Traveller’s diarrhoea, czyli biegunka podróżnych

Co to jest biegunka podróżnych?

Biegunka podróżnych to jeden z najczęściej występujących problemów natury medycznej osób podróżujących do krajów o niskim standardzie sanitarno-higienicznym. Schorzenie definiuje się jako wydalanie 3 lub więcej stolców w ciągu doby, któremu mogą towarzyszyć gorączka, wzdęcia, utrata apetytu, wymioty, osłabienie, dreszcze oraz bóle głowy. Objawy u dorosłych na ogół pojawiają się po 3 bądź 4 dniach. Do infekcji dochodzi przez skażoną wodę, pokarm, brudne ręce oraz drogą fekalno-oralną. Zakażenie w około 80% przypadków wywoływane jest przez bakterie, rzadziej przez wirusy i pasożyty. Warto jednak zaznaczyć, że biegunka wywołana przez pasożyty charakteryzuje się cięższym przebiegiem i często wymaga konsultacji lekarskiej po powrocie z podróży. 

Jak leczyć i zapobiegać biegunce podróżnych?

W celu zapobiegania biegunce podróżnych kluczowe jest przestrzeganie zasad higieny. Mycie rąk przed spożywaniem posiłków oraz ich przygotowywaniem jest niezwykle ważne, ponieważ nasze dłonie to siedlisko bakterii oraz innych patogenów. Mycie i obieranie warzyw i owoców – to kolejny aspekt w zapobieganiu biegunce podróżnych, nie należy spożywać wody i pokarmów z nieznanych źródeł. W trakcie podróży zaleca się picie wody butelkowanej, która powinna być używana podczas mycia zębów, owoców oraz warzyw. Należy unikać niepasteryzowanych produktów mlecznych, lodu do zimnych napojów oraz surowego mięsa.

W profilaktyce biegunki podróżnych rekomendowane jest stosowanie probiotyków zawierających w swoim składzie Lactobacillus GG i Saccharomyces boulardii. Niestety brakuje danych na temat ich skuteczności zgodnie z zasadami EBM (Evidence Based Medicine).

Do leków działających objawowo, które zmniejszają liczbę wypróżnień możemy zaliczyć loperamid należący do grupy opioidów. Loperamid hamuje perystaltykę jelit oraz powoduje zwiększenie napięcia zwieracza odbytu. Tego typu preparaty wpływają jedynie na mięśnie gładkie ściany jelit, natomiast nie zmniejszają wysięku oraz wydzieliny z gruczołów jelitowych. W związku z czym powodują zahamowanie oczyszczania przewodu pokarmowego z toksyn bakteryjnych, a tym samym przedłużyć okres trwania choroby. Co więcej – leku nie należy stosować w przypadku wystąpienia stolców z domieszką krwi oraz śluzu. Preparaty w których loperamid jest składnikiem aktywnym, są dostępne w aptekach bez recepty. Środek ten może być stosowany u dorosłych oraz dzieci od 6. roku życia.

W przebiegu biegunki wraz z wodą tracimy cenne elektrolity, dlatego tak istotne jest nawadnianie organizmu. W tym celu rekomendowane jest picie dużej ilości płynów. Ponadto można także stosować elektrolity, czyli wodne roztwory jonów. Ich odpowiedni poziom jest kluczowy do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Elektrolity są dostępne w aptekach bez recepty, występują w formie saszetek oraz tabletek musujących, które należy rozpuścić w wodzie. Istotne, aby preparaty zawierające elektrolity posiadały informacje o osmolarności. W przypadku biegunki o umiarkowanym nasileniu należy rozważyć zastosowanie antybiotyku, natomiast w biegunce o ciężkim przebiegu antybiotyk jest konieczny. Preparaty te są wydawane na podstawie ważnej recepty. Dlatego jednym z kluczowych aspektów jest wizyta u lekarza przed zaplanowaną podróżą do kraju o niskim standardzie sanitarno-higienicznym. 

Bibliografia

1. Mach T., Biegunka podróżnych. Gastroenterologia Kliniczna 2011; 3(3): 121-126.
2. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=519 [data wejścia 14.12.2022]
3. Szajewska H., Saccharomyces boulardii – aktualne dane naukowe. Przegląd Gastroenterologiczny 2012; 7 (6): 351–358.
4. Szymanek-Pasternak A., Biegunka podróżnych – profilaktyka i leczenie według aktualnych rekomendacji, Zakażenia XXI wieku, 2020, 3(1):31-36.
5. Korzeniewski K., Zaburzenia żołądkowo- jelitowe u powracających z podróży. Forum Medycyny Rodzinnej . 2018, Tom 12, 4, 115–126.

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.