Dysport 500 j. proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań

Botulinum toxin type A

tylko na receptę
Dodaj leki do koszyka, żeby sprawdzić ich dostępność i zamówić lub kupić z dostawą.
1

Opis

1. Co to jest lek Dysport i w jakim celu się go stosuje

Lek Dysport zawiera kompleks neurotoksyny Clostridium botulinum typu A (popularnie zwany jadem
kiełbasianym) wytwarzany przez bakterię Clostridium botulinum (laseczka jadu kiełbasianego). Jego
działanie polega na hamowaniu skurczu mięśni poprzez zapobieganie uwalniania w mięśniach
substancji chemicznej wywołującej fizjologiczny skurcz mięśni. Pomaga to zmniejszyć nieprawidłowe
napięcie mięśniowe zwane kurczem mięśni.

Wskazania do stosowania
- leczenie objawowe spastyczności ogniskowej kończyn dolnych u dzieci z mózgowym
  porażeniem dziecięcym w wieku 2 lat lub starszych
- leczenie objawowe spastyczności ogniskowej kończyn górnych u dzieci z mózgowym
  porażeniem dziecięcym w wieku 2 lat lub starszych
- wyciek moczu (nietrzymanie moczu) ze względu na problemy z pęcherzem moczowym związane
  z uszkodzeniem rdzenia kręgowego lub stwardnieniem rozsianym u pacjentów, u których
  regularnie wykonywane jest czyste cewnikowanie przerywane
- kurczowy kręcz szyi u dorosłych
- kurcz powiek u dorosłych
- połowiczy kurcz twarzy u dorosłych
- spastyczność kończyn górnych u dorosłych
- spastyczność kończyn dolnych u dorosłych
- nadmierna potliwość pach

Skład

1 fiolka zawiera 300 j. lub 500 j. kompleksu neurotoksyny Clostridium botulinum typu A.

Działanie

Toksyna botulinowa. Kompleks toksyny Clostridium botulinum typu A z hemaglutyniną blokuje obwodową transmisję cholinergiczną przez płytkę nerwowo-mięśniową działając presynaptycznie na miejsce położone proksymalnie w stosunku do uwalniania acetylocholiny. Toksyna działa w obrębie zakończenia nerwowego, antagonizując reakcje wyzwalane przez jony wapnia prowadzące w efekcie do uwolnienia acetylocholiny. Toksyna nie wpływa na cholinergiczne, zazwojowe przewodzenie impulsów ani na zazwojowe przewodzenie impulsów w układzie współczulnym. Wczesnym etapem działania toksyny jest szybkie i mocne jej związanie się z presynaptyczną błoną komórki nerwowej. Drugi etap to internalizacja, podczas której toksyna przechodzi przez błonę presynaptyczną nie powodując porażenia mięśni. W ostatnim etapie toksyna hamuje uwalnianie acetylocholiny, przez przerwanie mechanizmu jej uwalniania, którego mediatorem są jony wapnia, zmniejszając w ten sposób potencjał na płytce ruchowej i powodując porażenie mięśni. Do powrotu przekazywania impulsów dochodzi stopniowo, wraz z tworzeniem się nowych zakończeń nerwowych i nawiązaniem przez nie kontaktu z postsynaptyczną płytką ruchową, przy czym u zwierząt doświadczalnych proces ten trwa 6-8 tyg. Po iniekcji do mięśnia wypieracza w ramach leczenia neurogennej nadreaktywności wypieracza, toksyna wpływa na drogi eferentne odpowiedzialne za czynność mięśnia wypieracza poprzez zahamowanie uwalniania acetylocholiny. Ponadto toksyna może hamować czynność neurotransmiterów aferentnych i dróg czuciowych. W badaniach przeprowadzonych na małpach stwierdzono, że przy niskich dawkach toksyny początek działania był opóźniony i występował po 2-3 dniach a najsilniejszy efekt obserwowano po 5-6 dniach po wstrzyknięciu. Czas działania toksyny wynosił od 2 tyg. do 8 mies.

