Fiasp 100 j./ml roztwór do wstrzykiwań

1 fiolka (10 ml) zawiera 1000 jednostek insuliny aspart. 1 wkład (3 ml) zawiera 300 j. insuliny aspart.

Szybko działający analog insuliny. Insulina aspart wytwarzana jest w Saccharomyces cerevisiae w wyniku rekombinacji DNA. Podstawowym działaniem leku jest regulowanie metabolizmu glukozy. Insulina wywiera swoje swoiste działanie przez wiązanie się z receptorami insulinowymi. Insulina związana z receptorem obniża stężenie glukozy we krwi przez ułatwienie wychwytu glukozy przez komórki mięśni szkieletowych i tkanki tłuszczowej oraz przez hamowanie uwalniania glukozy z wątroby. Insulina hamuje lipolizę w adipocytach, hamuje proteolizę i wzmaga syntezę białek. Preparat jest doposiłkową formą insuliny aspart, w przypadku której dodatek nikotynamidu (witaminy B₃) powoduje szybsze początkowe wchłanianie insuliny w porównaniu z lekiem NovoRapid. Początek działania występuje o 5 min wcześniej, a czas do osiągnięcia maksymalnej szybkości wlewu glukozy był o 11 min krótszy w przypadku preparatu Fiasp niż w przypadku NovoRapid. W przypadku Fiasp maksymalne zmniejszenie stężenia glukozy występowało między 1. a 3. h po wstrzyknięciu. Zmniejszenie stężenia glukozy w ciągu pierwszych 30 min wynosi 51 mg/kg w przypadku leku Fiasp oraz 29 mg/kg w przypadku NovoRapid. Całkowite zmniejszenie stężenia glukozy i maksymalne zmniejszenie stężenia glukozy były porównywalne dla Fiasp i NovoRapid. Czas działania leku Fiasp jest krótszy niż NovoRapid i trwa 3-5 h.

Leczenie cukrzycy u dorosłych, młodzieży i dzieci >1. rż.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

Lek może być stosowany w okresie ciąży. W okresie ciąży lub jej planowania u pacjentek z cukrzycą (typu 1, typu 2 lub cukrzycą ciążową) zalecana jest intensywna kontrola i monitorowanie stężenia glukozy we krwi. Zapotrzebowanie na insulinę zwykle zmniejsza się w I trymestrze ciąży, a następnie zwiększa się w czasie trymestru II i III. Po porodzie zapotrzebowanie na insulinę zazwyczaj gwałtownie wraca do poziomu sprzed okresu ciąży. Brak ograniczeń dotyczących stosowania preparatu podczas karmienia piersią. Stosowanie insuliny przez karmiącą matkę nie stanowi zagrożenia dla dziecka. Może jednak zaistnieć konieczność dostosowania dawki. Badania na zwierzętach dotyczące wpływu na reprodukcję nie wykazały żadnych różnic między insuliną aspart a insuliną ludzką pod względem wpływu na płodność.

