BCG medac proszek i rozp. do sporz. zaw. do podaw. do pęch. mocz.

1 fiolka po rekonstytucji zawiera od 2 x 10⁸ do 3 x 10⁹ żywych cząstek BCG (Bacillus Calmette-Guerin), szczep RIVM wyprowadzony ze szczepu 1173-P2.

BCG-medac jest liofilizowaną zawiesiną żywych bakterii Bacillus Calmette-Guérin o małym potencjale zakaźnym, wywodzących się od bakterii Mycobacterium bovis, szczep RIVM. Niespecyficzny czynnik immunostymulujący pobudzający układ odpornościowy i wykazujący aktywność przeciwnowotworową. Lek wpływa pobudzająco na śledzionę, nasila aktywność makrofagów w śledzionie i aktywuje naturalne komórki cytotoksyczne. Prątki BCG zwiększają ilość granulocytów, monocytów/makrofagów oraz limfocytów T, co wskazuje na miejscową aktywację układu immunologicznego. Ponadto zwiększają wydzielanie cytokin IL1, IL2, IL6 i TNFa. Większość bakterii zostaje wydalona z moczem w ciągu pierwszych godzin po podaniu; nie wiadomo, czy prątki mogą przenikać przez ścianę pęcherza moczowego. Istnieją pojedyncze doniesienia, że bakterie BCG przeżywały w układzie moczowym dłużej niż 16 mies.

Leczenie nieinwazyjnego raka nabłonkowego pęcherza moczowego: raka in situ, leczenie profilaktyczne w celu zapobiegania nawrotom raka nabłonkowego ograniczonego tylko do błony śluzowej pęcherza moczowego (T_a G1-G2, jeśli jest to guz wieloogniskowy i (lub) nawracający oraz T_a G3), raka nabłonkowego umiejscowionego w błonie właściwej, ale nie mięśniowej pęcherza moczowego (T₁) oraz raka in situ.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Obniżona odporność (w tym wrodzona lub nabyta) niezależnie, czy powodem jest współistniejąca choroba (np. dodatni wynik testu na obecność wirusa HIV, białaczka, chłoniak) leczenie przeciwnowotworowe (np. lekami o działaniu cytostatycznym, radioterapią) albo leczenie lekami immunosupresyjnymi (np. kortykosteroidami). Czynna gruźlica (należy wykluczyć ryzyko istnienia czynnej gruźlicy u pacjenta, poprzez przeprowadzenie odpowiedniego wywiadu; jeżeli są wskazania zaleca się wykonanie diagnostycznego testu zgodnie z lokalnymi zasadami). Uprzednia radioterapia pęcherza moczowego. Okres karmienia piersią. Leku nie można podawać przed upływem 2-3 tyg. po resekcji przezcewkowej, biopsji pęcherza moczowego lub po urazie podczas cewnikowania. Perforacja pęcherza moczowego, która może zwiększać ryzyko ciężkich zakażeń ogólnoustrojowych. Ostre zakażenie dróg moczowych. Bezobjawowa, sporadyczna leukocyturia i bezobjawowa bakteriuria nie są przeciwwskazaniami do podawania produktu leczniczego BCG-medac do pęcherza moczowego, a profilaktyka antybiotykowa nie jest konieczna.

Brak danych lub istnieją tylko ograniczone dane dotyczące stosowania bakterii BCG u kobiet w okresie ciąży. Nie przeprowadzono badań dotyczących szkodliwego wpływu na reprodukcję u zwierząt. Lek nie jest zalecany do stosowania w okresie ciąży. Brak wystarczających danych dotyczących przenikania bakterii BCG/metabolitów do mleka ludzkiego. Lek jest przeciwwskazany w okresie karmienia piersią. Płodność. Dopęcherzowe leczenie bakteriami BCG wpływa niekorzystnie na spermatogenezę i może powodować oligospermię lub azoospermię. Badania na zwierzętach wskazują, że te działania mogą mieć charakter przejściowy i odwracalny. Jednakże, przed rozpoczęciem leczenia, mężczyzna powinien uzyskać informację na temat możliwości przechowywania nasienia.

