Sandostatin 100 µg/ml roztwór do wstrzykiwań i (lub) infuzji

1 ampułka (1 ml) zawiera 50 µg lub 100 µg oktreotydu (w postaci octanu).

Oktreotyd jest syntetycznym oktapeptydem, pochodną naturalnie występującej somatostatyny, o podobnych właściwościach farmakologicznych, ale znacząco dłuższym okresie działania. Hamuje patologicznie zwiększone wydzielanie hormonu wzrostu (GH) oraz serotoniny i peptydów, uwalnianych przez wewnątrzwydzielniczy układ żołądkowo-jelitowo-trzustkowy (GEP). U ludzi oktreotyd hamuje: uwalnianie GH stymulowane argininą, wysiłkiem fizycznym i hipoglikemią wywołaną przez podanie insuliny; poposiłkowe uwalnianie insuliny, glukagonu, gastryny i innych peptydów, wytwarzanych przez wewnątrzwydzielniczy układ GEP oraz uwalnianie insuliny i glukagonu stymulowane przez argininę; uwalnianie hormonu tyreotropowego (TSH) stymulowane przez hormon uwalniający tyreotropinę (TRH). W przeciwieństwie do somatostatyny oktreotyd hamuje przede wszystkim uwalnianie GH i w mniejszym stopniu insuliny, a jego podanie nie powoduje "efektu z odbicia" wynikającego z hipersekrecji hormonów (tj. GH u pacjentów z akromegalią). Oktreotyd podany podskórnie wchłania się szybko i całkowicie. C_max osiągane jest w ciągu 30 min. Wiąże się z białkami osocza w 65%. T_0,5 w fazie eliminacji po podaniu podskórnym wynosi 100 min. Po podaniu dożylnym eliminacja przebiega dwufazowo, z okresami półtrwania wynoszącymi odpowiednio 10 i 90 min. Większość peptydu wydalana jest z kałem. Około 32% jest wydalane w postaci niezmienionej z moczem.

Akromegalia. Leczenie objawowe i zmniejszanie stężenia hormonu wzrostu (GH) i insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1) we krwi pacjentów z akromegalią, u których leczenie chirurgiczne lub radioterapia okazały się niewystarczające. Lek jest również wskazany w leczeniu pacjentów z akromegalią, u których leczenie chirurgiczne jest przeciwwskazane bądź u pacjentów odmawiających poddania się takiemu leczeniu, lub będących w okresie przejściowym, przed wystąpieniem pełnych efektów radioterapii. Hormonalnie czynne guzy żołądka, jelit i trzustki. Łagodzenie objawów spowodowanych hormonalnie czynnymi guzami żołądka, jelit i trzustki (ang. GEP), takimi jak rakowiaki z cechami zespołu rakowiaka - oktreotyd nie jest lekiem przeciwnowotworowym i nie powoduje u tych pacjentów wyleczenia. Powikłania po operacjach trzustki. Zapobieganie powikłaniom po operacjach trzustki. Krwawienie z żylaków żołądkowo-przełykowych. Nagłe postępowanie w celu zahamowania krwawień lub zapobiegania nawrotom krwawień z żylaków żołądkowo-przełykowych w przebiegu marskości wątroby - lek jest stosowany w połączeniu ze specyficznym leczeniem, takim jak endoskopowa skleroterapia żylaków. Leczenie gruczolaków przysadki wydzielających TSH: gdy nie doszło do normalizacji wydzielania po leczeniu chirurgicznym i (lub) radioterapii; u pacjentów, dla których leczenie chirurgiczne nie jest odpowiednie; u pacjentów napromienianych, aż do chwili, gdy radioterapia osiągnie skuteczność.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.