Wskazania

Leczenie objawowe spastyczności ogniskowej kończyn dolnych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w wieku ≥2 lat. Leczenie objawowe spastyczności ogniskowej kończyn górnych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w wieku ≥2 lat. Leczenie nietrzymania moczu u osób dorosłych z neurogenną nadreaktywnością wypieracza spowodowaną uszkodzeniem rdzenia kręgowego (urazowym lub nieurazowym) lub stwardnieniem rozsianym, u których regularnie wykonywane jest czyste cewnikowanie przerywane. Kurczowy kręcz szyi u dorosłych. Kurcz powiek u dorosłych. Połowiczy kurcz twarzy u dorosłych. Spastyczność ogniskowa kończyn u dorosłych: spastyczność ogniskowa kończyn górnych i spastyczność ogniskowa kończyn dolnych. Nadmierna potliwość pach.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu. Zakażenie dróg moczowych w czasie leczenia nietrzymania moczu z powodu neurogennej nadreaktywności wypieracza.

Ciąża i karmienie piersią

Preparat może być stosowany w okresie ciąży, jeśli korzyść dla matki przewyższa ryzyko dla płodu. Należy zachować środki ostrożności w przypadku stosowania u kobiet w okresie ciąży. Nie zaleca się stosowania kompleksu neurotoksyny Clostridium botulinum typu A w okresie karmienia piersią.