Dopęcherzowo. Zawartość jednej fiolki po rekonstytucji i rozcieńczeniu zgodnie ze wskazaniami stanowi pojedynczą dawkę do podania do pęcherza moczowego. Leczenie wprowadzające. Leczenie BCG należy rozpocząć po około 2 – 3 tygodniach po resekcji przezcewkowej lub po biopsji pęcherza moczowego i po bezurazowym cewnikowaniu, oraz powtarzać co tydzień przez 6 tygodni. W przypadku guzów o umiarkowanym i wysokim ryzyku należy następnie zastosować leczenie podtrzymujące. Leczenie podtrzymujące. W oparciu o dane z badań klinicznych zdecydowanie zaleca się leczenie podtrzymujące po leczeniu wprowadzającym. Zalecany schemat leczenia podtrzymującego to cotygodniowy wlew do pęcherza moczowego przez 3 kolejne tygodnie przez okres 1 roku do 3 lat w 3, 6, 12, 18, 24, 30 i 36 miesiącu. W ramach tego schematu leczenia podaje się do 27 wlewów w okresie do trzech lat. Chociaż leczenie podtrzymujące zmniejsza prawdopodobieństwo nawrotu i może zmniejszyć progresję, to u niektórych pacjentów działania niepożądane oraz dyskomfort związany z leczeniem mogą przeważyć korzyści wynikające z leczenia. Dlatego przed rozpoczęciem lub kontynuacją leczenia podtrzymującego należy przeprowadzić ocenę stosunku korzyści do ryzyka oraz uwzględnić preferencje pacjenta. Należy następnie ocenić potrzebę leczenia podtrzymującego co 6 miesięcy po pierwszym roku leczenia na podstawie klasyfikacji nowotworu oraz odpowiedzi klinicznej. Szczególne grupy pacjentów. Brak zaleceń lub przeciwwskazań dotyczących stosowania leku u pacjentów w podeszłym wieku. Nie zaleca się stosowania preparatu u dzieci i młodzieży ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności. Sposób podania. Pacjent nie powinien przyjmować płynów 4 h przed podaniem preparatu i 2 h po jego podaniu. Cewnik dopęcherzowy wprowadza się do pęcherza w warunkach aseptycznych. Należy zastosować wystarczającą ilość żelu nawilżającego, aby zmniejszyć ryzyko urazu śluzówki dróg moczowych, a tym samym ryzyko poważnych powikłań, a także zmniejszyć dyskomfort pacjenta związany z zabiegiem. Pęcherz musi zostać opróżniony przed podaniem wlewu BCG. Całkowite opróżnienie pęcherza po cewnikowaniu usuwa pozostałości żelu, który mógł dostać się do pęcherza przed podaniem wlewu BCG-medac. Lek wprowadza się do pęcherza za pomocą cewnika pod małym ciśnieniem. Jeżeli jest to możliwe, podaną do pęcherza moczowego zawiesinę BCG-medac należy pozostawić w pęcherzu na 2 godziny. W tym czasie zawiesina powinna mieć dostateczny kontakt z całą powierzchnią błony śluzowej pęcherza. Dlatego też pacjent powinien wstać po zabiegu tak szybko jak to możliwe, a pacjent leżący w łóżku, powinien być co 15 minut odwracany z pleców na brzuch i odwrotnie. Po 2 godzinach pacjent powinien opróżnić pęcherz z podanej zawiesiny w pozycji siedzącej. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, zaleca się intensywne nawadnianie pacjentów przez 48 godzin po każdym wlewie. Pacjenci leczeni BCG-medac powinni otrzymać ulotkę i kartę ostrzeżeń dla pacjenta.