Indywidualnie, zgodnie z zapotrzebowaniem na insulinę. Preparat jest insuliną doposiłkową podawaną podskórnie do 2 min przed rozpoczęciem posiłku, z możliwością podania do 20 min po rozpoczęciu posiłku. Preparat podawany we wstrzyknięciu podskórnym powinien być stosowany w skojarzeniu z preparatami insuliny o średnim lub długim czasie działania podawanymi przynajmniej raz na dobę. W schemacie leczenia baza-bolus ok. 50% zapotrzebowania może być pokryte za pomocą preparatu Fiasp, a reszta za pomocą preparatów insuliny o średnim lub długim czasie działania. Całkowite dobowe indywidualne zapotrzebowanie na insulinę u dorosłych, młodzieży i dzieci może się różnić i zazwyczaj wynosi 0,5-1,0 j./kg/dobę. Dla osiągnięcia optymalnej kontroli glikemii zalecane jest monitorowanie stężenia glukozy we krwi oraz dostosowywanie dawki insuliny. Dostosowanie dawki może być konieczne w przypadku, gdy pacjenci zwiększają aktywność fizyczną, zmieniają dotychczas stosowaną dietę lub podczas równocześnie występujących chorób. Stężenie glukozy we krwi powinno być monitorowane odpowiednio do tych okoliczności. Czas działania może różnić się w zależności od dawki, miejsca wstrzyknięcia, przepływu krwi, temperatury oraz poziomu aktywności fizycznej. Pacjenci leczeni zgodnie ze schematem baza-bolus, którzy zapomnieli o przyjęciu doposiłkowej dawki insuliny, powinni sprawdzić stężenie glukozy we krwi, aby podjąć decyzję, czy potrzebne jest podanie insuliny. Pacjenci powinni powrócić do zwykłego schematu dawkowania podczas następnego posiłku. Siła działania analogów insuliny, w tym leku Fiasp, wyrażana jest w jednostkach (j.). 1 jednostka preparatu Fiasp odpowiada 1 jednostce międzynarodowej insuliny ludzkiej lub 1 jednostce innego szybkodziałającego analogu insuliny. Podczas zalecania preparatu należy wziąć pod uwagę jego szybki początek działania. Dawka inicjująca. Pacjenci z cukrzycą typu 1: zalecana dawka początkowa u nieprzyjmujących wcześniej insuliny pacjentów z cukrzycą typu 1 to ok. 50% całkowitej dawki dobowej insuliny. Dawka ta powinna zostać podzielona na ilość posiłków na podstawie ich wielkości i składu. Pozostałą częścią całkowitej dawki dobowej insuliny powinna być insulina o średnim lub długim czasie działania. Jako zasadę ogólną należy przyjąć, że do obliczenia początkowej dawki dobowej insuliny u nieprzyjmujących wcześniej insuliny pacjentów z cukrzycą typu 1 powinien być zastosowany przelicznik 0,2 do 0,4 j. insuliny/kg mc. Pacjenci z cukrzycą typu 2: sugerowana dawka początkowa wynosi 4 j. do jednego lub większej liczby posiłków. Liczba wstrzyknięć i wielkość kolejnych dawek zależy od ustalonej indywidualnie glikemii docelowej oraz wielkości i składu posiłków. Dostosowanie dawki może odbywać się codziennie na podstawie stężenia glukozy w osoczu oznaczonego samodzielnie przez pacjenta (SMPG) w poprzedniej(-ich) dobie(-ach). Dawka przyjmowana przed śniadaniem powinna być dostosowana zgodnie z SMPG zmierzonym przed obiadem poprzedniego dnia. Dawka przyjmowana przed obiadem powinna być dostosowana zgodnie z SMPG zmierzonym przed kolacją poprzedniego dnia. Dawka przyjmowana przed kolacją powinna być dostosowana zgodnie z SMPG zmierzonym przed snem poprzedniego dnia. Dostosowanie dawki: jeżeli SMPG wynosi <4 mmol/l (lub <71 mg/dl) dostosowane dawki - -1 j.; jeżeli SMPG wynosi 4-6 mmol/l (lub 71-108 mg/dl) dostosowane dawki - bez zmian; jeżeli SMPG wynosi >6 mmol/l (lub >108 mg/dl) dostosowane dawki - +1 j. Dzieci i młodzież. Preparat może być stosowany u młodzieży i dzieci >1. rż. Brak doświadczenia klinicznego na temat stosowania leku u dzieci w wieku <2 lat. Zaleca się podawanie leku przed posiłkiem (do 2 min), z możliwością podania do 20 min po rozpoczęciu posiłku, w przypadku braku pewności co do przyjęcia posiłku. Szczególne grupy pacjentów. Ustalono bezpieczeństwo i skuteczność leku u pacjentów w podeszłym w wieku 65-75 lat. Zaleca się ścisłe monitorowanie stężenia glukozy oraz dostosowanie dawki insuliny do indywidualnych potrzeb pacjenta. Doświadczenie związane z leczeniem pacjentów w wieku 75 lat i powyżej jest ograniczone. Zaburzenia czynności nerek i wątroby mogą zmniejszyć zapotrzebowanie na insulinę u pacjenta. