborami witamin (B1, B12), infekcjami ośrodkowego układu nerwowego, guzami mózgu, ropniami i wodogłowiem. Do zaburzeń pamięci może także prowadzić stosowanie niektórych leków, wśród których można wyróżnić leki psychotropowe i przeciwdrgawkowe. Należy podkreślić, że do kłopotów z pamięcią może prowadzić działanie metali ciężkich, alkoholu, pestycydów oraz rozpuszczalników. Stres ma także negatywny wpływ na nasze funkcje poznawcze.

Jak poprawić pamięć?

Miłorząb japoński (Ginkgo biloba)

Miłorząb lekarski to jeden z najstarszych gatunków drzew, który nazywany jest „żywą skamieliną”. Jest rośliną, która znalazła zastosowanie przede wszystkim w medycynie chińskiej. Miłorząb charakteryzuje się szczególnie wysoką odpornością na szkodliwe czynniki, takie jak zanieczyszczenia powietrza i szkodniki. Ta niezwykła roślina była przedmiotem wielu badań, które wykazały jej prozdrowotne działanie. Odkryto w niej ponad 60 związków bioaktywnych, wśród których można wymienić flawonoidy, proantocyjanidyny oraz terpeny. Udowodniono, że miłorząb japoński, a właściwie składniki w nim zawarte poprawiają krążenie mózgowe i obwodowe. Warto wspomnieć, że miłorząb hamuje agregację płytek krwi, co zapobiega powstawaniu zakrzepów. Dodatkowo roślina ta przeciwdziała niedotlenieniu komórek nerwowych, co ma istotny wpływ na poprawę pamięci i koncentracji. Jako ciekawostkę należy także dodać, że ekstrakty z miłorzębu chronią nasze neurony przed szkodliwym działaniem wolnych rodników oraz beta-amyloidu, który odpowiada za rozwój choroby Alzheimera. Dzięki dobroczynnym właściwościom miłorząb lekarski znalazł zastosowanie w leczeniu zaburzeń krążenia, które objawiają się osłabieniem pamięci i koncentracji, szumami usznymi oraz zawrotami głowy. Wyciągi z miłorzębu japońskiego są dobrze tolerowane, a działania niepożądane występują rzadko. Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów zawierających w swoim składzie ekstrakt z miłorzębu jest przyjmowanie leków o działaniu przeciwzakrzepowym, do których należą: kwas acetylosalicylowy, warfaryna, klopidogrel. Stosowanie wyżej wymienionych środków razem z miłorzębem lekarskim może doprowadzić do krwawień. 

Lecytyna

Lecytyna należy do grupy fosfolipidów, które wywierają pozytywny wpływ m.in. na układ nerwowy, sercowo-naczyniowy oraz pokarmowy. Stanowi kluczowy komponent naszego mózgu oraz tkanki nerwowej. Lecytyna znalazła również zastosowanie w przemyśle. Występuje w żółtkach jaj oraz nasionach roślin oleistych m.in. soi, rzepaku, lnu, bawełny i słonecznika. Jest ona źródłem choliny, która wchodzi w skład otoczek mielinowych. Należy zwrócić uwagę na jej ważny udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Potwierdzono, że lecytyna poprawia pamięć i koncentrację. Jako źródło choliny bierze udział w syntezie acetylocholiny, która jest neurotransmiterem odpowiadającym za prawidłową pracę mózgu oraz zapamiętywanie. Jej niedobory zauważalne są u osób z chorobą Alzheimera. 

Żeń-szeń

Żeń-szeń to znana od wieków roślina występująca w Nepalu, we wschodnich Chinach i Korei, która poprawia życiową witalność oraz pamięć. Składniki aktywne zawarte w żeń-szeniu są przedmiotem licznych badań. Wykazano, że stosowanie tej rośliny poprawia wydolność fizyczną, pamięć, koncentrację oraz sprawność umysłową u osób cierpiących na choroby neurodegeneracyjne. Żeń-szeń można stosować w stanach zmęczenia, osłabienia oraz wyczerpania. Przeciwwskazaniem do przyjmowania preparatów z żeń-szeniem są choroby przebiegające z nadciśnieniem tętniczym.

Korzeń różeńca

Korzeń różeńca górskiego to znany adaptogen, który występuje w Chinach, Himalajach oraz na Syberii. Udowodniono, że jest to roślina, która wzmacnia odporność na stres, a także pobudza czynności fizjologiczne naszego organizmu. Potwierdzono, że składniki aktywne zawarte w korzeniu różeńca ułatwiają uwalnianie serotoniny, dopaminy, noradrenaliny i acetylocholiny w ośrodkowym układzie nerwowym. Dzięki temu mechanizmowi można zaobserwować poprawę pamięci, koncentracji, uczenia się, a także procesów myślenia. Ponadto badania naukowe wykazały, że różeniec zapobiega chorobom neurodegeneracyjnym. 

Podsumowanie

Reasumując, zioła mogą usprawnić pracę naszego mózgu, ale istotny jest także higieniczny tryb życia. Odpowiednia ilość snu jest czynnikiem niezwykle istotnym. U osób z niedoborami snu występuje pogorszenie pamięci i koncentracji. Ponadto brak snu przyspiesza procesy starzenia się naszego mózgu. Kolejnym aspektem, na który należy zwrócić uwagę, jest odpowiednia dieta. Nasz jadłospis powinien składać się z wysokiej jakości produktów i nie zawierać żywności wysokoprzetworzonej. Co więcej, warto dostarczać naszemu organizmowi produkty bogate w kwasy omega-3, do których możemy zaliczyć: łososia, sardynki, tuńczyka, siemię lniane oraz nasiona chia. Nie można zapomnieć również o aktywności fizycznej, która wspomaga pracę naszego mózgu. Kolejnym czynnikiem negatywnie wpływającym na nasze funkcje poznawcze jest stres. W tym przypadku można zastosować techniki relaksacyjne, które pozwolą nam się odprężyć i odpocząć.

Bibliografia:

1. Wdowik A., Wybrane surowce zielarskie o działaniu adaptogennym - właściwości, mechanizmy działania, zastosowanie. Warszawa, 2017.
2. Wawer I., Wilusz M., Zioła dla seniora. Upowszechnienie wiedzy o surowcach przeciwdziałających procesom neurodegeneracji. Herbalism, 2021, 1(7), s. 91–105.
3. Tajer A., Rhodiola rosea L. jako przyklad rośliny adaptogennej, Annales Academiae Medicale. Silesiensis, 2011, 65(4), 77-82. 
4. Sumińska S., Nowak K., Lukomsk, B. (2019). Jak zwiększyć sprawność poznawczą i zmniejszyć obciążenie pracą zmianową. Warszawa.
5. Kucia M., Właściwości oraz zastosowanie fosfatydylocholiny roślinnej w medycynie, farmacji i kosmetologii, "Kosmetologia Estetyczna" 2018, nr 1, s. 29-35
6. Domżał T. M. (2013). Pamięć w neurologii: zaburzenia, diagnostyka i leczenie. Forum Medycyny Rodzinnej, 7(4), 155–164. 
7. mp.pl - Zaburzenia pamięci [dostęp: 16.12.2022]
8. Siepka E., Bobak L., Gladkowski W. (2015) Charakterystyka aktywności biologicznej fosfolipidów żółtka. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2(99): 15-28.
9. Lisiecka J., Androsiuk J., Perkowski R., Sokołowski R., Ciesielska N., Nowak K., Kędziora-Kornatowska K. (2016). Wpływ suplementów diety na poprawę funkcji poznawczych u osób starszych. „Gerantologia Polska”, 24, s.64-70.

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.