mgr farm. Natalia Nierychło
Opublikowano: 17.05.2024
Nie bez powodu tak bardzo lubimy czuć promienie słoneczne na naszej skórze. To właśnie one korzystnie wpływają na naszą przemianę materii, dzięki nim powstaje witamina D w naszym ciele oraz są pod ich wpływem wydzielane endorfiny, czyli hormony szczęścia.
Jednak promieniowanie ultrafioletowe (UV) ma także negatywny wpływ na nasze zdrowie. Wyróżniamy kilka jego typów (UVA, UVB, UVC), jednak największy wpływ na nas mają typy A oraz B, które w różny sposób uszkadzają naszą skórę.
Promieniowanie UVA stanowi większość promieni docierających do ziemi (około 90-95%). Przenika przez chmury i szyby w oknach – praktycznie przez cały czas w ciągu dnia mamy z nim kontakt. Wnika w głębsze warstwy skóry, powodując ich uszkodzenie, co prowadzi do utraty jej elastyczności i przedwczesnego starzenia się.
Promieniowanie UVB nie dociera do nas przez chmury i stanowi tylko 5-10% promieni słonecznych. To ono odpowiada za pojawienie się brązowej opalenizny, ponieważ pobudza powstawanie melaniny, czyli barwnika w skórze. Jednak powoduje także rumień i oparzenia po zbyt intensywnym kontakcie ze słońcem.
Oba typy są rakotwórcze i zwiększają ryzyko nowotworów skóry, w tym czerniaka. W ciągu ostatnich 20 lat liczba zachorowań na ten typ nowotworu wzrosła aż trzykrotnie. Jest to niezwykle niebezpieczny nowotwór, dlatego tak ważnym jest prawidłowo chronić skórę przed wpływem promieni słonecznych.
Każdy z nas inaczej reaguje na słońce. Jest to związane z ilością melaniny w naszej skórze – im jest jej więcej, tym lepiej reagujemy na promieniowanie słoneczne, a oparzenia słoneczne są mniej dotkliwe.
W zależności od zawartości melaniny w skórze i sposobu pojawiania się opalenizny wyróżniamy następujące fototypy skóry:
| Fototyp skóry | Opis wyglądu | Jak się opalać? |
| Fototyp I (celtycki) | Skóra jest bardzo jasna, często z piegami. Włosy najczęściej rude lub jasny blond, a oczy zazwyczaj jasnoniebieskie. | Osoby z tym fototypem zawsze ulegają poparzeniom słonecznym, a ich skóra się nie opala - dlatego kąpiele słoneczne nie są wskazane. |
| Fototyp II (północnoeuropejski) | Jasna i delikatna skóra, blond włosy i przeważnie jasne oczy (jasnoniebieskie, zielone). | Skóra opala się powoli, w niewielkim stopniu. Często zdarzają się poparzenia słoneczne. |
| Fototyp III (środkowoeuropejski) | Skóra jasna lub lekko oliwkowa, włosy ciemny blond lub brązowe, oczy ciemnoniebieskie, zielone lub brązowe. | Poparzenia słoneczne zdarzają się sporadycznie, a skóra dobrze się opala. |
| Fototyp IV (śródziemnomorski) | Oliwkowa lub delikatnie brązowa karnacja. Włosy i oczy ciemne. | Skóra łatwo się opala na ciemnobrązowy kolor, a oparzenia zdarzają się rzadko. |
| Fototyp V (azjatycki/arabski) | Skóra jest ciemnobrązowa, oczy i włosy są ciemne. | Nigdy nie ulega poparzeniom słonecznym, ciemny kolor utrzymuje się niezależnie od kontaktu ze słońcem. |
| Fototyp VI (afrykański) | Skóra jest ciemna/czarna, oczy i włosy są ciemne. | Nigdy nie ulega poparzeniom słonecznym, ciemny kolor utrzymuje się niezależnie od kontaktu ze słońcem. |
Znając swój fototyp, jesteśmy w stanie określić naszą odporność na promieniowanie słoneczne. Dlatego osoby z rudymi włosami i bardzo jasną karnacją powinny pamiętać o unikaniu słońca i częstym stosowaniu kremów z wysokim filtrem przeciwsłonecznym, a osoby z ciemniejszą skórą mogą się mniej przejmować oparzeniami słonecznymi.
Na rynku znajdziemy mnóstwo kremów z filtrami przeciwsłonecznymi – łatwo się pogubić podczas wyboru. Dlatego warto zapamiętać jeden czynnik, który je rozróżnia, czyli SPF.
SPF (ang. Sun Protection Factor) to czynnik, który określa skuteczność kremu z filtrem. Jak się go wylicza?
U pewnej osoby po 10 minutach wystawienia na promieniowanie słoneczne pojawia się rumień, czyli oznaka oparzenia słonecznego. Jeśli ta sama osoba nałoży na siebie krem z filtrem SPF 10, ten czas wydłuży się do 100 minut (10 min x 10 SPF).
Im wyższa ochrona przeciwsłoneczna, tym dłuższy czas bezpiecznego opalania się. Zaleca się stosowanie filtrów przeciwsłonecznych z wysokim SPF (co najmniej 30-50), które dają nam największą ochronę.
Wiemy już, że powinno się stosować ochronę przeciwsłoneczną. Czym się więc kierować przy wyborze kremu do opalania?
Wyróżniamy dwa rodzaje filtrów przeciwsłonecznych:
Przykładowe filtry fizyczne: dwutlenek tytanu, tlenek cynku, tlenek żelaza.
Przykładowe filtry chemiczne: pochodne kwasu cynamonowego, salicylowego, benzofenony.
Wybierając krem z filtrem dla dziecka, należy wybrać te celowane dla odpowiedniej grupy wiekowej. Zawierają one łagodniejsze filtry przeciwsłoneczne, które nie podrażniają ich delikatnej skóry. Zazwyczaj są to filtry fizyczne, które będą pozostawiać białą warstwę na skórze.
Zastanów się nad tym: Czy Ty prawidłowo stosujesz krem z filtrem?
Bibliografia:
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka
Wszyscy doskonale wiemy, że leki mają różne działania niepożądane. Niektóre z nich mogą powodować reakcje pod wpływem promieniowania słonecznego – nazywamy je lekami fotouczulającymi. W związku ze zbliżającym się okresem letnim, dowiedz się, których leków unikać, planując kąpiele słoneczne, jakie są objawy ich zastosowania oraz co robić, aby zapobiec takiej sytuacji.
Okres wakacyjny to czas pełen słonecznych dni i wysokich temperatur, który skłania nas do spędzania czasu na zewnątrz. Ważne jest jednak, aby pamiętać o odpowiedniej ochronie skóry. Nadmierna ekspozycji na słońce może zwiększyć ryzyko rozwoju nowotworów skóry, w tym jednego z najbardziej niebezpiecznych – czerniaka. W artykule dowiesz się, jakie są objawy czerniaka, jakie czynniki ryzyka zwiększają prawdopodobieństwo jego wystąpienia oraz w jaki sposób chronić swoją skórę przed tym groźnym nowotworem.
