Protopic 0,03% 0,03% maść

1 g maści 0,03% zawiera 0,3 mg takrolimusu, a 1 g maści 0,1% zawiera 1 mg takrolimusu w postaci takrolimusu jednowodnego. Preparat zawiera butylohydroksytoluen (E321).

Mechanizm działania takrolimusu w atopowym zapaleniu skóry nie jest w pełni zrozumiały. Poprzez wiązanie się ze specyficzną cytoplazmatyczną immunofiliną (FKBP12) takrolimus hamuje zależne od wapnia kaskady przenoszenia sygnałów w limfocytach T, zapobiegając w ten sposób transkrypcji i syntezie IL-2, IL-3, IL-4, IL-5 i innych cytokin, takich jak GM-CSF, TNF-α i IFN-γ. W badaniach in vitro, wyizolowanych ze zdrowej skóry komórkach Langerhansa wykazano, że takrolimus hamuje ich aktywujące działanie na limfocyty T. Hamuje on również uwalnianie mediatorów zapalenia z komórek tucznych skóry, bazofili i eozynofili. U pacjentów z atopowym zapaleniem skóry gojenie uszkodzeń skóry w czasie leczenia takrolimusem w maści związane było ze zmniejszeniem ekspresji receptora Fc na komórkach Langerhansa i hamowaniem ich aktywującego działania na limfocyty T. Takrolimus w maści nie wpływał na syntezę kolagenu u ludzi. Po wielokrotnym miejscowym stosowaniu T_0,5 wynosi 75 h u dorosłych i 65 h u dzieci.

Protopic 0,03% jest wskazany do stosowania u dorosłych, młodzieży i dzieci od 2 lat. Protopic 0,1% jest wskazany do stosowania u dorosłych i młodzieży (≥16 lat). Leczenie fazy ostrej. Leczenie umiarkowanych i ciężkich postaci atopowego zapalenia skóry u dorosłych i młodzieży ≥16 lat w przypadkach braku dostatecznej odpowiedzi lub braku tolerancji na leczenie konwencjonalne, takie jak miejscowe stosowanie kortykosteroidów - dawka 0,03% i 0,1%. Leczenie umiarkowanych i ciężkich postaci atopowego zapalenia skóry u dzieci ≥2 lat w przypadkach, gdy konwencjonalne leczenie, takie jak miejscowe stosowanie kortykosteroidów, nie przyniosło oczekiwanego rezultatu - dawka 0,03%. Leczenie podtrzymujące. Leczenie umiarkowanych do ciężkich postaci atopowego zapalenia skóry w celu zapobiegania nawrotom i przedłużenia okresów bez nawrotów u pacjentów, u których z dużą częstością występuje zaostrzenie choroby (tj. 4 razy w roku lub częściej) i którzy początkowo odpowiadali na leczenie takrolimusem w maści 2 razy na dobę przez okres maksymalnie 6 tyg. (zmiany całkowicie ustąpiły, prawie ustąpiły lub są łagodne) - dawka 0,03% i 0,1%.

Nadwrażliwość na substancję czynną, makrolidy lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

Nie stosować preparatu u kobiet w ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję po podaniu ogólnym. Chociaż dane kliniczne wykazały, że narażenie ogólnoustrojowe na takrolimus zastosowany w maści jest niewielkie, nie zaleca się karmienia piersią w czasie leczenia maścią. Po podaniu układowym takrolimus przenika do mleka matki.