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby zaleca się intensywne monitorowanie stężenia glukozy w osoczu oraz dostosowanie dawki insuliny do indywidualnych potrzeb. Zmiana stosowanych preparatów insulinowych. Zalecane jest ścisłe monitorowanie stężenia glukozy podczas zmiany z innych insulin doposiłkowych oraz przez kilka początkowych tygodni leczenia. Zmiana z jednej insuliny doposiłkowej na inną powinna zostać przeprowadzona po przeliczeniu jednostek jeden do jednego. Zmiana typu, rodzaju lub wytwórcy insuliny dotychczas stosowanej przez pacjenta na preparat Fiasp musi odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza i może spowodować konieczność zmiany dawkowania. Może zaistnieć konieczność dostosowania dawek i czasu podawania równocześnie stosowanych insulin o średnim lub długim czasie działania lub dostosowania innego towarzyszącego leczenia przeciwcukrzycowego. Sposób podania. Wstrzyknięcie podskórne. Lek podaje się we wstrzyknięciu podskórnym przez wstrzyknięcie w okolicę brzucha lub ramię. Miejsca wstrzyknięć należy zmieniać w obrębie tego samego obszaru w celu zmniejszenia ryzyka lipodystrofii i amyloidozy skórnej. Wkład (Penfill) przeznaczony jest wyłącznie do podawania we wstrzyknięciach podskórnych za pomocą wstrzykiwacza wielokrotnego użytku firmy Novo Nordisk i igieł do wstrzyknięć o długości od 4 mm do 8 mm i grubości od 30G do 32G, zgodnych ze standardami ISO. Jeśli konieczne jest podanie za pomocą strzykawki lub we wstrzyknięciu dożylnym, należy korzystać z fiolki. Jeśli konieczne jest podanie z użyciem pompy infuzyjnej, należy korzystać z fiolki lub wkładu PumpCart. Roztwór do wstrzykiwań w fiolce - podawanie za pomocą strzykawki - lek w fiolkach jest przeznaczony do stosowania z odpowiednio wyskalowanymi strzykawkami insulinowymi (100 jednostek lub 100 jednostek/ml). Roztwór do wstrzykiwań w fiolce - ciągły podskórny wlew insuliny (CSII) - lek w fiolce może być stosowany w ciągłym podskórnym wlewie insuliny (CSII) za pomocą pomp do wlewu insuliny i w takim przypadku pokrywa zarówno zapotrzebowanie na insulinę doposiłkową (ok. 50%), jak i insulinę bazową; powinien być podawany zgodnie z instrukcjami dostarczonymi przez wytwórcę pompy, najlepiej w powłoki jamy brzusznej; w przypadku podawania przez pompę insulinową lek nie powinien być rozcieńczany ani mieszany z innymi rodzajami insulin. Gdylek Fiasp jest pobierany z fiolki, może być podawany za pomocą pompy insulinowej w ciągłym podskórnym wlewie insuliny (CSII) przez maksymalnie 6 dni. Cewniki, których powierzchnie wewnętrzne są wykonane z polietylenu lub poliolefiny, zostały zbadane i uznane za kompatybilne do stosowania z pompą. Podanie dożylne - roztwór do wstrzykiwań w fiolce. W razie potrzeby, lek w fiolce może być podawany dożylnie przez fachowy personel medyczny. Do podania dożylnego lek powinien być używany w stężeniach od 0,5 jednostki/ml do 1 jednostki/ml insuliny aspart w systemach infuzyjnych - z wykorzystaniem worków infuzyjnych wykonanych z polipropylenu. Lek nie może być mieszany z inną insuliną ani innymi lekami. Lek pozostaje stabilny w płynach infuzyjnych, takich jak 9 mg/ml (0,9%) roztwór NaCl lub 5% roztwór glukozy przez 24 h w temperaturze pokojowej. Podczas wlewu insuliny konieczne jest monitorowanie stężenia glukozy we krwi. Należy zachować ostrożność oraz upewnić się, że insulina została wstrzyknięta do worka infuzyjnego, a nie do portu wejściowego.

