Bactrim 400 mg + 80 mg tabletki

5 ml syropu zawiera 240 mg kotrimoksazolu (200 mg sulfametoksazolu i 40 mg trimetoprimu); syrop zawiera sorbitol. 1 tabl. zawiera 480 mg kotrimoksazolu (400 mg sulfametoksazolu i 80 mg trimetoprimu). 1 tabl. forte zawiera 960 mg kotrimoksazolu (800 mg sulfametoksazolu i 160 mg trimetoprimu).

Chemioterapeutyk - połączenie sulfonamidu (sulfametoksazolu) z pochodną diaminopirymidyny (trimetoprimem), w stosunku 5:1 - kotrimoksazol. Oba składniki wywierają synergiczne działanie przeciwbakteryjne, zaburzając różne etapy syntezy kwasu foliowego. Drobnoustroje zwykle wrażliwe: Moraxella catarrhalis, Haemophilus influenzae (β-laktamazo-dodatnie, β-laktamazo-ujemne), Haemophilus parainfluenzae, Escherichia coli, Citrobacter freundii, inne Citrobacter spp., Klebsiella pneumoniae, Klebsiella oxytoca, inne Klebsiella spp., Enterobacter cloacae, Enterobacter aerogenes, Hafnia alvei, Serratia marcescens, Serratia liquefaciens, inne Serratia spp., Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Morganella morganii, Shigella spp., Yersinia enterocolitica, inne Yersinia spp., Vibrio cholera, Edwardsiella tarda, Alcaligenes faecalis, Pseudomonas cepacia, Burkholderia (Pseudomonas) pseudomallei. W oparciu o kliniczne doświadczenie następujące drobnoustroje uznawane są za wrażliwe: Brucella spp., Listeria monocytogenes, Nocardia asteroides, Pneumocystis jirovecii, Cyclospora cayetanensis. Częściowo wrażliwe drobnoustroje: Staphylococcus aureus (metycylino-wrażliwy i metycylino-oporny), Staphylococcus spp. (koagulazo-ujemny), Streptococcus pneumoniae (penicylino-wrażliwy, penicylino-oporny), Haemophilus ducreyi, Providencia rettgeri, inne Providencia spp., Salmonella typhi, Salmonella enteritidis, Stenotrophomonas maltophilia (Xanthomonas maltophilia), Acinetobacter lwoffi, Acinetobacter anitratus (głównie A. baumanie), Aeromonas hydrophila. Drobnoustroje oporne: Mycoplasma spp., Mycobacterium tuberculosis, Treponema pallium. Oba składniki preparatu szybko i niemal całkowicie wchłaniają się z przewodu pokarmowego (bezwzględna biodostępność wynosi 100%), osiągając C_max w ciągu 1-4 h. Sulfametoksazol wiąże się z białkami osocza w ok. 62%, a trimetoprim - w 37%. Kotrimoksazol przenika do tkanek i płynów ustrojowych, m.in. gruczołu krokowego, płynu nasiennego, wydzieliny pochwy, śliny, płuc, żółci, płynu mózgowo-rdzeniowego, cieczy wodnistej, płynu śródmiąższowego i innych pozanaczyniowych płynów w organizmie. Około 30% dawki trimetoprimu jest metabolizowane (w tym z udziałem CYP3A4, CYP1A2 i CYP2C9); niektóre z metabolitów są mikrobiologicznie czynne. Około 80% dawki sulfametoksazolu jest metabolizowane w wątrobie. Obie substancje, jak również ich metabolity, są prawie całkowicie wydalane przez nerki w wyniku przesączania kłębuszkowego i wydzielania kanalikowego, powodując że stężenie w moczu obu substancji czynnych jest znacznie wyższe niż we krwi. Około 2/3 dawki trimetoprimu i 1/5 dawki sulfametoksazolu są wydalane w postaci niezmienionej z moczem. Niewielka ilość każdej substancji jest wydalana z kałem. T_0,5 sulfametoksazolu wynosi około 11 h, trimetoprimu - około 10 h. U pacjentów z ciężką niewydolnością nerek T_0,5 obu substancji się wydłuża. Przerywana lub ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa nie wpływa w istotny sposób na eliminację kotrimoksazolu. Sulfametoksazol i trimetoprim są usuwane w istotnym stopniu w czasie hemodializy i hemofiltracji. Farmakokinetyka sulfametoksazolu i trimetoprimu u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką niewydolnością wątroby nie różni się w sposób znamienny od obserwowanej u zdrowych osób. U pacjentów z mukowiscydozą klirens nerkowy trimetoprimu oraz metaboliczny klirens sulfametoksazolu są zwiększone; w konsekwencji w przypadku obu substancji całkowity klirens w osoczu jest zwiększony, a T_0,5 w fazie eliminacji skrócony. Farmakokinetyka sulfametoksazolu i trimetoprimu w populacji pediatrycznej jest zależna od wieku: eliminacja jest zmniejszona u noworodków, w ciągu 2 pierwszych mies. życia, następnie dochodzi do zwiększenia eliminacji, zwiększenia klirensu całkowitego i skrócenia T_0,5 w fazie eliminacji; różnice są najbardziej istotne u niemowląt (>1,7 mies. do 24 mies.) i zmniejszają się wraz z wiekiem, w porównaniu do małych dzieci (1 rok do 3,6 lat), dzieci (7,5 lat i <10 lat) i dorosłych.