Zewnętrznie. Leczenie powinno być zapoczątkowane przez lekarzy z doświadczeniem w rozpoznawaniu i leczeniu atopowego zapalenia skóry. Preparat może być stosowany w leczeniu krótkotrwałym lub długotrwałym leczeniu przerywanym. Nie należy stosować leku w sposób ciągły długotrwale. Leczenie maścią należy rozpocząć, gdy wystąpią pierwsze przedmiotowe i podmiotowe objawy choroby. Leczenie ostrej fazy. Maść należy stosować do czasu, gdy zmiany całkowicie ustąpią, prawie całkowicie ustąpią lub staną się łagodne. Należy rozważyć czy właściwe jest zastosowanie leczenia podtrzymującego. W przypadku wystąpienia pierwszego nawrotu objawów przedmiotowych należy wznowić leczenie. Dorośli i młodzież w wieku ≥16 lat: rozpocząć od stosowania maści 0,1% 2 razy na dobę i kontynuować do ustąpienia zmian. Jeśli objawy powrócą, należy ponownie zastosować maść 0,1% 2 razy na dobę. Jeśli pozwala na to stan kliniczny, należy podjąć próbę zmniejszenia częstotliwości nanoszenia maści lub zastosować maść 0,03%. Poprawę obserwuje się w ciągu 1 tyg. od rozpoczęcia leczenia. Jeśli po 2 tyg. leczenia brak jest oznak poprawy, należy rozważyć zastosowanie innego leczenia. Dzieci w wieku ≥2 lat: maść 0,03% nanosić początkowo 2 razy na dobę przez 3 tyg., następnie częstotliwość zmniejszyć i stosować raz na dobę do ustąpienia zmian. Leczenie podtrzymujące. U pacjentów, którzy stosowali maść 2 razy na dobę i odpowiadali na leczenie trwające do 6 tyg. (zmiany całkowicie ustąpiły, prawie całkowicie ustąpiły lub są łagodne) właściwie jest wdrożenie leczenia podtrzymującego. Dorośli i młodzież w wieku ≥16 lat: maść 0,1% nanosić raz na dobę przez 2 dni w tygodniu (np. w poniedziałek i w czwartek) na powierzchnię skóry objętą atopowym zapaleniem. Należy zachować 2-3 dniowe przerwy w leczeniu. Po 12 miesiącach lekarz powinien ocenić stan pacjenta i zdecydować czy kontynuować leczenie podtrzymujące. W przypadku nawrotu objawów przedmiotowych należy powrócić do leczenia 2 razy na dobę. Dzieci w wieku ≥2 lat: maść 0,03% nanosić raz na dobę przez 2 dni w tygodniu (np. w poniedziałek i w czwartek) na powierzchnię skóry objętą atopowym zapaleniem. Należy zachować 2-3 dniowe przerwy w leczeniu. Ocena stanu dziecka po 12 miesiącach leczenia powinna uwzględniać wstrzymanie leczenia do czasu rozważenia potrzeby jego kontynuowania i oceny przebiegu choroby. Szczególne grupy pacjentów. Nie należy stosować maści u dzieci w wieku poniżej 2 lat. Nie przeprowadzono określonych badań u osób starszych. Jednakże dostępne dane kliniczne dotyczące tej grupy pacjentów, nie wskazują na konieczność jakiegokolwiek dostosowania dawki. Sposób podania. Cienką warstwę maści nanosić na chorobowo zmienioną lub zazwyczaj zmienioną powierzchnię skóry. Preparat może być stosowany na każdą część ciała, w tym twarz, szyję oraz na zgięcia, z wyjątkiem błon śluzowych. Maści nie należy stosować pod opatrunkiem okluzyjnym, ponieważ nie badano u pacjentów tego sposobu podawania. Pacjenci powinni umyć ręce po naniesieniu maści, o ile ręce nie są celem leczenia.

