Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian
Opublikowano: 7.07.2023
Przebarwienia słoneczne są związane z nieprawidłowym, miejscowym nagromadzeniem barwnika skóry (melaniny). Poza ostrym lub długotrwałym narażeniem na promieniowanie UV, powodem ich powstania mogą być: ciąża, stosowanie antykoncepcji hormonalnej czy niektórych leków (np. fenytoiny). Do tego typu zmian zaliczane są piegi, plamy soczewicowate (tzw. wątrobowe) starcze i ostuda (melasma). By bezpiecznie i efektywnie usunąć poszczególne rodzaje przebarwień skóry, konieczne jest zastosowanie zróżnicowanych metod. Dlatego, w przypadku tej dolegliwości, bardzo ważną rolę odgrywa diagnostyka dermatologiczna.
Poszczególne przebarwienia od słońca mają charakterystyczny wygląd i umiejscowienie. Piegi posłoneczne są zmianami o średnicy kliku milimetrów w lekko brunatnym i szarawym kolorze. Mogą być zlokalizowane na twarzy, szyi, klatce piersiowej czy na rękach lub nogach. Z kolei ostuda ma postać brunatnożółtych, rozległych przebarwień na twarzy i na przedramionach.
Plamy soczewicowate natomiast są brunatne i mają średnicę kilku milimetrów. Czasem zlewają się w większe zmiany. Te przebarwienia od słońca pojawiają się na twarzy, rękach, przedramionach, podudziach, klatce piersiowej czy na plecach. Warto pamiętać, że podobnie do nich mogą wyglądać zmiany złośliwe. W związku z tym plam wątrobowych nie należy usuwać w gabinecie kosmetycznym.
Na rynku dostępnych jest wiele kosmetyków rozjaśniających przebarwienia po słońcu. Kremy wybielające zawierają składniki, które hamują aktywność komórek barwnikowych (melanocytów) i rozprzestrzenianie się melaniny w skórze. W takich preparatach często znajdują się też czynniki złuszczające.
W składzie kremu na przebarwienia po słońcu szukajmy składników takich jak np.:
Kosmetyki są w stanie rozjaśnić jedynie płytkie ciemne plamy na skórze. Intensywniejszymi metodami na przebarwienia dysponują dermatolodzy. W zależności od rodzaju, czynników sprawczych i głębokości umiejscowienia plam specjalista może zalecić terapię przyczynową, maść na przebarwienia czy leczenie zabiegowe. Nierzadko terapia prowadzona jest kilkoma metodami. W składzie leków miejscowych stosowanych w takich sytuacjach znajdują się np. hydrochinon, tretynoina, kwas azelainowy czy kwas kojowy. Na przebarwienia stosowane są także peelingi chemiczne (np. z TCA), krioterapia, foto- i laseroterapia.
Usuwanie przebarwień bywa długotrwałe, a zmiany mają tendencję do nawracania. Najtrudniejsza do leczenia jest ostuda. Stosunkowo łatwo terapii poddają się przebarwienia po opalaniu.
By zapobiegać powstawaniu i nawracaniu przebarwień, powinniśmy skutecznie chronić skórę przed słońcem. Specjaliści zalecają stosowanie fotoprotekcji przez cały rok, a zwłaszcza wiosną i latem oraz podczas spędzania czasu na powietrzu.
Podczas kuracji niektórymi lekami (np. hormonalnymi, wybranymi antybiotykami czy antydepresantami) oraz ziołami fotouczulającymi (m.in. nagietkiem i dziurawcem) skóra wymaga szczególnej ochrony. Podobnie trzeba postępować po inwazyjnych zabiegach kosmetycznych, np. po peelingach, laserach czy mikrodermabrazji.
Efektywną ochronę skóry zapewniają odpowiednio aplikowane preparaty z filtrem minimum 35 SPF (w trakcie kuracji lekami lub ziołami fotouczulającymi i po inwazyjnych zabiegach kosmetycznych – 50+ SPF). Większość produktów ochronnych należy nakładać na około 30 minut przed wyjściem na słońce. Aplikację preparatów trzeba powtarzać co 1-2 godziny, zwłaszcza po kąpieli lub w przypadku obfitego pocenia. Ważne jest również, by produkty te nakładać równomiernie i w odpowiedniej ilości, np. do skutecznej ochrony twarzy potrzebujemy łyżki stołowej preparatu.
Dodatkowym elementem profilaktyki przebarwień jest unikanie innych niż słońce czynników, które mogą prowadzić do rozwoju zmian.
Bibliografia:
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka
Zbliżają się wakacje, a wraz z nimi nasza ochota na kąpiele słoneczne. Jednak pewnie każdy z nas ma świadomość, że częste wystawianie się na słońce może być niebezpieczne. W tym artykule omówimy sposób, w jaki słońce (a tak właściwie promieniowanie UV) wpływa na naszą skórę i jak możemy temu zapobiegać.
Wszyscy doskonale wiemy, że leki mają różne działania niepożądane. Niektóre z nich mogą powodować reakcje pod wpływem promieniowania słonecznego – nazywamy je lekami fotouczulającymi. W związku ze zbliżającym się okresem letnim, dowiedz się, których leków unikać, planując kąpiele słoneczne, jakie są objawy ich zastosowania oraz co robić, aby zapobiec takiej sytuacji.