Zakażenia wywołane przez drobnoustroje wrażliwe na kotrimoksazol (u dorosłych, młodzieży i dzieci >6. tygodnia - syrop; u dorosłych i młodzieży >12 lat - tabl.): zakażenie dróg oddechowych - zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli; zapalenie ucha środkowego; zakażenie przewodu pokarmowego, w tym dur brzuszny i biegunki podróżnych; leczenie i profilaktyka (pierwotna i wtórna) zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis jirovecii u dorosłych i dzieci, w szczególności u osób z ciężkimi zaburzeniami odporności; zakażenie układu moczowego i wrzód miękki. Lek można zastosować po rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka, sprawdzeniu danych epidemiologicznych i oporności bakterii; stosować wyłącznie w przypadkach, w których potwierdzono lub istnieje uzasadnione podejrzenie, że zostały wywołane przez bakterie lub inne drobnoustroje wrażliwe na kotrimoksazol (w przypadku braku takich danych, w procesie empirycznego wyboru właściwej antybiotykoterapii należy uwzględnić lokalne uwarunkowania epidemiologiczne i dotyczące lekowrażliwości drobnoustrojów). Należy uwzględnić oficjalne zalecenia dotyczące właściwego stosowania leków przeciwbakteryjnych.

Nadwrażliwość na kotrimoksazol lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Istotne uszkodzenie miąższu wątroby. Ciężka niewydolność nerek z CCr <15 ml/min. Jednoczesne stosowanie dofetylidu. Dzieci w ciągu pierwszych 6. tyg. życia.

Nie wykazano w sposób jednoznaczny ryzyka wystąpienia wad rozwojowych płodu u kobiet leczonych kotrimoksazolem we wczesnym okresie ciąży. Istnieje zwiększone ryzyko samoistnego poronienia o 2 do 3,5 razy u kobiet, u których zastosowano trimetoprim w monoterapii lub w skojarzeniu z sulfametoksazolem w I trymestrze ciąży w porównaniu z kobietami, u których nie zastosowano antybiotyków lub zastosowano penicyliny. Ponieważ zarówno trimetoprim, jak i sulfametoksazol przenikają barierę łożyska i mogą wpływać na metabolizm kwasu foliowego, zastosowanie kotrimoksazolu w ciąży można rozważyć jedynie w przypadkach, gdy spodziewane korzyści z leczenia przeważają nad potencjalnym ryzykiem dla płodu. W takim przypadku pacjentkom w ciąży lub kobietom, które planują zajść w ciążę podczas leczenia kotrimoksazolem zaleca się podawanie kwasu foliowego w dawce 5 mg na dobę. W miarę możliwości należy unikać stosowania kotrimoksazolu w ostatnim okresie ciąży, ze względu na ryzyko wystąpienia żółtaczki jąder podkorowych mózgu u noworodka. Zarówno trimetoprim, jak i sulfametoksazol przenikają do mleka kobiecego. Chociaż ilość leku przyjmowana przez dziecko karmione piersią jest niewielka, należy rozważyć ryzyko dla dziecka (żółtaczka jąder podkorowych mózgu, nadwrażliwość) wobec oczekiwanych korzyści terapeutycznych dla matki.