Dawkowanie

Domięśniowo lub śródskórnie. Jednostki preparatu są swoiste dla tego leku i nie są tożsame z jednostkami innych preparatów zawierających toksynę botulinową. Lek powinien być stosowany przez odpowiednio przeszkolonych lekarzy. Spastyczność ogniskowa kończyn dolnych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w wieku ≥2 lat. Dawkowanie na pierwszej sesji terapeutycznej i każdej kolejnej powinno być dostosowane indywidualnie na podstawie wielkości, liczby i położenia mięśni objętych spastycznością, nasilenia spastyczności, obecności osłabienia siły mięśniowej w zakresie poszczególnych mięśni, odpowiedzi pacjenta na wcześniejsze leczenie i (lub) historii działań niepożądanych związanych z leczeniem toksyną botulinową. Maksymalna całkowita dawka preparatu podawana podczas jednej sesji terapeutycznej nie może przekraczać 15 j./kg mc. w przypadku podania w jedną kończynę dolną lub 30 j./kg mc. w przypadku podania w obie kończyny. Całkowita dawka preparatu na jedną sesję terapeutyczną nie może przekraczać 1000 j. lub 30 j./kg mc., przy czym należy wybrać mniejszą z tych dawek. Całkowitą dawkę leku należy podzielić między mięśnie objęte spastycznością kończyn dolnych. Jeśli to możliwe dawka leku na mięsień powinna zostać podzielona na więcej niż jedno miejsce podania. Maksymalna objętość leku w iniekcji domięśniowej podana w jedno miejsce nie może przekraczać 0,5 ml. Zalecane dawkowanie: mięśnie dystalne: brzuchaty łydki - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 5 do 15 j./kg mc., liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 4; płaszczkowaty - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 4 do 6 j./kg mc., liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 2; piszczelowy tylny - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 3 do 5 j./kg mc., liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 2; mięśnie proksymalne: mięśnie kulszowo - goleniowe - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 5 do 6 j./kg mc., liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 2; mięśnie przywodziciele stawu biodrowego - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 3 do 10 j./kg mc., liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 2; dawka całkowita na jedną kończynę: do 15 j./kg/kończynę jeśli wstrzykuje się tylko w mięśnie dystalne, tylko w mięśnie proksymalne lub na kilku poziomach (w mięśnie dystalne oraz w proksymalne). Powtórne podanie preparatu powinno nastąpić gdy efekt osiągnięty po poprzednim podaniu leku osłabnie, jednak nie wcześniej niż 12 tyg. po poprzedniej iniekcji. U większości pacjentów w badaniach klinicznych powtórne iniekcje wykonywano po 16-22 tyg.; jednak u części pacjentów odpowiedź na leczenie trwała 28 tyg.. Stopnień i wzorzec spastyczności w czasie kolejnej iniekcji może wymagać zmiany dawki leku a także miejsca jego podania (inny mięsień). Sposób podania. Domięśniowo. Roztwór preparatu uzyskuje się po rekonstytucji proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań w 0,9% (w/v) roztworze chlorku sodu. Chociaż miejsca iniekcji można określić palpacyjnie, zaleca się stosowanie jednej z technik lokalizacji mięśni: np. EMG, elektrostymulacji lub technik ultrasonografii, w celu określenia precyzyjnego miejsca iniekcji. Spastyczność ogniskowa kończyn górnych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w wieku ≥2 lat. Dawkowanie na pierwszej i każdej kolejnej sesji terapeutycznej powinno być dostosowane indywidualnie na podstawie wielkości, liczby i położenia mięśni objętych spastycznością, nasilenia spastyczności, obecności lokalnego osłabienia siły mięśniowej w zakresie poszczególnych mięśni, odpowiedzi pacjenta na wcześniejsze leczenie i (lub) historii wystąpienia działań niepożądanych związanych z leczeniem toksyną botulinową. Maksymalna dawka preparatu podawana podczas jednej sesji terapeutycznej przy jednostronnej iniekcji nie może przekraczać 16 j./kg lub 640 j., przy czym należy wybrać mniejszą z tych dawek. Przy obustronnej iniekcji maksymalna dawka preparatu podawana podczas jednej sesji terapeutycznej nie może