Pominięcie posiłku lub nieplanowany duży wysiłek fizyczny może prowadzić do hipoglikemii. Hipoglikemia może wystąpić jeśli dawka insuliny jest zbyt duża w stosunku do zapotrzebowania na insulinę. Pacjenci, u których kontrola stężenia glukozy we krwi znacznie poprawiła się, np. w wyniku intensywnej insulinoterapii, powinni zostać poinformowani, że typowe dla nich objawy zapowiadające hipoglikemię mogły ulec zmianie. U pacjentów długo chorujących na cukrzycę objawy zapowiadające hipoglikemię mogą nie występować. Czas do wystąpienia hipoglikemii zwykle jest odzwierciedleniem profilu czasu działania stosowanego preparatu insuliny. W porównaniu z innymi rodzajami insuliny doposiłkowej hipoglikemia po wstrzyknięciu/wlewie preparatu może wystąpić wcześniej ze względu na jego wcześniejszy początek działania. Ponieważ lek powinien być podawany do 2 min przed rozpoczęciem posiłku, z możliwością podania do 20 min po rozpoczęciu posiłku, należy brać pod uwagę czas do wystąpienia działania leku zalecanego pacjentom, u których współistniejące choroby lub przyjmowane leki mogą mieć wpływ na spowolnienie wchłaniania pokarmu. W celu uniknięcia nocnej hipoglikemii u dzieci i młodzieży, zaleca się ścisłe monitorowanie stężenia glukozy w przypadku podania tego preparatu po rozpoczęciu ostatniego posiłku w danym dniu. Stosowanie nieodpowiednich dawek lub przerwanie leczenia, szczególnie u pacjentów wymagających podawania insuliny, może prowadzić do hiperglikemii i cukrzycowej kwasicy ketonowej - stanów, które mogą prowadzić do zgonu. Nieprawidłowe działanie pompy lub zestawu do wlewu może prowadzić do szybkiego wystąpienia hiperglikemii i kwasicy ketonowej. Konieczne jest niezwłoczne rozpoznanie i usunięcie przyczyny hiperglikemii lub kwasicy ketonowej. Może być wymagane tymczasowe leczenie za pomocą wstrzyknięć podskórnych. Pacjentów należy poinformować o konieczności ciągłego zmieniania miejsca wstrzyknięcia, w celu zmniejszenia ryzyka lipodystrofii i amyloidozy skórnej. Po wstrzyknięciu insuliny w obszarze występowania takich odczynów, może być opóźnione wchłanianie insuliny i pogorszona możliwość kontroli glikemii. Zgłaszano, że nagła zmiana miejsca wstrzyknięcia na obszar niedotknięty zmianami skutkuje wystąpieniem hipoglikemii. Po zmianie miejsca wstrzyknięcia z obszaru występowania takich odczynów na obszar niedotknięty zmianami, zaleca się kontrolę stężenia glukozy we krwi; można też rozważyć dostosowanie dawki leków przeciwcukrzycowych. Zmiana typu lub rodzaju insuliny powinna odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza. Zmiana stężenia insuliny, rodzaju (wytwórcy), typu, pochodzenia (insulina zwierzęca, ludzka lub analog insuliny ludzkiej) i (lub) metody wytwarzania (rekombinacja DNA lub insulina pochodzenia zwierzęcego) mogą spowodować potrzebę zmiany dawki. Pacjenci zmieniający leczenie z innej insuliny na Fiasp mogą wymagać innej dawki niż dawka dotychczas stosowanych preparatów insulinowych. Współistniejące choroby, zwłaszcza zakażenia i stany gorączkowe, zwykle zwiększają zapotrzebowanie pacjenta na insulinę. Współistniejące choroby nerek, wątroby lub choroby mające wpływ na nadnercza, przysadkę mózgową lub tarczycę mogą powodować konieczność zmiany dawki insuliny. Zgłaszano przypadki zastoinowej niewydolności serca związane z leczeniem pioglitazonem w skojarzeniu z insuliną, w szczególności u pacjentów obciążonych czynnikami ryzyka. Należy brać to pod uwagę w przypadku rozważania leczenia skojarzonego pioglitazonem i preparatami insuliny. Jeśli stosuje się leczenie skojarzone, należy obserwować, czy u pacjentów pojawiają się przedmiotowe i podmiotowe objawy zastoinowej niewydolności serca, przyrost masy ciała i obrzęki. Należy zaprzestać stosowania pioglitazonu w przypadku nasilenia się kardiologicznych objawów niepożądanych. Intensyfikacja lub szybka poprawa kontroli stężenia glukozy wiąże się z przemijającym, odwracalnym zaburzeniem refrakcji oka, nasileniem się objawów retinopatii cukrzycowej, ostrą bolesną neuropatią obwodową i obrzękami obwodowymi. Jednak długotrwała kontrola glikemii zmniejsza ryzyko retinopatii cukrzycowej i neuropatii. Podawanie insuliny może spowodować powstanie przeciwciał skierowanych przeciwko insulinie. W rzadkich przypadkach obecność takich przeciwciał może wymagać dostosowania dawki insuliny w celu zmniejszenia skłonności do występowania hiperglikemii lub hipoglikemii. Przed podróżą między różnymi strefami czasowymi pacjent powinien zasięgnąć porady lekarza. Lek zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na dawkę, to znaczy, że lek uznaje się za "wolny od sodu".