W ramach środków ostrożności należy unikać stosowania leku podczas ciąży. Terapeutyczne korzyści z leczenia polegające na zmniejszeniu stężenia hormonu wzrostu (GH) oraz normalizacji insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1) u pacjentek z akromegalią mogą potencjalnie przywracać płodność. Pacjentki w wieku rozrodczym należy poinformować o potrzebie stosowania odpowiedniej antykoncepcji podczas leczenia oktreotydem, o ile jest to konieczne. Istnieją tylko ograniczone dane (mniej niż 300 przypadków ciąży) dotyczące stosowania oktreotydu u kobiet ciężarnych, przy czym w ok. 1/3 przypadków wyniki ciąży nie są znane. Większość zgłoszeń otrzymano po wprowadzeniu oktreotydu do obrotu, a ponad 50% pacjentek w ciąży narażonych na działanie leku było pacjentkami z akromegalią. Większość kobiet była narażona na oktreotyd w I trymestrze ciąży, w zakresie dawek 100-1200 µg oktreotydu podawanego podskórnie lub 10-40 mg na miesiąc oktreotydu we wstrzyknięciach o przedłużonym uwalnianiu. Wady wrodzone zgłoszono w ok. 4% ciąż o znanym wyniku. Nie podejrzewano, by w tych przypadkach istniał związek przyczynowy z oktreotydem. Badania na zwierzętach nie wykazały bezpośredniego lub pośredniego toksycznego wpływu na reprodukcję. Podczas leczenia nie należy karmić piersią. Nie wiadomo, czy oktreotyd ma wpływ na płodność ludzi. U męskiego potomstwa samic leczonych w okresie ciąży i laktacji stwierdzono późne zstąpienie jąder. Oktreotyd nie zaburzał jednak płodności u szczurów obu płci po podaniu dawek do 1 mg/kg mc. na dobę.

Akromegalia: początkowo 50-100 µg we wstrzyknięciu podskórnym co 8 lub co 12 h. Dawkowanie należy ustalać w zależności od wyników comiesięcznego oznaczania stężenia GH i IGF-1 (docelowe wartości: GH <2,5 ng/ml; IGF-1 w zakresie stężeń fizjologicznych), objawów klinicznych i tolerancji leku. Dla większości pacjentów optymalna dawka dobowa wynosi 300 µg. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej wynoszącej 1500 µg. U pacjentów otrzymujących ustaloną dawkę oktreotydu badanie stężenia GH i IGF-1 należy wykonywać co 6 mies. Jeżeli w ciągu 3 mies. od rozpoczęcia leczenia nie udaje się osiągnąć istotnego zmniejszenia stężenia GH i poprawy klinicznej, leczenie należy przerwać. Hormonalnie czynne guzy żołądka, jelit i trzustki: początkowo 50 µg podskórnie raz lub 2 razy na dobę. W zależności od odpowiedzi klinicznej, wpływu na poziom hormonów produkowanych przez guz (w przypadku rakowiaków w zależności od wydalania z moczem kwasu 5-hydroksyindolooctowego) i tolerancji, dawka może być stopniowo zwiększana do 100-200 µg 3 razy na dobę. W wyjątkowych przypadkach konieczne może okazać się stosowanie większych dawek. Dawki stosowane w leczeniu podtrzymującym należy ustalać indywidualnie. W przypadku rakowiaków, jeżeli w ciągu tygodnia od rozpoczęcia podawania maksymalnej tolerowanej dawki leku brak jest korzystnej odpowiedzi, należy przerwać leczenie. Powikłania po operacjach trzustki: 100 µg 3 razy na dobę we wstrzyknięciu podskórnym przez 7 kolejnych dni, rozpoczynając w dniu operacji przynajmniej na 1 h przed laparotomią. Krwawienie z żylaków żołądkowo-przełykowych: 25 µg/h przez 5 dni w ciągłej infuzji dożylnej. Lek można rozcieńczać roztworem soli fizjologicznej. U pacjentów z krwawieniami z żylaków żołądkowo-przełykowych w przebiegu marskości wątroby lek podawany w ciągłej infuzji dożylnej w dawkach do 50 µg/h przez 5 dni był dobrze tolerowany. Leczenie gruczolaków przysadki wydzielających TSH: 100 µg 3 razy na dobę we wstrzyknięciu podskórnym. Dawkę można dostosować w zależności od odpowiedzi w wydzielaniu TSH i hormonów tarczycy. Ocena skuteczności terapii wymaga, by leczenie było prowadzone przez co najmniej 5 dni. Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek nie ma konieczności dostosowywania dawki. U pacjentów z marskością wątroby T_0,5 leku może być wydłużony; należy dostosować dawkę podtrzymującą. Doświadczenie ze stosowaniem leku u dzieci jest ograniczone. Sposób podania. Lek może być bezpośrednio stosowany we wstrzyknięciu podskórnym lub w infuzji dożylnej po rozcieńczeniu. Dyskomfort w miejscu podania może być zmniejszony dzięki doprowadzeniu roztworu przed podaniem do temperatury pokojowej lub przez wstrzyknięcie mniejszej objętości roztworu o większym stężeniu. Należy unikać wielokrotnego wstrzykiwania leku w to samo miejsce, w krótkich odstępach czasu. Występowanie objawów niepożądanych ze strony układu pokarmowego może być zmniejszone przez unikanie przyjmowania posiłków tuż przed podaniem podskórnym lub zaraz po jego podaniu, tj. wykonanie wstrzyknięcia między posiłkami lub przed udaniem się na spoczynek.