Doustnie. Dzieci do 12 lat (w postaci syropu): średnio 36 mg/kg mc./dobę kotrimoksazolu (tj. 30 mg/kg mc./dobę sulfametoksazolu i 6 mg/kg mc./dobę trimetoprimu), w 2 dawkach podzielonych, co 12 h. Niemowlęta od ukończenia 6 tygodnia do 5 mż.: 0,5 łyżeczki miarowej (2,5 ml) co 12 h; dzieci od 6 mż. do 5 lat: 1 łyżeczka miarowa (5 ml) co 12 h; dzieci od 6 do 12 lat: 2 łyżeczki miarowe (10 ml) co 12 h. Leczenie zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis jirovecii: stosować dawkę nie większą niż 120 mg/kg mc./dobę kotrimoksazolu (tj. 100 mg/kg mc./dobę sulfametoksazolu i 20 mg/kg mc./dobę trimetoprimu), w równych dawkach podzielonych podawanych co 6 h, przez 14 dni. Profilaktyka zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis jirovecii: 900 mg/m² pc./dobę kotrimoksazolu (tj. 750 mg/m² pc./dobę sulfametoksazolu i 150 mg/m² pc./dobę trimetoprimu), w 2 dawkach podzielonych, podawanych co 12 h przez kolejne 3 dni w tyg. (całkowita dawka dobowa wynosi 1920 mg kotrimoksazolu, tj. 1600 mg sulfametoksazolu i 320 mg trimetoprimu). Dorośli i młodzież >12 lat (w postaci tabletek; u pacjentów, którzy nie są w stanie połknąć tabletki można zastosować syrop): 960 mg co 12 h; w ciężkich zakażeniach 1440 mg co 12 h. W przypadku długotrwałego leczenia (powyżej 14 dni) dawka minimalna wynosi 480 mg co 12 h. W przypadku ostrych zakażeń lek należy podawać przez co najmniej 5 dni lub do momentu, gdy przez co najmniej 2 dni nie będą już występowały objawy zakażenia. Jeśli po 7-dniowym leczeniu nie nastąpi kliniczna poprawa, należy ponownie ocenić stan pacjenta. Leczenie zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis jirovecii: dawka nie większa niż 120 mg/kg mc./dobę kotrimoksazolu (tj. 100 mg/kg mc./dobę sulfametoksazolu i 20 mg/kg mc./dobę trimetoprimu), w równych dawkach podzielonych podawanych co 6 h, przez 14 dni. Profilaktyka zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis jirovecii: 960 mg raz na dobę; wyniki badania przeprowadzonego u pacjentów zakażonych wirusem HIV wskazują również na skuteczność zastosowania dawki 480 mg raz na dobę. Leczenie wrzodu miękkiego: 960 mg co 12 h; jeśli po 7 dniach nie będzie widocznych oznak poprawy, należy rozważyć podawanie leku przez kolejne 7 dni (jednak brak reakcji na leczenie może oznaczać, że choroba jest wywołana przez szczepy oporne). Leczenie niepowikłanego, ostrego zapalenia dróg moczowych: 1920-2880 mg jednorazowo, w miarę możliwości wieczorem po kolacji lub przed snem. Szczególne grupy pacjentów. Pacjenci z niewydolnością nerek z klirensem kreatyniny (CCr) >30 ml/min - standardowe dawkowanie; CCr 15-30 ml/min - połowa dawki standardowej; CCr <15 ml/min - lek przeciwwskazany. Pacjenci poddawani hemodializom powinni początkowo otrzymywać normalną dawkę nasycającą kotrimoksazolu, a następnie dodatkowo 1/2 dawki po każdej hemodializie. Nie zaleca się stosowania leku u pacjentów poddawanych dializom otrzewnowym (dializa otrzewnowa powoduje minimalną eliminację leku). Nie ma konieczności modyfikacji dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku z prawidłową czynnością nerek. Sposób podania. Preparat przyjmować po posiłku z odpowiednią ilością płynów. Tabletki można podzielić na równe dawki.