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, choć nie u każdego one wystąpią.

Małe stężenie cukru we krwi (hipoglikemia) występuje bardzo często podczas leczenia insuliną
(może dotyczyć więcej niż 1 na 10 osób) i może mieć poważny przebieg. Jeśli stężenie cukru we krwi
jest za małe, może prowadzić do utraty przytomności. Ciężka hipoglikemia może spowodować
upośledzenie czynności mózgu i może stanowić zagrożenie życia. Jeśli wystąpią objawy małego
stężenia cukru we krwi, należy niezwłocznie podjąć działania w celu zwiększenia stężenia cukru we
krwi. Patrz wskazówki poniżej w punkcie „Małe stężenie cukru we krwi”.

W przypadku wystąpienia ciężkiej reakcji uczuleniowej (w tym wstrząsu anafilaktycznego) na
insulinę lub którykolwiek ze składników leku Fiasp (częstość występowania nie jest znana), należy
zaprzestać stosowania tego leku i natychmiast wezwać pomoc medyczną.

Do objawów ciężkiej reakcji uczuleniowej należą:
• rozprzestrzenienie miejscowych reakcji (np. wysypki, zaczerwienienia i świądu) na inne części
  ciała
• nagłe pojawienie się złego samopoczucia i potów
• nudności (wymioty)
• trudności w oddychaniu
• szybkie bicie serca lub zawroty głowy.

Mogą wystąpić inne reakcje uczuleniowe, takie jak uogólniona wysypka na skórze i obrzęk twarzy.
Występują one niezbyt często i mogą dotyczyć mniej niż 1 na 100 osób. Należy skontaktować się
z lekarzem, jeśli objawy będą się nasilać lub nie ustąpią w ciągu kilku tygodni.

Zmiany skórne w miejscu wstrzyknięcia: Jeżeli insulina jest wstrzykiwana w to samo miejsce, to
tkanka tłuszczowa może ulec obkurczeniu (lipoatrofii) albo zgrubieniu (lipohipertrofii) (niezbyt często
występujące działania niepożądane, które mogą dotyczyć mniej niż 1 na 100 osób). Grudki pod
powierzchnią skóry mogą być też spowodowane przez gromadzenie się białka o nazwie amyloid
(amyloidoza skórna, częstość jej występowania jest nieznana). Insulina wstrzyknięta w obszar,
w którym występują grudki, pogrubienie lub obkurczenie skóry, może nie działać odpowiednio. Za
każdym razem należy zmieniać miejsce wstrzyknięcia — pomoże to zapobiec wystąpieniu tych zmian
skórnych.

Inne działania niepożądane:

Często (może dotyczyć mniej niż 1 na 10 osób)
Reakcje w miejscu podania: w miejscu wstrzyknięcia mogą wystąpić reakcje miejscowe. Mogą to być:
wysypka, zaczerwienienie, zapalenie, zasinienie, podrażnienie, ból i swędzenie. Objawy te zwykle
ustępują po kilku dniach.
Reakcje skórne: na skórze mogą wystąpić oznaki alergii, takie jak wyprysk, wysypka, swędzenie,
pokrzywka i zapalenie skóry.

Ogólne działania niepożądane związane ze stosowaniem insulin, w tym leku Fiasp

• Małe stężenie cukru we krwi (hipoglikemia) (bardzo często)

Małe stężenie cukru we krwi może być następstwem:
spożycia alkoholu, podania zbyt dużej dawki insuliny, większego niż zwykle wysiłku fizycznego, za
małego posiłku lub pominięcia go.

Objawy zapowiadające małe stężenie cukru we krwi, które mogą pojawić się nagle:
• ból głowy
• niewyraźna mowa
• szybkie bicie serca
• zimne poty
• chłodna blada skóra
• nudności
• uczucie silnego głodu
• drżenie lub pobudzenie nerwowe albo niepokój
• nienaturalne uczucie zmęczenia, osłabienia lub senności
• stan splątania
• upośledzenie koncentracji
• krótkotrwałe zaburzenia widzenia.

Co należy zrobić, gdy objawy wskazują na małe stężenie cukru we krwi:
• jeśli pacjent jest przytomny, powinien niezwłocznie zwiększyć stężenie cukru we krwi
  przyjmując 15-20 g łatwo przyswajalnych węglowodanów: spożyć tabletki z glukozą lub jakąś
  bogatą w cukier przekąskę, taką jak sok owocowy, słodycze lub ciastka (na wszelki wypadek
  należy zawsze mieć przy sobie tabletki z glukozą lub bogatą w cukier przekąskę);
• zalecane jest ponowne zmierzenie stężenia cukru we krwi po 15–20 minutach oraz powtórzenie
  przyjęcia węglowodanów jeśli stężenie cukru we krwi jest wciąż mniejsze niż 4 mmol/l;
• należy poczekać na ustąpienie objawów małego stężenia cukru we krwi lub do ustabilizowania
  stężenia cukru we krwi, następnie kontynuować leczenie insuliną jak dotychczas.