przekraczać 21 j./kg lub 840 j., przy czym należy wybrać mniejszą z tych dawek. Całkowitą podawaną dawkę należy podzielić między mięśnie objęte spastycznością kończyny górnej (kończyn górnych). W jedno miejsce nie należy podawać więcej niż 0,5 ml preparatu. Zalecane dawkowanie: mięsień naramienny - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 3 do 6 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 2; mięsień ramienno-promieniowy - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 1,5 do 3 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: 1; mięsień dwugłowy ramienia - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 3 do 6j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 2; mięsień nawrotny obły - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 1 do 2 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: 1; mięsień nawrotny czworoboczny - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 0,5 do 1j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: 1; mięsień zginacz promieniowy nadgarstka - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 2 do 4 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 2; mięsień zginacz łokciowy nadgarstka - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 1,5 do 3 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: 1; mięsień zginacz głęboki palców - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 1 do 2 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: 1; mięsień zginacz powierzchowny palców - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 1,5 do 3 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: do 4; mięsień zginacz krótki kciuka/mięsień odwodziciel krótki kciuka - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 0,5 do 1 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: 1; mięsień przywodziciel kciuka - zalecany zakres dawki na mięsień na kończynę: 0,5 do 1 j./kg, liczba miejsc iniekcji na mięsień: 1. Dawka całkowita wynosi: do 16 j./kg/jedną górną kończynę (nie przekraczać 21 j./kg w przypadku iniekcji w obydwie górne kończyny). Mimo, że dokładne miejsce podania można zlokalizować palpacyjnie, w celu właściwej identyfikacji miejsca podania zaleca się użycie technik naprowadzających, np. elektromiografii, stymulacji elektrycznej lub technik ultrasonograficznych. Zabieg z użyciem preparatu należy powtórzyć, gdy działanie leku ulegnie osłabieniu; jednak nie wcześniej niż 16 tyg. po poprzedniej iniekcji. U większości pacjentów w badaniach klinicznych powtórne iniekcje wykonywano po 16–28 tyg.; jednak u części pacjentów czas trwania odpowiedzi był dłuższy, tj. 34 tyg. lub dłużej. Stopnień i wzorzec spastyczności w czasie kolejnej iniekcji może wymagać zmiany dawki preparatu, a także miejsca jego podania (inny mięsień). Spastyczność ogniskowa kończyn dolnych i kończyn górnych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Podczas leczenia spastyczności kończyny górnej i dolnej u dzieci w wieku ≥2 lat należy zapoznać się z punktem dotyczącym dawkowania dla danego wskazania, tj. leczenia ogniskowej spastyczności kończyn górnych lub leczenia ogniskowej spastyczności kończyn dolnych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. W przypadku jednoczesnego leczenia dawka leku nie powinna przekraczać całkowitej dawki podawanej podczas jednej sesji terapeutycznej wynoszącej 30j./kg lub 1000 j. przy czym należy wybrać mniejszą z tych dawek. Należy rozważyć ponowne leczenie kończyn górnych i dolnych, gdy efekt uzyskany dzięki poprzedniej iniekcji ulegnie zmniejszeniu, przy czym zabiegu nie można powtórzyć wcześniej niż 12–16 tyg. i po poprzedniej sesji terapeutycznej. Optymalny czas do ponownego zabiegu powinien zostać dobrany na podstawie progresji choroby i odpowiedzi na leczenie. Sposób podania. W leczeniu spastyczności kończyn dolnych lub kończyn górnych związanych z mózgowym porażeniem dziecięcym lub w przypadku obydwu wskazań stosuje się roztwór preparatu, który uzyskuje się po rekonstytucji proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań w 0,9% (w/v) roztworze chlorku sodu i podaje się domięśniowo