W razie pojawienia się wysypki skórnej lub innych ciężkich działań  niepożądanych, należy natychmiast przerwać stosowanie leku. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z ciężką alergią lub astmą oskrzelową w wywiadzie. Istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych o dużym nasileniu: u osób w podeszłym wieku, w przypadku występowania chorób współistniejących np.: zaburzenia czynności nerek i (lub) wątroby, w przypadku równoczesnego przyjmowania innych leków (ryzyko może zależeć od dawki i czasu trwania leczenia). Rzadko opisywano zakończone śmiercią przypadki związane z wystąpieniem działań niepożądanych, takich jak: nieprawidłowości w składzie krwi, ciężkie działania niepożądane dotyczące skóry (SCAR), takie jak ciężka postać wysiękowa rumienia wielopostaciowego (zespół Stevensa-Johnsona, SJS), toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (choroba Lyella, TEN), wysypka polekowa, której towarzyszy zwiększenie liczby granulocytów kwasochłonnych we krwi oraz objawy ogólnoustrojowe (DRESS), ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP)) i piorunująca martwica wątroby. Pacjenci powinni zostać poinformowani o objawach przedmiotowych i podmiotowych oraz być uważnie kontrolowani w kierunku reakcji skórnych. Największe ryzyko wystąpienia SJS lub TEN występuje w ciągu pierwszych tygodni leczenia. Jeśli wystąpią objawy lub oznaki SJS lub TEN (np. postępująca wysypka skórna często z pęcherzami lub zmiany na błonach śluzowych) należy natychmiast przerwać leczenie preparatem. Szybkie przerwanie stosowania preparatu związane jest z lepszym rokowaniem. Jeśli u pacjenta podczas stosowania preparatu wystąpił SJS lub TEN, to lek nie może być ponownie zastosowany u tego pacjenta. W celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, leczenie preparatem powinno trwać jak najkrócej, szczególnie w przypadku osób w podeszłym wieku. Nacieki płucne obserwowane w związku z eozynofilowym lub alergicznym zapaleniem pęcherzyków płucnych mogą objawiać się kaszlem i dusznością. Jeśli objawy te wystąpią lub ulegną nagłemu nasileniu, należy przeprowadzić ponowną ocenę pacjenta i rozważyć przerwanie leczenia preparatem. W trakcie leczenia kotrimoksazolem bardzo rzadko występowały przypadki ciężkiego działania toksycznego na układ oddechowy, czasami przekształcającego się w zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS). Pierwszymi objawami ARDS mogą być takie objawy ze strony płuc, jak kaszel, gorączka i duszności, z jednoczesnymi objawami radiologicznymi wskazującymi na nacieki płucne oraz osłabieniem czynności płuc. W takich okolicznościach należy przerwać leczenie kotrimoksazolem i zastosować odpowiednią terapię. Sulfonamidy mogą powodować zwiększoną diurezę, w szczególności u pacjentów z obrzękami pochodzenia sercowego. Należy dokładnie monitorować stężenie potasu w surowicy krwi oraz czynność nerek u pacjentów przyjmujących