mgr farm. Natalia Nierychło
Opublikowano: 22.08.2023
Pieluszkowe zapalenie skóry to stan, podczas którego u małego dziecka pojawiają się zmiany skórne w miejscach przylegania pieluszki do ciała. Odparzenia pojawiają się na pośladkach, w pachwinach oraz okolicach intymnych dziecka.
Objawy mogą się pojawić już u miesięcznego niemowlęcia i mogą utrzymywać się przez cały okres noszenia pieluchy. Jednak najczęściej PZS obserwuje się u dzieci między 7. a 12. miesiącem życia.
Tym, co odróżnia pieluszkowe zapalenie skóry od innych chorób skóry (np. od atopowego zapalenia skóry, które równie często występuje u najmłodszych), jest umiejscowienie zmian. Pojawiają się one tylko w miejscach, w których przylegają pieluszki.
Podstawową przyczyną powstania odparzeń i, w konsekwencji, pieluszkowego zapalenia skóry jest przedłużony kontakt skóry dziecka z drażniącymi substancjami obecnymi w moczu i kale. Skóra niemowlaka traci wówczas mechanizmy ochronne, pojawia się stan zapalny i może dojść do nadkażenia (najczęściej drożdżami Candida).
Pozostałe czynniki, które sprzyjają wystąpieniu PZS to:
• wilgotne środowisko (np. w wyniku rzadkiej zmiany pieluszki lub częstego oddawania moczu),
• biegunka,
• terapia antybiotykami,
• występowanie innych chorób,
• zmniejszona odporność,
• nieprawidłowa dieta.
Zazwyczaj przebieg pieluszkowego zapalenia skóry jest łagodny i objawia się tylko zaczerwienieniem przypominającym odparzenie. Może się pojawić odczuwalny zapach amoniaku, lekkie łuszczenie się naskórka oraz swędzenie. Cięższe postacie PZS objawiają się silnym zaczerwienieniem, pojawieniem się krostek, grudek, nadżerek i owrzodzeń na skórze. Może wówczas dojść do nadkażenia skóry.
Stany zapalne skóry dziecka powodują u niego duży dyskomfort. Może to prowadzić do płaczliwości, drażliwości, trudności w spaniu oraz braku apetytu.
Jeżeli u dziecka występują zmiany związane z pieluszkowym zapaleniem skóry, należy zwrócić uwagę na następujące aspekty:
• higiena okolic pieluszkowych
Pierwszym krokiem leczenia jest zadbanie o prawidłową higienę skóry w miejscach przylegania pieluszki do ciała dziecka. Przede wszystkim należy zmieniać często pieluszki (specjaliści zalecają zmianę co 2-4 godziny), aby skrócić kontakt moczu i kału z wrażliwą skórą dziecka. Jak najczęściej umożliwiaj dziecku przebywanie bez pieluszki, aby przyspieszyć regenerację skóry. Okolice pieluszkowe powinny być często przemywane za pomocą wody z mydłem, najlepiej przy każdej zmianie pieluchy.
• kremy do pieluszkowego zapalenia skóry
Łagodne formy PZS dobrze reagują na stosowanie emolientów (oleje, parafina, silikony). Zaleca się stosowanie kremów, które w swoim składzie zawierają m.in. pantenol, alantoinę lub lanolinę, które wspierają regenerację naskórka maluszka.
Jeżeli u dziecka pojawiają się wysypka i pęcherze, to warto sięgnąć po maści zawierające dodatkowo składniki osuszające (np. tlenek cynku, tanina), przeciwbakteryjne oraz łagodzące.
W leczeniu trudniejszych zmian skórnych w pieluszkowym zapaleniu skóry z zalecenia lekarza stosuje się maści ze słabym glikokortykosteroidem, który łagodzi stan zapalny. Należy pamiętać, aby preparaty ze sterydem stosować w możliwie najkrótszym czasie oraz nakładać bardzo cienką warstwę na najbardziej nasilone zmiany. Nie powinno się przekraczać maksymalnego czasu terapii zaleconego przez lekarza ze względu na ryzyko wchłonięcia dawki sterydu do organizmu ze skóry dziecka.
Jeżeli zmiany w okolicach pieluszkowych zaczynają się przekształcać w pęcherze, grudki lub miodowożółte strupy, to należy skonsultować się z lekarzem. Te objawy sugerują nadkażenie bakteryjne lub grzybicze. W takiej sytuacji podstawowe kremy stosowane w PZS mogą nie wystarczać i lekarz może wdrożyć leczenie antybiotykami lub lekami przeciwgrzybiczymi.
Zapobieganie pieluszkowemu zapaleniu skóry jest kluczowe, aby chronić delikatną skórę dziecka przed podrażnieniem i dyskomfortem. Istnieje kilka ważnych kroków, które można podjąć, aby minimalizować ryzyko wystąpienia tego schorzenia.
• Prawidłowa higiena skóry — należy dbać o regularne oczyszczanie skóry i o jej dokładne osuszenie (pozostawienie wilgotnych miejsc sprzyja odparzeniom). Warto sięgać po środki myjące przeznaczone dla wrażliwej skóry dzieci, które nie będą przesuszać i podrażniać.
• Odpowiedni wybór i częste zmiany pieluch — wybierając pieluszki, warto unikać sztucznych materiałów (ceratek, plastików), które sprzyjają kumulacji wilgoci. Dodatkowo im częściej zmieniamy pieluszkę dziecku, tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia odparzenia i PZS.
• Ostrożność w doborze kosmetyków — warto zwracać uwagę na składy kosmetyków oraz chusteczek nawilżanych. Te perfumowane mogą silnie podrażniać skórę dziecka, co sprzyja odparzeniom.
• Kremy i maści — warto stosować produkty nawilżające przeznaczone do skóry wrażliwej, zawierające substancje łagodzące, powlekające i lekko wysuszające.
Pamiętaj, że regularna higiena, odpowiednie produkty i zwracanie uwagi na stan skóry dziecka są kluczowe w zapobieganiu pieluszkowemu zapaleniu skóry, pomagając utrzymać skórę dziecka w zdrowiu i komforcie.
Bibliografia:
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka
Atopowe zapalenie skóry to przewlekła, nawracająca choroba zapalna skóry, która cechuje się uporczywym świądem, suchością skóry oraz zmianami o charakterze wyprysku. AZS zwykle rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie, zaś czynniki genetyczne odgrywają kluczową rolę w jego rozwoju. Leczenie atopowego zapalenia skóry powinno być kompleksowe ze względu na złożony mechanizm powstawania tego schorzenia.
Z pewnością niejednokrotnie natknąłeś się na termin emolient – wywodzący się z łacińskiego emolliare, co oznacza „zmiękczać". Emolienty to produkty stosowane zewnętrznie, które charakteryzuje zdolność nawilżania i natłuszczania skóry. Ich głównym zadaniem jest naprawa uszkodzonej bariery naskórkowej i przywrócenie jej do normalnego funkcjonowania. W naszym artykule dowiesz się, czym są te substancje i jak działają.