w sposób opisany powyżej. Nietrzymanie moczu z powodu neurogennej nadreaktywności wypieracza. Zalecane dawkowanie: 600 jednostek do mięśnia wypieracza. W przypadku niedostatecznej odpowiedzi na leczenie lub u pacjentów z ciężką postacią choroby (np. w zależności od nasilenia objawów przedmiotowych i podmiotowych i/lub parametrów urodynamicznych) można zastosować dawkę 800 jednostek. Lek należy podawać pacjentom, u których regularnie wykonywane jest czyste cewnikowanie przerywane. Profilaktyczne stosowanie antybiotyków należy prowadzić zgodnie z lokalnymi wytycznymi i protokołami lub postępowaniem w badaniach klinicznych. Leki o działaniu przeciwzakrzepowym należy odstawić na co najmniej 3 dni przed podaniem preparatu i wznowić ich stosowanie dopiero następnego dnia po jego podaniu. Jeśli jest to wskazane z medycznego punktu widzenia, na 24 h przed podaniem toksyny botulinowej można podać heparynę drobnocząsteczkową.Pacjenta należy monitorować przez co najmniej 30 min po iniekcji. Początek działania leku zwykle obserwuje się w ciągu 2 tyg. leczenia. Leczenie preparatem należy powtórzyć po ustąpieniu efektu terapeutycznego, jednak nie wcześniej niż 12 tyg. po poprzedniej iniekcji. Zaobserwowano, że mediana czasu do ponownego leczenia u pacjentów leczonych preparatem wynosiła od 39 do 47 tyg. Dzieci i młodzież: nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania leku w leczeniu nietrzymania moczu z powodu neurogennej nadreaktywności wypieracza u dzieci i młodzieży (w wieku ˂18 lat). Sposób podania. Dawkę całkowitą należy podzielić na 30 iniekcji do mięśnia wypieracza równomiernie rozmieszczonych w jego obrębie, z ominięciem trójkąta pęcherza. Lek jest wstrzykiwany za pomocą elastycznego lub sztywnego cystoskopu, przy czym każda iniekcja powinna odbywać się na głębokości ok. 2 mm, podając 0,5 ml do każdego miejsca. W celu upewnienia się, że podano całą dawkę, do ostatniej iniekcji należy wstrzyknąć ok. 0,5 ml jałowego roztworu soli fizjologicznej. Przed iniekcją można zastosować znieczulenie miejscowe lub żel nawilżający do cewki moczowej w celu ułatwienia wygodnego wprowadzenia cystoskopu. W razie potrzeby można również zastosować dopęcherzowe wkroplenie rozcieńczonych środków znieczulających (z sedacją lub bez) lub znieczulenie ogólne. W przypadku miejscowego wkraplania środków znieczulających, przed kolejnymi etapami procedury należy odsączyć zastosowany środek znieczulający, wypłukać pęcherz jałowym 0,9 % roztworem NaCl (9 mg/ml), a następnie ponownie odsączyć. Przed iniekcją należy wkropić do pęcherza moczowego wystarczającą ilość 0,9 % roztworu NaCl (9 mg/ml), aby uzyskać odpowiednią wizualizację iniekcji. Po podaniu wszystkich 30 iniekcji do mięśnia wypieracza 0,9 % roztwór NaCl (9 mg/ml) służący do zwizualizowania ściany pęcherza moczowego należy odsączyć. W leczeniu nietrzymania moczu z powodu neurogennej nadreaktywności wypieracza stosuje się roztwór preparatu zawierający 600 lub 800 jednostek w 15 ml, który uzyskuje się po rekonstytucji leku w 0,9 % roztworze chlorku sodu (9 mg/ml). Kurczowy kręcz szyi. Dawki zalecane w leczeniu kręczu szyi dotyczą dorosłych w każdym wieku, o ile są to osoby o prawidłowej masie ciała, u których nie stwierdza się obniżonej masy mięśniowej mięśni szyi. U osób ze zmniejszoną masą mięśni szyi, np. na skutek znacznej niedowagi, lub u osób starszych można zmniejszyć dawkę. Dawką początkową zalecaną w leczeniu kurczowego kręczu szyi jest 500 jednostek na osobę, podane w dawkach podzielonych, do 2 lub 3 najaktywniejszych mięśni szyi. W przypadku kontynuacji leczenia dawki mogą być odpowiednio dostosowywane do skutków leczenia i zaobserwowanych działań niepożądanych. Zaleca się podawanie od 250 do 1000 jednostek, chociaż stosowaniu większych dawek z tego zakresu może towarzyszyć wzrost częstości i nasilenia działań niepożądanych, w szczególności utrudnienia połykania. Max. podawana dawka nie może przekraczać 1000 jednostek. Złagodzenie objawów kręczu szyi powinno być odczuwalne w ciągu tygodnia od pierwszego wstrzyknięcia. Wstrzyknięcia należy powtarzać mniej więcej co 16 tyg. lub