duże dawki preparatu, stosowane u pacjentów z zapaleniem płuc wywołanym przez Pneumocystis jirovecii, lub u pacjentów przyjmujących standardową dawkę preparatu, u których występują zaburzenia metabolizmu potasu lub niewydolność nerek lub którzy otrzymują leki powodujące hiperkaliemię. W przypadku niewydolności nerek dawkę należy odpowiednio dostosować. Pacjenci z ciężką niewydolnością nerek (tj. z klirensem kreatyniny 15-30 ml/min) przyjmujący TMP-SMZ powinni być dokładnie monitorowani z powodu możliwości wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych toksyczności, takich jak mdłości, wymioty i hiperkaliemia. Należy wykonywać regularne badania krwi u pacjentów poddawanych przedłużonemu leczeniu preparatem. W przypadku znaczącego zmniejszenia się wartości któregokolwiek z elementów krwi, należy przerwać podawanie preparatu. Poza wyjątkowymi sytuacjami, nie zaleca się stosowania preparatu u pacjentów z poważnymi zaburzeniami hematologicznymi. Odnotowano przypadki pancytopenii u pacjentów, którzy przyjmowali ko-trimoksazol. Hematologiczne objawy niepożądane związane z niedoborem kwasu foliowego mogą wystąpić u osób w podeszłym wieku, u pacjentów z wcześniej istniejącym niedoborem kwasu foliowego lub u pacjentów z niewydolnością nerek. Objawy te ustępują po podaniu kwasu folinowego. Bardzo rzadko u pacjentów leczonych kotrimoksazolem występowały przypadki limfohistiocytozy hemofagocytowej (HLH). Jest to zagrażający życiu zespół nieprawidłowej aktywacji immunologicznej, charakteryzujący się występowaniem takich klinicznych objawów przedmiotowych i podmiotowych, jak nasilone zapalenie uogólnione (np. gorączka, hepatosplenomegalia, hipertriglicerydemia, hipofibrynogenemia, duże stężenie ferrytyny w surowicy, cytopenie i hemofagocytoza). Pacjentów z wczesnymi objawami nieprawidłowej aktywacji immunologicznej należy niezwłocznie zdiagnozować. Jeśli rozpozna się HLH, należy przerwać leczenie kotrimoksazolem. Podczas długotrwałego leczenia preparatem (szczególnie u pacjentów z niewydolnością nerek) należy regularnie wykonywać badania moczu oraz czynności nerek. Podczas leczenia należy zapewnić odpowiednią podaż płynów oraz diurezę, aby zapobiec krystalurii. W związku z możliwością wystąpienia hemolizy, nie należy stosować preparatu u pacjentów z niedoborem G-6-PD, z wyjątkiem absolutnej konieczności. W takim wypadku należy podawać wyłącznie minimalne dawki leku. Podobnie jak w przypadku innych leków zawierających sulfonamidy zaleca się ostrożność podczas leczenia pacjentów z porfirią i zaburzeniami czynności tarczycy. Pacjenci należący do grupy „osób wolno acetylujących” mogą mieć większą skłonność do indywidualnej odczynowości na sulfonamidy (zjawisko idiosynkrazji). Ze względu na zawartość sorbitolu, syropu nie należy stosować u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją fruktozy.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