Guzy przysadki mózgowej wydzielające hormon wzrostu mogą się czasami rozrastać, powodując poważne powikłania (np. ubytki w polu widzenia), dlatego ważne jest, aby każdego pacjenta dokładnie obserwować. Należy rozważyć zastosowanie innych metod leczenia, jeżeli u pacjenta pojawią się cechy rozrostu guza przysadki mózgowej. Terapeutyczne korzyści z leczenia polegające na zmniejszeniu stężenia hormonu wzrostu (GH) oraz normalizacji insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1) u pacjentek z akromegalią mogą potencjalnie przywracać płodność. Pacjentki w wieku rozrodczym należy poinformować o potrzebie stosowania odpowiedniej antykoncepcji podczas leczenia oktreotydem, o ile jest to konieczne. W trakcie leczenia należy kontrolować czynność wątroby; w przypadku długotrwałego leczenia kontrolować również czynność tarczycy. Ze względu na częste przypadki bradykardii, może zaistnieć konieczność dostosowania dawek niektórych leków stosowanych jednocześnie z oktreotydem, takich jak: leki β-adrenolityczne, antagoniści kanałów wapniowych lub leki stosowane w utrzymywaniu równowagi wodno-elektrolitowej. U pacjentów otrzymujących duże dawki w ciągłej infuzji dożylnej (100 µg/h) oraz u pacjentów otrzymujących dożylnie oktreotyd w szybkim wstrzyknięciu (50 µg, a następnie 50 µg/h w ciągłej infuzji) odnotowano wystąpienie bloku przedsionkowo-komorowego (w tym IIIst.). W związku z tym nie należy przekraczać maksymalnej dawki 50 µg/h. U pacjentów przyjmujących dożylnie duże dawki oktreotydu należy odpowiednio kontrolować czynność serca. Bardzo częstym działaniem niepożądanym występującym podczas leczenia oktreotydem jest kamica żółciowa, która może być związana z zapaleniem pęcherzyka żółciowego lub poszerzeniem dróg żółciowych. Ponadto, zgłaszano przypadki zapalenia dróg żółciowych, jako powikłania kamicy żółciowej po wprowadzeniu leku do obrotu. Zaleca się wykonywanie badania USG pęcherzyka żółciowego przed rozpoczęciem oraz w czasie leczenia oktreotydem, w odstępach około 6-12-miesięcznych (u pacjentów leczonych oktreotydem przebieg kamicy żółciowej jest zwykle bezobjawowy; kamicę żółciową objawową należy leczyć metodą rozpuszczania kamieni żółciowych kwasami żółciowymi lub chirurgicznie). W czasie leczenia hormonalnie czynnych guzów GEP mogą wystąpić rzadkie przypadki nagłego zaniku skuteczności oktreotydu w kontrolowaniu objawów i szybkiego nawrotu ciężkich objawów choroby; po przerwaniu leczenia może nastąpić nasilenie lub nawrót objawów. Preparat może wpływać na regulację stężenia glukozy. Może wystąpić upośledzona poposiłkowa tolerancja glukozy i w niektórych przypadkach, jako wynik długotrwałego leczenia, może zostać wywołany stan przetrwałej hiperglikemii. Zgłaszano również przypadki hipoglikemii. U pacjentów z insulinoma, oktreotyd może nasilić hipoglikemię - pacjentów tych należy starannie kontrolować, zwłaszcza w początkowej fazie leczenia oraz po każdej zmianie dawki leku (znacznym wahaniom stężenia glukozy we krwi można zapobiec, podając lek częściej i w mniejszych dawkach). U pacjentów ze współistniejącą cukrzycą typu I, oktreotyd może wpływać na regulację stężenia glukozy i może zmniejszyć się zapotrzebowanie na insulinę. U pacjentów bez cukrzycy oraz pacjentów z cukrzycą typu II z częściowo zachowanymi rezerwami insuliny, preparat może zwiększać poposiłkowe stężenie glukozy we krwi. Dlatego zaleca się monitorowanie tolerancji glukozy i leczenie przeciwcukrzycowe. Ze względu na zwiększone ryzyko rozwoju cukrzycy insulinozależnej u pacjentów z krwawieniami z żylaków przełyku lub zmian zapotrzebowania na insulinę u pacjentów z wcześniej istniejącą cukrzycą, konieczne jest odpowiednie monitorowanie stężenia glukozy we krwi. Obserwowano zmniejszenie stężenia witaminy B₁₂ i nieprawidłowe wyników testu Schillinga - u pacjentów z występującym w wywiadzie niedoborem witaminy B₁₂ zaleca się kontrolowanie jej stężenia w trakcie leczenia preparatem. Oktreotyd może u niektórych pacjentów zmieniać wchłanianie spożywanych tłuszczów. U niektórych pacjentów leczonych oktreotydem w związku z neuroendokrynnymi guzami przewodu pokarmowego i trzustki obserwowano zewnątrzwydzielniczą niewydolność trzustki (PEI). Objawy mogą obejmować biegunkę tłuszczową, luźne stolce, wzdęcia brzucha i zmniejszenie masy ciała. U pacjentów, u których wystąpiły objawy choroby, należy rozważyć badania przesiewowe i odpowiednie leczenie PEI zgodnie z wytycznymi klinicznymi. Lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na ampułkę, tzn. lek uznaje się za "wolny od sodu".