W czasie leczenia maścią należy ograniczać narażanie skóry na działanie promieniowania słonecznego oraz unikać promieniowania ultrafioletowego pochodzącego z solarium, leczenia UVB lub UVA w skojarzeniu z psoralenami (PUVA). Należy zalecić pacjentom odpowiednie metody ochrony przed promieniowaniem słonecznym, takie jak ograniczenie do minimum czasu przebywania na słońcu, stosowanie preparatów zawierających filtry przeciwsłoneczne oraz okrywanie skóry odpowiednią odzieżą. Maści nie należy stosować na zmienioną chorobowo powierzchnię skóry, jeżeli uważa się, że mogą to być zmiany nowotworowe lub przednowotworowe. Jeżeli na skórze wystąpi jakakolwiek nowa zmiana, inna niż dotychczasowy wyprysk w obrębie leczonej powierzchni skóry, powinien ją ocenić lekarz. Nie zaleca się stosowania maści zawierającej takrolimus u pacjentów z wadą bariery skórnej, taką jak zespół Nethertona, rybia łuska blaszkowata, uogólniona erytrodermiaropne zgorzelinowe zapalenie skóry lub skórną chorobą przeszczep przeciw gospodarzowi (ryzyko zwiększenia wchłaniania takrolimusu). W przypadku występowania powyższych chorób, po wprowadzeniu leku do obrotu zgłaszano przypadki zwiększonego stężenia takrolimusu we krwi. Nie należy stosować u pacjentów z wrodzonym lub nabytym upośledzeniem odporności ani u pacjentów leczonych lekami immunosupresyjnymi. Należy zachować ostrożność podczas długotrwałego stosowania preparatu u pacjentów z rozległymi zmianami chorobowymi skóry, zwłaszcza u dzieci. Pacjenci, zwłaszcza dzieci i młodzież powinni w czasie leczenia pozostawać pod stałą kontrolą, w celu oceny odpowiedzi na leczenie i konieczności kontynuacji leczenia. Po 12 miesiącach ocena ta powinna uwzględniać wstrzymanie leczenia u dzieci. Nie określono wpływu leczenia preparatem na rozwijający się układ immunologiczny u dzieci w wieku poniżej 2 lat. U pacjentów po przeszczepieniu narządów długotrwałe narażenie na silną immunosupresję w czasie układowego stosowania inhibitorów kalcyneuryny wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chłoniaków i nowotworów złośliwych skóry. U pacjentów z atopowym zapaleniem skóry leczonych maścią nie stwierdzono znaczącego układowego stężenia takrolimusu, a rola miejscowego działania immunosupresyjnego nie jest znana. Na podstawie wyników badań długoterminowych i doświadczeniu nie potwierdzono związku między stosowaniem preparatu a rozwojem nowotworów złośliwych, ale nie można wyciągnąć ostatecznych wniosków. Zaleca się stosowanie maści z takrolimusem o najniższej mocy i z najmniejszą częstotliwością przez najkrótszy okres, koniecznie zgodnie z oceną stanu klinicznego. W badaniach klinicznych zgłaszano niezbyt często (0,8%) powiększenie węzłów chłonnych - większość tych przypadków była związana z zakażeniem (skóra, układ oddechowy, zęby) i ustępowała pod wpływem odpowiedniego leczenia antybiotykami. Powiększenie węzłów chłonnych występujące w chwili zapoczątkowania leczenia powinno być zbadane i monitorowane. W przypadku utrzymywania się powiększenia węzłów chłonnych należy wyjaśnić jego etiologię. Jeśli brak pewności co do etiologii powiększenia węzłów chłonnych lub wystąpiła ostra mononukleoza zakaźna, należy rozważyć przerwanie leczenia preparatem. Pacjentów, u których w trakcie leczenia wystąpiło powiększenie węzłów chłonnych, należy monitorować w celu potwierdzenia całkowitego ustąpienia limfadenopatii. Pacjenci z atopowym zapaleniem skóry wykazują skłonność do powierzchniowych zakażeń skóry. Nie badano skuteczności i bezpieczeństwa maści z takrolimusem w leczeniu atopowego zapalenia skóry z towarzyszącym zakażeniem. Przed rozpoczęciem stosowania maści należy zlikwidować zakażenie w miejscu leczenia. Leczenie preparatem może się wiązać ze zwiększonym narażeniem na zapalenie mieszków włosowych oraz zakażenie skóry wywołane wirusem Herpes simplex (wyprysk opryszczkowy, opryszczka zwykła, opryszczka wargowa, wysiew ospopodobny Kaposiego). W przypadku występowania tych zakażeń należy ocenić stosunek ryzyka do korzyści związany z zastosowaniem leku. W ciągu 2 h od zastosowania maści nie należy stosować środków zmiękczających na tę samą powierzchnię. Nie oceniano wpływu równoczesnego stosowania innych środków stosowanych miejscowo. Brak doświadczenia z równoczesnym stosowaniem układowo działających steroidów lub leków immunosupresyjnych. Należy unikać kontaktu z oczami lub błonami śluzowymi - jeśli maść przypadkowo zastosowana zostanie na te powierzchnie, należy ją starannie zetrzeć i (lub) spłukać wodą. Stosowanie maści z takrolimusem pod opatrunkiem okluzyjnym nie było badane u pacjentów - opatrunki okluzyjne nie są zalecane. Takrolimus jest w znacznym stopniu metabolizowany w wątrobie i pomimo że stężenia we krwi są małe po leczeniu miejscowym, maść powinna być ostrożnie stosowana u pacjentów z niewydolnością wątroby. Lek zawiera butylohydroksytoluen (E321; 15 mikrogramów/g maści), który może powodować miejscowe reakcje skórne (np. kontaktowe zapalenie skóry), lub podrażnienia oczu lub błon śluzowych.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, ten lek może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Bardzo często (mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób):
• uczucie pieczenia i swędzenie
Objawy te mają zwykle łagodny lub umiarkowany charakter i przemijają w ciągu pierwszego tygodnia
stosowania leku Protopic.