zależnie od potrzeby podtrzymania leczenia, lecz nie częściej niż co 12 tyg. Kręcz szyi z rotacją: należy stosować łączną dawkę 500 jednostek, podając 350 jednostek do mięśnia płatowatego głowy po stronie, w którą skręcony jest podbródek/głowa, oraz 150 jednostek do mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego po stronie przeciwnej do skręcenia. Kręcz szyi z przechylaniem głowy na bok: zaleca się łączną dawkę 500 jednostek, podając 350 jednostek do mięśnia płatowatego głowy po stronie, w którą głowa jest pochylona, oraz 150 jednostek do mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego po tej samej stronie. Gdy dodatkowo występuje uniesienie ramion, może być także wymagane leczenie mięśnia czworobocznego i dźwigacza łopatki po tej stronie, jeśli w badaniu elektromiograficznym (EMG) występują zauważalne oznaki przerostu tych mięśni. Gdy potrzebne jest wstrzyknięcie do trzech mięśni, 500 jednostek preparatu należy rozdzielić w następujący sposób: 300 jednostek podać do mięśnia płatowatego głowy, 100 jednostek do mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego i 100 jednostek do trzeciego mięśnia. Kręcz szyi z pochyleniem głowy w tył: stosować łącznie 500 jednostek, podając 250 jednostek do każdego z mięśni płatowatych głowy. Wstrzyknięcia w oba mięśnie płatowate głowy mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia osłabienia mięśni szyi. We wszystkich innych postaciach kręczu szyi identyfikacja i leczenie najbardziej aktywnych mięśni zależy od wiedzy specjalistycznej lekarzy i wyników badania EMG. Sposób podania: W leczeniu kurczowego kręczu szyi stosuje się roztwór zawierający 500 jednostek preparatu Dysport w 1 ml, który uzyskuje się po rekonstytucji proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań w 0,6ml lub 1 ml 0,9% (w/v) roztworu chlorku sodu do wstrzykiwań. Obustronny kurcz powiek i połowiczy kurcz twarzy. Ze względu na znaczącą skuteczność zaleca się dawkę 40 jednostek na jedno oko. Po podaniu dawki 80 jednostek na jedno oko, działanie preparatu utrzymuje się dłużej, jednakże występowanie miejscowych działań niepożądanych, szczególnie opadania powiek, było związane z dawką leku. Max. stosowana dawka nie może przekraczać całkowitej dawki 120 jednostek na oko. Początku ustępowania objawów chorobowych można się spodziewać w ciągu 2 - 4 dni od wstrzyknięcia preparatu, ale max. skutek występuje zazwyczaj po 2 tyg. Jeżeli odpowiedź na leczenie początkowe zostanie uznana za niewystarczającą, to podczas kolejnych wizyt może być konieczne zwiększenie dawki do 60 jednostek w następujący sposób: 10 jednostek (0,05 ml) przyśrodkowo i 20 jednostek (0,1 ml) bocznie, 80 jednostek: 20 jednostek (0,1 ml) przyśrodkowo i 20 jednostek (0,1 ml) bocznie lub aż do 120 jednostek: 20 jednostek (0,1 ml) przyśrodkowo i 40 jednostek (0,2 ml) bocznie powyżej i poniżej każdego oka. Można także dodatkowo wstrzyknąć Dysport w mięsień czołowy powyżej brwi, jeżeli kurcz w tej okolicy powoduje zaburzenia wzroku. W przypadkach jednostronnego kurczu powiek wstrzyknięcia powinny być ograniczone do oka chorego. Pacjentów z połowiczym kurczem mięśni twarzy powinno się leczyć w taki sam sposób, jak w przypadku jednostronnego kurczu powiek. Zalecane dawki stosuje się u osób dorosłych w każdym wieku, także w wieku podeszłym. Sposób podania: w leczeniu kurczu powiek i połowiczego kurczu twarzy stosuje się roztwór zawierający 200 jednostek preparatu Dysport w 1 ml, który uzyskuje się po rekonstytucji proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań w 1,5 ml lub 2,5 ml 0,9% (w/v) roztworu chlorku sodu do wstrzykiwań. Dysport podaje się w podskórnych wstrzyknięciach przyśrodkowo i bocznie, w stosunku do połączenia części powiekowej i oczodołowej zarówno w górną jak i dolną część mięśnia okrężnego każdego oka. Należy wstrzyknąć 10 jednostek (0,05 ml) preparatu przyśrodkowo i 10 jednostek (0,05 ml) bocznie w stosunku do połączenia części powiekowej i oczodołowej zarówno w górną jak i dolną część mięśnia okrężnego każdego oka. Aby ograniczyć ryzyko wystąpienia opadania powieki, należy unikać wstrzyknięć w