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Niektóre działania niepożądane mogą być ciężkie. Należy natychmiast poinformować lekarza, jeśli
u pacjenta wystąpi którykolwiek z tych objawów:

Bardzo często (mogą dotyczyć więcej niż 1 na 10 osób):
- Kamica żółciowa powodująca nagły ból pleców.
- Zbyt duże stężenie cukru we krwi.

Często (mogą dotyczyć maksymalnie 1 na 10 osób):
- Niedoczynność tarczycy (hipotyroidyzm) wpływająca na zmiany rytmu serca, łaknienie lub zmiany
  masy ciała; zmęczenie, uczucie zimna lub obrzęk przedniej części szyi.
- Zmiany w wynikach testów czynności tarczycy.
- Zapalenie pęcherzyka żółciowego; objawy mogą obejmować ból w prawej górnej części brzucha,
  gorączkę, nudności, zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka).
- Zbyt małe stężenie cukru we krwi.
- Zaburzona tolerancja glukozy.
- Wolna akcja serca.

Niezbyt często (mogą dotyczyć maksymalnie 1 na 100 osób):
- Pragnienie, mała ilość wydalanego moczu, ciemne zabarwienie moczu, sucha, zaczerwieniona skóra.
- Szybka akcja serca.

Inne ciężkie działania niepożądane
- Reakcje nadwrażliwości (uczulenie), w tym wysypka skórna.
- Rodzaj reakcji alergicznej (anafilaksja), która może powodować trudności w przełykaniu lub
  oddychaniu, obrzęk i mrowienie, z możliwym obniżeniem ciśnienia krwi, z zawrotami głowy lub
  utratą przytomności.
- Zapalenie trzustki; objawy mogą obejmować nagły ból w górnej części brzucha, nudności, wymioty,
  biegunkę.
- Zapalenie wątroby; objawami może być zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka), nudności, wymioty, brak
  apetytu, złe samopoczucie ogólne, świąd, jasne zabarwienie moczu.
- Nieregularna akcja serca.
- Mała liczba płytek krwi; może to powodować zwiększone krwawienie lub powstawanie siniaków.