W zalecanych dawkach Bactrim jest z reguły dobrze tolerowany.

Często występującymi działaniami niepożądanymi (rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów, ale częściej niż
u 1 na 100 pacjentów) są:
- reakcje skórne, w tym wykwity polekowe, złuszczające zapalenie skóry, wysypka, wysypka
  grudkowo-plamista, wysypka odropodobna, rumień, świąd,
- mdłości, wymioty,
- podwyższenie aktywności enzymów (aminotransferaz),
- zwiększone stężenie azotu mocznikowego krwi i zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy.

Niezbyt często występującymi działaniami niepożądanymi (nie częściej niż u 1 na 100 osób) są:
- biegunka, rzekomobłoniaste zapalenie jelit,
- podwyższone stężenie bilirubiny (barwnik żółciowy), zapalenie wątroby,
- zakażenia grzybicze, np. kandydoza,
- drgawki,
- zaburzenie czynności nerek,
- pokrzywka.

Rzadko występującymi działaniami niepożądanymi (rzadziej niż u 1 na 1 000 pacjentów, ale częściej niż
u 1 na 10 000 pacjentów) są:
- zaburzenia krwi i układu chłonnego: większość obserwowanych zmian w obrazie krwi przebiega
  łagodnie, bezobjawowo i ustępuje po odstawieniu leku. Najczęściej obserwowanymi zmianami były
  zmniejszenie liczby białych krwinek (leukopenia, granulocytopenia) i płytek krwi
  (trombocytopenia), niedokrwistość (zmniejszenie ilości czerwonych krwinek): megaloblastyczna,
  hemolityczna/ autoimmunologiczna, aplastyczna);
- zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie języka,
- ból żył i zapalenie żył,
- zastój żółci (cholestaza),
- hipoglikemia (zmniejszenia stężenia cukru we krwi). Notowano przypadki u osób niechorujących na
  cukrzycę leczonych ko-trimoksazolem, występującej zwykle po kilku dniach leczenia. Na
  szczególne ryzyko narażeni są pacjenci z zaburzoną czynnością nerek, chorobami wątroby,
  niedożywieni lub otrzymujący duże dawki ko-trimoksazolu;
- zaburzenia układu nerwowego (neuropatia w tym neuropatia obwodowa i nieprzyjemne wrażenia
  zmysłowe, jak drętwienie, mrowienie, uczucie wibrowania, przebiegania prądu),
- omamy (halucynacje),
- krystaluria (obecność kryształów w moczu).

Bardzo rzadko występującymi możliwymi działaniami niepożądanymi (rzadziej niż u 1 na 10 000
pacjentów) są:
- zaburzenia krwi i układu chłonnego, takie jak znaczne zmniejszenie ilości lub całkowity zanik
  białych krwinek (agranulocytoza), równoczesne zmniejszenie ilości krwinek białych, czerwonych
  oraz płytek krwi (pancytopenia), nieprawidłowa budowa hemoglobiny (methemoglobinemia),
- alergiczne zapalenie mięśnia sercowego,
- szumy uszne, zawroty głowy,
- zapalenie błony naczyniowej oka,
- martwica wątroby,
- reakcje nadwrażliwości/reakcje alergiczne u pacjentów nadwrażliwych na składniki leku: np.
  gorączka, obrzęk naczynioruchowy (obrzęk mogący obejmować twarz i gardło, niekiedy
  powodujący groźną dla życia duszność), reakcje anafilaktoidalne (o przebiegu podobnym do
  opisanych powyżej reakcji alergicznych) oraz choroba posurowicza (reakcje skórne, bóle mięśni i
  stawów, gorączka). Najczęstsze reakcje skórne obserwowane podczas stosowania leku Bactrim
  wykazywały na ogół niewielkie nasilenie i szybko ustępowały po odstawieniu leku.
- przypadki rozpadu tkanki mięśniowej (rabdomiolizy),
- bezład (ataksja), zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jałowe lub wystąpienia podobnych jak w
  zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych objawów,
- śródmiąższowe zapalenie nerek, zwiększone wydzielanie moczu,
- nacieki płucne obserwowane w związku z eozynofilowym lub alergicznym zapaleniem
  pęcherzyków płucnych (patrz punkt 2). Objawiać się one mogą kaszlem, skróceniem oddechu
  (zadyszką). Jeśli podobne objawy wystąpią lub nieoczekiwanie nastąpi ich nasilenie, należy zgłosić
  się do lekarza, który rozważy przerwanie stosowania leku Bactrim.
- rumień wielopostaciowy (wysypki na skórze o różnym stopniu nasilenia), nadwrażliwość na światło
  (podobnie jak w przypadku innych leków zawierających sulfonamidy), potencjalnie zagrażające
  życiu wysypki skórne (zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka -
  choroba Lyella) wysypka polekowa, której towarzyszy zwiększenie liczby krwinek białych
  kwasochłonnych we krwi oraz objawy ogólnoustrojowe, ostra uogólniona osutka krostkowa,
  plamica i choroba Schönleina–Henocha (martwicze zapalenie małych naczyń).