pobliżu dźwigacza powieki górnej. W przypadku wstrzykiwania preparatu w górną powiekę, igłę należy odsunąć od środka powieki, żeby uniknąć podania w mięsień dźwigacz powieki górnej. Iniekcje należy powtarzać co ok. 12 tyg. lub z taką częstością, jaka będzie niezbędna do zapobiegania nawrotom objawów, ale nie częściej niż co 12 tyg. Spastyczność ogniskowa kończyn górnych u dorosłych. Kończyna górna: dawkowanie w pierwszej sesji i w kolejnych sesjach leczenia należy indywidualnie dostosować do pacjenta w zależności od wielkości, liczby i położenia objętych chorobą mięśni, nasilenia spastyczności, miejscowego osłabienia mięśni, odpowiedzi pacjenta na wcześniejsze leczenie i (lub) wcześniejszego wystąpienia działań niepożądanych związanych z podaniem kompleksu neurotoksyny Clostridium botulinum typ A. W badaniach klinicznych dawki po 500 i 1000 jednostek podzielono pomiędzy wybrane mięśnie, w określonych sesjach leczenia zgodnie ze schematem: mięsień zginacz promieniowy nadgarstka (FCR) - zalecana dawka 100–200 j.; mięsień zginacz łokciowy nadgarstka (FCU) - zalecana dawka 100–200 j.; mięsień zginacz głęboki palców (FDP) - zalecana dawka 100–200 j.; mięsień zginacz powierzchowny palców (FDS) - zalecana dawka 100–200 j.; mięsień zginacz długi kciuka - zalecana dawka 100–200 j.; mięsień przywodziciel kciuka - zalecana dawka 25-50 j.; mięsień ramienny - zalecana dawka 200 - 400 j.; mięsień ramienno –promieniowy - zalecana dawka 100–200 j.; mięsień dwugłowy ramienia (BB) - zalecana dawka 200 - 400 j.; mięsień nawrotny obły - zalecana dawka 200 - 400 j.; mięsień trójgłowy ramienia (głowa długa) - zalecana dawka 150–300 j.; mięsień piersiowy większy - zalecana dawka 150–300 j.; mięsień podłopatkowy - zalecana dawka 150–300 j.; mięsień najszerszy grzbietu - zalecana dawka 150–300 j. W jedno miejsce nie należy wstrzykiwać więcej niż 1 ml roztworu. Pomimo iż dokładne miejsca wstrzyknięcia można ustalać palpacyjnie, zalecane jest stosowanie technik wspomagających wstrzyknięcia, np. elektromiografię, stymulację elektryczną lub obrazowanie metodą USG, pozwalających na precyzyjne określenie miejsca wstrzyknięcia. Leczenie należy powtórzyć, gdy dochodzi do zmniejszenia działania poprzedniego wstrzyknięcia, ale nie wcześniej niż po upływie 12 tyg. Stopień i forma spastyczności mięśni w momencie wykonywania ponownego wstrzyknięcia mogą wymagać zmiany dawki preparatu oraz miejsca wstrzyknięcia. Poprawy klinicznej należy spodziewać się tydzień po podaniu. Kończyna dolna: na pierwszej i każdej kolejnej sesji terapeutycznej powinno być dostosowane indywidualnie na podstawie wielkości, liczby i położenia mięśni objętych spastycznością, nasilenia spastyczności, obecności lokalnego osłabienia siły mięśniowej w zakresie poszczególnych mięśni, odpowiedzi pacjenta na wcześniejsze leczenie i (lub) historii wystąpienia działań niepożądanych związanych z leczeniem toksyną botulinową. Dawka całkowita preparatu nie może jednak przekraczać 1500 jednostek. Generalnie w jedno miejsce nie należy wstrzykiwać więcej niż 1 ml roztworu. Schemat wstrzykiwań: Mięśnie dystalne: mięsień płaszczkowaty - zalecana dawka 300 - 550 j. w 2-4 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień brzuchaty łydki głowa przyśrodkowa - zalecana dawka 100- 450 j. w 1-3 wstrzyknięciach na mięsień, głowa boczna - zalecana dawka 100- 450 j. w 1-3 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień piszczelowy tylny - zalecana dawka 100–250 j. w 1–3 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień zginacz długi palców - zalecana dawka 50–200 j. w 1–2 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień zginacz krótki palców - zalecana dawka 50–200 j. w 1–2 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień zginacz długi palucha - zalecana dawka 50–200 j. w 1–2 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień zginacz krótki palucha - zalecana dawka 50–200 j. w 1–2 wstrzyknięciach na mięsień. Mięśnie proksymalne: mięsień prosty uda - zalecana dawka 100–400 j. w 1–3 wstrzyknięciach na mięsień; mięśnie kulszowo-goleniowe - zalecana dawka 100–400 j. w 1–3 