Preparatu nie wolno w żadnym wypadku stosować dożylnie, podskórnie, śródskórnie i domięśniowo oraz w celu szczepionki. Lek BCG-medac musi być podawany przez lekarza posiadającego doświadczenie w stosowaniu tej terapii. Ostrzeżenia dotyczące przygotowywania. Preparat nie powinien być przygotowywany do podania w tym samym pomieszczeniu i przez ten sam personel, który przygotowuje inne dożylne leki o działaniu cytotoksycznym. BCG-medac nie powinien być przygotowywany przez osobę ze stwierdzonymi objawami obniżonej odporności. Należy unikać kontaktu leku ze skórą lub błonami śluzowymi. Kontakt może prowadzić do reakcji nadwrażliwości lub zakażenia danego miejsca. Rozlany roztwór preparatu należy zmyć środkiem dezynfekcyjnym o potwierdzonym działaniu przeciwko mykobakteriom. Skażoną skórę należy zdezynfekować odpowiednim środkiem odkażającym. Zalecenia dotyczące higieny osobistej. Po oddaniu moczu zaleca się umycie rąk oraz okolic genitaliów. Ma to szczególne znaczenie po pierwszym oddaniu moczu po podaniu wlewu BCG. Jeżeli dojdzie do zanieczyszczenia zmian skórnych, zaleca się stosowanie odpowiedniego środka dezynfekującego. Test na obecność prątków BCG. Lekarze powinni zdawać sobie sprawę, że ujemny wynik biopsji na obecność prątków i ujemne wyniki testu nie wykluczają ogólnoustrojowego zakażenia BCG. W kilku przypadkach nie wykryto obecności prątków, mimo że u pacjenta wystąpiło ogólnoustrojowe zakażenie BCG. Dostępne metody (mikroskopia, badanie PCR i/lub posiewy i/lub badania histopatologiczne w kierunku gruźlicy) nie są wiarygodne. Ciężkie ogólnoustrojowe zakażenia/reakcje BCG. W przypadku urazu podczas podawania bakterii BCG może wystąpić posocznica z możliwym wstrząsem septycznym i zagrożenie życia. Przed każdym podaniem leku do pęcherza moczowego należy wykluczyć zakażenia układu moczowego (zapalenie błony pęcherza moczowego może zwiększać ryzyko rozprzestrzeniania się bakterii BCG poprzez krew). Jeśli zakażenie układu moczowego zostaje stwierdzone podczas trwania kuracji, należy przerwać leczenie do czasu zakończenia leczenia antybiotykami i normalizacji wyników badania moczu. Przed rozpoczęciem leczenia BCG należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia ciężkich ogólnoustrojowych zakażeń BCG z koniecznością leczenia przeciwgruźliczego, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku i pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. W przypadku podejrzenia ogólnoustrojowego zakażenia należy skonsultować się z lekarzem specjalizującym się w chorobach zakaźnych. Zakażenie BCG może zagrażać życiu. W przeciwieństwie do zakażeń ogólnoustrojowych, zespół Reitera objawia się głównie w postaci reakcji immunologicznej, która niekoniecznie jest spowodowana rozsianiem BCG, ale może być również wywołana przez bakterie BCG zlokalizowane tylko w układzie moczowym. Gorączka lub krwiomocz o dużym nasileniu. Leczenie należy przerwać do czasu unormowania się temperatury ciała i wyleczenia krwiomoczu. Mała pojemność pęcherza moczowego. U pacjentów z pęcherzem o małej pojemności występuje zwiększone ryzyko wystąpienia przykurczu pęcherza moczowego. HLA-B27. U pacjentów z antygenem zgodności tkankowej HLA-B27 mogą nasilić się objawy choroby reumatycznej lub objawy zespołu Reitera. Zaostrzenie utajonego zakażenia BCG (w tym opóźnione rozpoznanie). Odnotowano pojedyncze przypadki, w których bakterie BCG utrzymywały się w organizmie przez kilka lat. Te utajone zakażenia BCG mogą zaostrzyć się wiele lat po pierwotnym zakażeniu, szczególnie pod postacią ziarniniakowego zapalenia płuc, ropni, zakażonych tętniaków, zakażenia implantu, przeszczepu lub otaczającej tkanki. Należy poinformować pacjenta o możliwości późniejszego zaostrzenia utajonych zakażeń BCG i poinformować o właściwych działaniach w przypadku wystąpienia objawów takich jak gorączka i utrata masy ciała nieznanego pochodzenia. W przypadku podejrzenia zaostrzenia utajonego zakażenia BCG należy skonsultować się z lekarzem specjalizującym się w chorobach zakaźnych. Pacjenci w podeszłym wieku. Nie ma przeciwskazań do podawania BCG pacjentom w podeszłym wieku. Przed pierwszym podaniem należy jednak wziąć pod uwagę ryzyko ogólnoustrojowego zakażenia/reakcji na BCG. U pacjentów w podeszłym wieku mogą występować czynnościowe zaburzenia nerek lub wątroby, co może wpływać na leczenie lekami przeciwgruźliczymi w przypadku ciężkiego ogólnoustrojowego zakażenia/reakcji na BCG. Szczególną ostrożność należy zachować także u pacjentów w podeszłym wieku z osłabionym ogólnym stanem zdrowia. Pacjenci mający kontakt z osobami z obniżoną odpornością. Pacjenci leczeni preparatem powinni stosować odpowiednie środki higieniczne w kontakcie z pacjentami z obniżoną odpornością. M. bovis jest mniej patogenny niż M. tuberculosis i nie zgłoszono dotąd przypadku transmisji bakterii pomiędzy ludźmi, ale nie można tego wykluczyć, szczególnie u pacjentów z obniżoną odpornością. Zaleca się stosowanie prezerwatyw podczas stosunków płciowych przez tydzień po leczeniu BCG, chociaż jak dotąd nie ma doniesień o przenoszeniu bakterii BCG drogą płciową.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Objawy niepożądane leczenia BCG występują często, ale są zwykle łagodne i przejściowe. Liczba
reakcji niepożądanych zazwyczaj rośnie wraz z liczbą podawanych dawek BCG.