Do działań niepożądanych o częstości nieznanej (nie można jej ocenić na podstawie dostępnych danych)
należą:
- zapalenie naczyń siatkówki,
- ostre zapalenie trzustki. U niektórych pacjentów z ostrym zapaleniem trzustki występowały ciężkie
  choroby, w tym AIDS,
- zespół zanikania przewodów żółciowych,
- podwyższone stężenie potasu we krwi (hiperkaliemia),
- zmniejszenie stężenia sodu we krwi (hiponatremia),
- bóle stawów i bóle mięśni,
- zapalenie naczyń mózgowych,
- zapalenie naczyń płucnych,
- zapalenie naczyń, martwicze zapalenie naczyń, ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (martwicze
  zapalenie małych tętnic) oraz guzkowe zapalenie tętnic,
- bolesne, wypukłe zmiany skórne w kolorze fioletowym, pojawiające się na kończynach, a czasami
  na twarzy i szyi, z towarzyszącą im goraczką (zespół Sweeta),
- poronienie samoistne.

Bezpieczeństwo stosowania u pacjentów zakażonych wirusem HIV
Rodzaje działań niepożądanych w tej grupie pacjentów są podobne do występujących w ogólnej populacji
pacjentów stosujących lek Bactrim. Niektóre działania niepożądane mogą występować jednak częściej i
mieć inny obraz kliniczny. Różnice te dotyczą następujących objawów:

Bardzo często:
zmniejszenie liczby niektórych rodzajów krwinek (leukopenia, granulocytopenia i trombocytopenia);
zwiększenie stężenia potasu w surowicy (hiperkaliemia);
jadłowstręt, nudności z wymiotami lub bez, biegunka;
wysypka plamisto-grudkowa, świąd;
gorączka, zwykle z pojawieniem się wysypki plamisto-grudkowej
zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (aminotransferaz).

Niezbyt często:
zmniejszenie stężenia sodu (hiponatremia) lub glukozy (hipoglikemia) w surowicy.

Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w
ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można zgłaszać
bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu
Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,
Al. Jerozolimskie 181C
02 - 222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