Jeśli pacjent zauważy u siebie którykolwiek z wymienionych wyżej objawów, należy natychmiast
powiedzieć o tym lekarzowi.

Inne działania niepożądane:
Jeśli pacjent zauważy u siebie którekolwiek z podanych niżej działań niepożądanych, należy powiedzieć
o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania te są zazwyczaj łagodne i mają tendencję do
ustępowania w miarę postępu leczenia.

Bardzo często (mogą dotyczyć ponad 1 na 10 osób):
- Biegunka.
- Bóle brzucha.
- Nudności.
- Zaparcia.
- Wzdęcia z oddawaniem gazów.
- Bóle głowy.
- Ból w miejscu wstrzyknięcia.

Często (mogą dotyczyć maksymalnie 1 na 10 osób):
- Dyskomfort w żołądku po posiłku (niestrawność).
- Wymioty.
- Uczucie pełności w żołądku.
- Stolce tłuszczowe.
- Luźne stolce.
- Odbarwienie kału.
- Zawroty głowy.
- Utrata apetytu.
- Zmiany w wynikach testów czynności wątroby.
- Łysienie.
- Duszność.
- Osłabienie.

Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, należy powiedzieć o tym lekarzowi, pielęgniarce lub
farmaceucie.

Pewna liczba pacjentów odczuwa ból w miejscu wstrzyknięcia podskórnego. Ból ten jest zazwyczaj
krótkotrwały. W razie wystąpienia bólu można go złagodzić delikatnie pocierając miejsce wstrzyknięcia
przez kilka sekund po podaniu leku.

Występowanie działań niepożądanych ze strony żołądka i jelit może być zmniejszone przez unikanie
przyjmowania posiłków tuż przed podaniem podskórnym leku Sandostatin lub zaraz po jego podaniu, tj.
wykonanie wstrzyknięcia między posiłkami lub przed udaniem się na spoczynek.

Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane
można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów
Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych:
Al. Jerozolimskie 181C
02-222 Warszawa
tel.: 22 49-21-301
fax: 22 49-21-309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

Ze względu na ryzyko bradykardii, może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków stosowanych jednocześnie z oktreotydem, takich jak: leki β-adrenolityczne, antagoniści kanałów wapniowych lub leki stosowane w utrzymywaniu równowagi wodno-elektrolitowej. Może być konieczne dostosowanie dawki insuliny i leków przeciwcukrzycowych. Oktreotyd zmniejsza jelitowe wchłanianie cyklosporyny; opóźnia wchłanianie cymetydyny; zwiększa biodostępność bromokryptyny. Ograniczone opublikowane dane wskazują, że analogi somatostatyny mogą spowalniać metabolizm związków, które są metabolizowane przez enzymy cytochromu P450. Może to być spowodowane zmniejszonym wydzielaniem hormonu wzrostu. Ponieważ nie można wykluczyć, że oktreotyd wywiera takie działanie, inne leki metabolizowane głównie przez CYP3A4, które mają wąski przedział terapeutyczny należy stosować z zachowaniem ostrożności (np. chinidyna, terfenadyna). Somatostatyna i jej analogi, takie jak oktreotyd, konkurencyjnie wiążą się z receptorami somatostatyny i mogą wpływać na skuteczność radioaktywnych analogów somatostatyny. Należy unikać podawania leku przez 24 h przed podaniem lutetu (¹⁷⁷Lu) oksodotreotydu, radiofarmaceutyku wiążącego się z receptorami somatostatyny. Octan oktreotydu jest nietrwały w roztworach przeznaczonych do żywienia pozajelitowego. Nie należy mieszać preparatu z innymi lekami poza 0,9% NaCl i 5% glukozą.

Novartis Poland Sp. z o.o.
ul. Marynarska 15
02-674 Warszawa
22-375-48-88
www.novartis.com/pl-pl/