Często (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 10 osób):
• zaczerwienienie
• uczucie gorąca
• ból
• wzmożona wrażliwość skóry (szczególnie na gorąco i zimno)
• mrowienie skóry
• wysypka
• miejscowe zakażenie skóry niezależne od określonej przyczyny, w tym: stan zapalny lub zaka-
   żenie mieszków włosowych, opryszczka wargowa, uogólnione zakażenia wirusem Herpes simplex
• uderzenia gorąca w obrębie twarzy lub podrażnienie skóry po wypiciu alkoholu również wystę-
   pują często

Niezbyt często (mogą wystąpić rzadziej niż u 1 na 100 osób):
• trądzik

Po stosowaniu maści dwa razy w tygodniu u dzieci i dorosłych zgłaszano zakażenia w miejscu poda-
nia. U dzieci zgłaszano także liszajec, powierzchniowe zakażenie skóry zwykle powodujące powsta-
wanie na skórze pęcherzyków lub wrzodów.

Po wprowadzeniu maści do obrotu zgłaszano trądzik różowaty (zaczerwienienie twarzy), zapalenie
skóry podobne do trądziku różowatego, plamy soczewicowate (obecność płaskich, brązowych plam
na skórze), obrzęk w miejscu podania i zakażenia oka wirusem opryszczki.

Od czasu wprowadzenia maści Protopic do obrotu u bardzo małej liczby osób przyjmujących ten lek
wystąpiły nowotwory (na przykład chłoniak, w tym chłoniak skóry i inne nowotwory skóry). Jednakże
w oparciu o dostępne dane dotychczas nie potwierdzono ani nie wykluczono związku z leczeniem
maścią Protopic.

Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do
„krajowego systemu zgłaszania” wymienionego w załączniku V. Dzięki zgłaszaniu działań
niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.

Nie przeprowadzono typowych badań dotyczących interakcji takrolimusu w postaci maści. Takrolimus nie ulega metabolizmowi w skórze ludzkiej, co wskazuje, że nie ma możliwości wystąpienia przezskórnych interakcji, które mogłyby wpływać na jego metabolizm. Takrolimus stosowany ogólnie metabolizowany jest przez wątrobowy cytochrom P450 3A4 (CYP3A4). Działanie ogólnoustrojowe po miejscowym zastosowaniu maści zawierającej takrolimus jest niewielkie (<1,0 ng/ml) i jest mało prawdopodobne, aby podlegało wpływom innych stosowanych równocześnie substancji o znanym działaniu hamującym na CYP3A4. Jednak nie można wykluczyć możliwości interakcji i należy zachować ostrożność przy równoczesnym podawaniu znanych inhibitorów CYP3A4 (np. erytromycyna, itrakonazol, ketokonazol i diltiazem) u pacjentów z uogólnioną chorobą i (lub) erytrodermią. U dzieci w wieku 2 - 11 lat badano interakcje ze szczepionką przeciwko Neisseria meningitidis grupy C, skoniugowaną z białkiem - nie zaobserwowano wpływu na bezpośrednią odpowiedź na szczepienie, wytworzenie pamięci immunologicznej lub odporność typu humoralnego i komórkowego.

LEO Pharma Sp. z o.o.
ul. Marynarska 15
02-674 Warszawa
22-244-18-40