Najpoważniejszym działaniem niepożądanym jest ciężkie zakażenie ogólnoustrojowe. Należy
natychmiast poinformować lekarza, jeśli wystąpią wymienione niżej, które mogą wystąpić w
dowolnym momencie, a niekiedy występują z opóźnieniem i mogą pojawić się po upływie tygodni,
miesięcy lub nawet lat po przyjęciu ostatniej dawki.

Kartę ostrzeżegawczą dla pacjenta należy pokazywać lekarzom prowadzącym leczenie.

• gorączka powyżej 39,5°C przez co najmniej 12 godzin lub gorączka powyżej 38°C trwająca
  tygodnie
• utrata masy ciała nieznanego pochodzenia
• pogarszające się samopoczucie
• objawy zapalenia mogą się różnić i występować jako:
  o trudności w oddychaniu lub kaszel, które nie przypominają zwykłego przeziębienia
     (prosówkowe zapalenie płuc)
  o problemy z wątrobą: uczucie ucisku w prawej górnej części brzucha lub
     nieprawidłowości w testach czynnościowych wątroby (szczególnie enzym zwany
     fosfatazą alkaliczną) lub
  o ból i zaczerwienienie oka, problemy ze wzrokiem lub niewyraźne widzenie; zapalenie
     spojówek (tzw. „różowe oko”)
• zapalenie ziarniniakowe, które wykazała biopsja.