Trimetoprim jest inhibitorem organicznego transportera kationów 2 (OCT2) i słabym inhibitorem CYP2C8. Sulfametoksazol jest słabym inhibitorem CYP2C9. Ogólnoustrojowa ekspozycja na leki transportowane przez OCT2 (np. dofetylid, amantadynę, memantynę oraz lamiwudynę) może wzrastać, gdy są podawane jednocześnie z kotrimoksazolem. Preparat istotnie zwiększa stężenie oraz ekspozycję na dofetylid, zwiększając ryzyko wystąpienia ciężkich arytmii komorowych związanych z wydłużeniem odstępu QT, w tym torsade de pointes – stosowanie z dofetylidem jest przeciwwskazane. Pacjenci przyjmujący amantadynę lub memantynę mogą być narażeni na zwiększone ryzyko niepożądanych zdarzeń neurologicznych, np. majaczenie (delirium) i mioklonie. Ogólnoustrojowa ekspozycja na leki metabolizowane głównie przez CYP2C8 (paklitaksel, amiodaron, dapson, repaglinid, rozyglitazon i pioglitazon) może się zwiększać przy jednoczesnym podawaniu z kotrimoksazolem. Paklitaksel i amiodaron mają wąski indeks terapeutyczny - nie zaleca się jednoczesnego stosowania z kotrimoksazolem. Zarówno dapson, jak i kotrimoksazol mogą powodować methemoglobinemię, skąd wynika możliwość interakcji zarówno farmakokinetycznych, jak i farmakodynamicznych, podczas jednoczesnego stosowania pacjentów należy kontrolować w kierunku methemoglobinemii; jeśli możliwe, należy rozważyć alternatywne terapie. Pacjentów otrzymujących repaglinid, rozyglitazon lub pioglitazon należy regularnie kontrolować w kierunku hipoglikemii. Ogólnoustrojowa ekspozycja na leki metabolizowane głównie przez CYP2C9 może wzrastać przy jednoczesnym podawaniu z kotrimoksazolem; dotyczy to m.in. nw. leków: kumaryny (warfaryna, acenokumarol, fenprokumon) - kontrolować parametry krzepnięcia; fenytoina - kontrolować objawy toksycznego działania fenytoiny; pochodne sulfonylomocznika (glibenlamid, gliklazyd, glipizyd, chlorpropamid i tolbutamid) - regularnie kontrolować stężenie glukozy we krwi (może wystąpić hipoglikemia). Zwiększenie stężenia digoksyny we krwi może pojawić się podczas równoczesnego stosowania kotrimoksazolu, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku - kontrolować stężenie digoksyny we krwi. Stosowanie kotrimoksazolu z lekami o potwierdzonym działaniu mielosupresyjnym lub nefrotoksycznym, takimi jak analogi nukleozydów, takrolimus, azatiopryna lub merkaptopuryna, zwiększa ryzyko mielo- i nefrotoksyczności - podczas jednoczesnego stosowania pacjentów należy uważnie monitorować. Należy unikać jednoczesnego podawania z klozapiną, tj. lekiem mogącym powodować wystąpienie agranulocytozy. Zaobserwowano zwiększenie częstości występowania przypadków trombocytopenii u pacjentów w podeszłym wieku, przyjmujących równocześnie niektóre diuretyki, szczególnie tiazydy - u pacjentów przyjmujących diuretyki należy regularnie kontrolować liczbę płytek. Sulfametoksazol może współzawodniczyć z wiązaniem z białkami surowicy krwi oraz z nerkowym transportem metotreksatu, zwiększając tym samym frakcję wolnego metotreksatu i całkowity wpływ metotreksatu na organizm; trimetoprim wykazuje małe powinowactwo do ludzkiej reduktazy dehydrofolianowej, może natomiast zwiększać toksyczność metotreksatu, szczególnie jeśli występują inne czynniki ryzyka, takie jak: podeszły wiek, hipoalbuminemia, nieprawidłowa czynność nerek, zmniejszenie rezerwy szpiku kostnego oraz stosowanie dużych dawek metotreksatu - pacjentów z grupy ryzyka należy leczyć kwasem foliowym lub folinianem wapnia w celu przeciwdziałania niekorzystnemu wpływowi metotreksatu na hemopoezę. Zgłaszano przypadki pancytopenii u pacjentów przyjmujących jednocześnie trimetoprim i metotreksat. Kotrimoksazol stosowany z pirymetaminą (w dawce >25 mg/tydzień) może wywołać niedokrwistość megaloblastyczną. Ze względu na działanie oszczędzające potas kotrimoksazolu - należy zachować ostrożność, gdy kotrimoksazol jest podawany jednocześnie z innymi lekami, które zwiększają stężenie potasu we krwi, np. inhibitorami ACE i blokerami receptora angiotensyny, lekami moczopędnymi oszczędzającymi potas i prednizolonem. Obserwowano przemijające pogorszenie czynności nerek u pacjentów leczonych kotrimoksazolem i cyklosporyną po przeszczepieniu nerek. Kotrimoksazol nasila działanie doustnych leków hipoglikemizujących - wskazana jest częstsza kontrola glikemii i ewentualne zmiana dawki leków przeciwcukrzycowych w trakcie i po zakończeniu stosowania kotrimoksazolu.

Eumedica