Co powinny zrobić inne osoby, gdy pacjent straci przytomność
Osoba chora na cukrzycę powinna poinformować o chorobie wszystkich, z którymi przebywa. Należy
poinformować inne osoby o konsekwencjach choroby, w tym o ryzyku utraty przytomności z powodu
małego stężenia cukru we krwi.

Należy poinformować osoby ze swojego otoczenia, że jeśli pacjent straci przytomność, muszą:
• obrócić go na bok, aby zapobiec zadławieniu;
• natychmiast poszukać pomocy medycznej;
• nie podawać pacjentowi jedzenia ani picia, gdyż istnieje ryzyko zadławienia.

Pacjent może szybciej odzyskać przytomność po wstrzyknięciu glukagonu. Wstrzyknięcie może
wykonać jedynie osoba, która wie jak podawać glukagon.
• Pacjent, któremu podano glukagon powinien od razu po odzyskaniu przytomności spożyć
  cukier lub przekąskę zawierającą cukier.
• Pacjent, który nie odzyskał przytomności po podaniu glukagonu, powinien być leczony
  w szpitalu.

Brak odpowiedniego leczenia bardzo małego stężenia cukru we krwi może spowodować uszkodzenie
mózgu, krótko- lub długotrwałe. Może ono prowadzić do śmierci.

Należy skontaktować się z lekarzem, jeśli:
•   nastąpił spadek stężenia cukru we krwi, który doprowadził do utraty przytomności;
•   pacjentowi wstrzyknięto glukagon;
•   w ostatnim czasie wystąpiło kilkakrotnie za małe stężenie cukru we krwi.
Dawka i pora przyjmowania insuliny, dieta i aktywność fizyczna mogą wymagać zmiany.

• Duże stężenie cukru we krwi (hiperglikemia)

Duże stężenie cukru we krwi może wystąpić w wyniku:
spożycia większego niż zwykle posiłku, wykonania mniejszego niż zwykle wysiłku fizycznego,
spożycia alkoholu, zakażenia lub gorączki, przyjęcia za małej dawki insuliny, ciągłego przyjmowania
za małej dawki insuliny, pominięcia dawki insuliny lub zaprzestania stosowania insuliny.

Objawy zapowiadające duże stężenie cukru we krwi - zazwyczaj pojawiają się stopniowo:
•   nagłe zaczerwienienie skóry
•   sucha skóra
•   uczucie senności i zmęczenia
•   suchość w ustach
•   zapach owoców (acetonu) w wydychanym powietrzu
•   częstsze oddawanie moczu
•   uczucie pragnienia
•   utrata apetytu
•   nudności lub wymioty.
Mogą to być objawy bardzo poważnego stanu – kwasicy ketonowej. Polega on na gromadzeniu się
kwasów we krwi wynikającym z rozkładania przez organizm tłuszczu, a nie cukru. Brak leczenia
może prowadzić do śpiączki cukrzycowej, a nawet do śmierci.

Co należy zrobić, jeśli objawy wskazują na duże stężenie cukru we krwi:
• sprawdzić stężenie cukru we krwi;
• podać korygującą dawkę insuliny, jeśli pacjent został poinformowany jak to zrobić;
• sprawdzić obecność ciał ketonowych w moczu;
• jeśli ciała ketonowe są obecne, natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane
można zgłaszać bezpośrednio do „krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w załączniku V.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

Wiele leków ma wpływ na metabolizm glukozy. Zapotrzebowanie na insulinę mogą zmniejszać następujące substancje: doustne leki przeciwcukrzycowe, inhibitory MAO, leki blokujące receptory β-adrenergiczne, inhibitory ACE, salicylany, steroidy anaboliczne, sulfonamidy i agoniści receptora GLP-1. Zapotrzebowanie na insulinę mogą zwiększać następujące substancje: doustne środki antykoncepcyjne, leki tiazydowe, glikokortykosteroidy, hormony tarczycy, leki sympatykomimetyczne, hormon wzrostu i danazol. Leki blokujące receptory β-adrenergiczne mogą maskować objawy hipoglikemii. Oktreotyd i lanreotyd mogą zarówno zwiększać jak i zmniejszać zapotrzebowanie na insulinę. Alkohol może nasilać lub zmniejszać hipoglikemizujące działanie insuliny.

Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
ul. Krakowiaków 46
02-255 Warszawa
22-444-49-00
[email protected]
www.novonordisk.pl