Ogólnoustrojowe zakażenie/reakcja na BCG
Jeśli pęcherz zostanie przypadkowo uszkodzony podczas leczenia produktem leczniczym BCG-medac
lub BCG-medac zostanie podany do mięśnia lub żyły, może to spowodować ciężkie ogólnoustrojowe
zakażenie BCG. Ciężkie ogólnoustrojowe zakażenie BCG może prowadzić do posocznicy wywołanej
bakteriami BCG. Posocznica BCG jest stanem zagrażającym życiu. Jeśli wystąpią niepokojące objawy
lub oznaki, należy natychmiast zwrócić się do lekarza prowadzącego leczenie lub skontaktować się z
lekarzem specjalizującym się w chorobach zakaźnych! Zakażenie to nie jest wywołane przez bakterie
zjadliwe. Lekarz przepisze pacjentowi leki w związku z działaniami niepożądanymi, a leczenie BCG
może zostać przerwane.

W przeciwieństwie do zakażenia bakteriami BCG, reakcja na BCG często objawia się lekką gorączką,
objawami grypopodobnymi i ogólnym złym samopoczuciem 24–48 godzin jako początkowa reakcja
immunologiczna. Lekarz może przepisać niektóre leki w celu leczenia objawów. Jeśli objawy się
nasilą, należy zwrócić się do lekarza.

Opóźnione zakażenie BCG
W pojedynczych przypadkach bakterie BCG mogą pozostawać w organizmie przez lata. Zakażenie
może pojawić się w dowolnym momencie, a niekiedy objawy i oznaki zakażenia występują późno,
nawet lata po podaniu ostatniej dawki leku BCG-medac. Objawy zapalenia mogą być podobne do
ciężkiego zakażenia/reakcji na BCG, jak wspomniano powyżej. Problemy z implantem lub
przeszczepem mogą również stanowić działania niepożądane leczenia BCG i wymagają
natychmiastowego leczenia.
Dlatego niezwykle ważne jest, aby zabierać ze sobą kartę ostrzegawczą dla pacjenta i pokazywać
ją każdemu lekarzowi prowadzącemu leczenie, aby zapewnić odpowiednie leczenie w przypadku
wystąpienia opóźnionego zakażenia BCG. Lekarz będzie również mógł ocenić, czy objawy są
działaniem niepożądanym leczenia BCG, czy nie.

Poniżej znajduje się pełna lista działań niepożądanych, które mogą wystąpić:

Bardzo często (mogą wystąpić częściej niż u 1 na 10 osób)
• Nudności (mdłości)
• Zapalenie pęcherza moczowego i inne stany zapalne pęcherza (ziarniniaki). Te działania
  niepożądane mogą być istotnym elementem działania przeciwnowotworowego.
• Częste oddawanie moczu, któremu towarzyszy dyskomfort i ból. Objawy te mogą występować
  nawet u 90% pacjentów.
• Stany zapalne gruczołu krokowego (bezobjawowe ziarniniakowe zapalenie prostaty)
• Przemijające, ogólnoustrojowe reakcje organizmu na bakterie BCG, takie jak gorączka poniżej
  38,5°C, objawy grypopodobne (złe samopoczucie, gorączka, dreszcze) oraz ogólny dyskomfort.
• Zmęczenie

Często (mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 10 osób)
• Gorączka powyżej 38,5°C
• Ból mięśni
• Biegunka
• Ból brzucha
• Nietrzymanie moczu

Niezbyt często (mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 100 osób)
• Ciężkie zakażenia/reakcje ogólnoustrojowe na bakterie BCG, posocznica BCG (bardziej
  szczegółowe informacje podano poniżej)
• Niedobór krwinek (cytopenia)
• Anemia (spadek poziomu hemoglobiny we krwi)
• Zespół Reitera (zapalenie stawów połączone ze stanem zapalnym skóry, oczu i układu
  moczowego)
• Stan zapalny płuc (prosówkowe zapalenie płuc)
• Reakcje zapalne w płucach (ziarniniak płuc)
• Zapalenie wątroby
• Ropień skórny
• Wysypka, zapalenie stawów (artretyzm), ból stawów (artralgia). W większości przypadków
  objawy te są wynikiem reakcji alergicznej (nadwrażliwości) na BCG. W niektórych
  przypadkach może być konieczne przerwanie leczenia.
• Zakażenie dróg moczowych, obecność krwi w moczu (krwiomocz makroskopowy)
• Nieprawidłowe rozmiary pęcherza (skurczenie), nieprawidłowy odpływ moczu (niedrożność
  dróg moczowych), przykurcz pęcherza
• Zapalenie jąder
• Zapalenie najądrza
• Stan zapalny gruczołu krokowego (objawowe ziarniniakowe zapalenie prostaty)
• Niskie ciśnienie krwi (niedociśnienie)
• Nieprawidłowy wynik badania czynności wątroby

Rzadko (mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 1000 osób)
• Zakażenie naczyniowe (np. zakażenie w miejscu rozszerzenia naczynia krwionośnego)
• Ropień nerki

Bardzo rzadko (mogą wystąpić nie częściej niż u 1 na 10000 osób)
• Zakażenie implantu i sąsiadującej z nim tkanki bakterią BCG (np. zakażenie wszczepu
  aortalnego, defibrylatora serca, alloplastyki stawu biodrowego lub kolanowego)
• Zapalenie węzłów chłonnych szyi, zakażenie regionalnych węzłów chłonnych
• Reakcje alergiczne (nadwrażliwość), np. opuchlizna powiek, kaszel
• Stany zapalne oczu (zapalenie siatkówki i naczyniówki)
• Zapalenie spojówki oka, zapalenie błony naczyniowej oka
• Przetoka naczyniowa
• Wymioty, przetoka jelitowa, zapalenie otrzewnej
• Bakteryjne zakażenie tkanki kostnej i szpiku kostnego
• Zakażenie szpiku kostnego
• Ropień mięśnia lędźwiowego
• Zapalenie jąder lub najądrza oporne na leki przeciwgruźlicze
• Zakażenie żołędzia prącia
• Obrzęk ramion lub nóg

Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych)
• Zapalenie naczyń krwionośnych (ewentualnie w mózgu)
• Zaburzenia narządów płciowych (np. ból pochwy)
• Ból podczas odbywania stosunku płciowego (dyspareunia)
• Ciężkie reakcje immunologiczne z gorączką, powiększeniem wątroby, śledziony i węzłów
  chłonnych, żółtaczką i wysypką (zespół hemofagocytarny)
• Niewydolność nerek, zapalenie tkanki nerek, miedniczek nerkowych (odmiedniczkowe
  zapalenie nerek, zapalenie nerek [w tym cewkowo -śródmiąższowe zapalenie nerek,
  śródmiąższowe zapalenie nerek oraz kłębuszkowe zapalenie nerek])
• Brak lub mała liczba plemników w nasieniu (azoospermia, oligospermia)
• Zwiększenie stężenia swoistego antygenu sterczowego (ang. prostate specific antigen, PSA,
  badanie laboratoryjne gruczołu krokowego/prostaty)

Zgłaszanie działań niepożądanych

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane
można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów
Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych:
Al. Jerozolimskie 181C, PL-02-222 Warszawa, Tel.: +48 22 49-21-301, Faks: + 48 22 49-21-
309, Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

Bakterie BCG są wrażliwe na działanie leków przeciwgruźliczych (np. etambutol, streptomycyna, kwas p-aminosalicylowy, izoniazyd i ryfampicyna), antybiotyków i środków odkażających. Opisywano występowanie oporności na pyrazinamid i cykloserynę. W trakcie podawania wlewów BCG-medac do pęcherza moczowego należy unikać równoczesnego podawania preparatów przeciwgruźliczych i antybiotyków, takich jak fluorochinolony, doksycyklina lub gentamycyna z powodu wrażliwości prątków BCG na te leki. Nie należy mieszać preparatu z roztworami hipo-i hipertonicznymi.

medac GmbH Sp. z o.o., Oddział w Polsce
ul. Postępu 21B
02-676 Warszawa
22-430-00-30
[email protected]
www.medac.pl