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień przywodziciel wielki - zalecana dawka 100–300 j. w 1–3 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień przywodziciel długi - zalecana dawka 50–150 j. w 1–2 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień przywodziciel krótki - zalecana dawka 50–150 j. w 1–2 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień smukły - zalecana dawka 100–200 j. w 1–3 wstrzyknięciach na mięsień; mięsień pośladkowy wielki - zalecana dawka 100–400 j. w 1–2 wstrzyknięciach na mięsień. Stopień i forma spastyczności mięśni w momencie wykonywania ponownego wstrzyknięcia mogą wymagać zmiany dawki preparatu oraz miejsca wstrzyknięcia. Pomimo iż dokładne miejsca wstrzyknięcia można ustalać palpacyjnie, zalecane jest stosowanie technik wspomagających wstrzyknięcia, np. elektromiografię, stymulację elektryczną lub obrazowanie metodą USG, pozwalających na precyzyjne określenie miejsca wstrzyknięcia. Leczenie preparatem należy powtarzać co 12–16 tyg. lub rzadziej, zależnie od czasu, gdy dochodzi do zmniejszenia działania poprzedniego wstrzyknięcia, jednak nie wcześniej niż po upływie 12 tyg. Kończyna górna i dolna: Jeśli w trakcie jednej sesji terapeutycznej istnieje potrzeba podania preparatu zarówno w mięśnie kończyny górnej jak i dolnej, dawkę należy odpowiednio dostosować do potrzeb pacjenta, pamiętając o tym, że dawka całkowita nie powinna przekraczać 1500 jednostek. Sposób podania: w leczeniu spastyczności ogniskowej kończyn górnych i dolnych stosuje się roztwór zawierający 100, 200 lub 500 jednostek preparatu w 1 ml, który otrzymuje się po rekonstytucji proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań w 0,9% (w/v) chlorku sodu do wstrzykiwań. Nadmierna potliwość pach. Zalecana dawka początkowa wynosi 100 jednostek na jeden dół pachowy. Jeśli żądany skutek nie jest osiągnięty, dawkę tą można powiększyć do 200 jednostek na dół pachowy w kolejnym podaniu. Max. podawana dawka nie może przekraczać 200 jednostek na jeden dół pachowy. Obszar, na którym mają być wykonane wstrzyknięcia musi być uprzednio przebadany testem jodowo-skrobiowym. Oba doły pachowe muszą być dokładnie oczyszczone i zdezynfekowane. Śródskórnie należy wykonać wstrzyknięcia w dziesięć miejsc - w każde miejsce należy podać po 10 jednostek, czyli 100 jednostek na każdą pachę. Max. skutek powinien być widoczny w ok. 2 tyg. po wykonaniu iniekcji. W większości przypadków zalecana dawka powoduje supresję wydzielania potu na 48 tyg. Następne podanie musi być ustalone indywidualnie, po normalizacji czynności wydzielania potu u każdego z pacjentów, jednak nie częściej niż co 12 tyg. Ze względu na możliwość kumulacyjnego działania preparatu w przypadku powtarzanych wstrzyknięć u niektórych pacjentów, leczenie powinno być indywidualnie dostosowane do reakcji każdego pacjenta. Sposób podania: stosuje się roztwór zawierający 200 jednostek preparatu w 1 ml, który otrzymuje się po rekonstytucji proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań w 1,5 ml lub 2,5 ml 0,9% (w/v) chlorku sodu do wstrzykiwań. Szczególne grupy pacjentów. Nie wykazano bezpieczeństwa i skuteczności stosowania tego preparatu leczniczego w leczeniu: kurczowego kręczu szyi u dzieci, kurczu powiek i połowiczego kurczu mięśni twarzy u dzieci. Nie wykazano skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tego preparatu w leczeniu nadmiernej potliwości pach u dzieci. W przypadku leczenia spastyczności ogniskowej kończyn górnych i dolnych u osób w podeszłym wieku (≥65 lat) badania kliniczne nie wykazały różnic pomiędzy odpowiedzią na leczenie pacjentów w tej grupie a dorosłymi pacjentami w młodszym wieku. Ze względu na większą częstość występowania chorób współistniejących i przyjmowania innych leków, tolerancja preparatu przez osoby w podeszłym wieku powinna być obserwowana.

Środki ostrożności

Donoszono o występowaniu objawów niepożądanych związanych z działaniem toksyny w miejscach odległych od miejsca jej podania. U pacjentów leczonych dawkami terapeutycznymi może wystąpić nadmierne osłabienie mięśniowe - ryzyko wystąpienia takich objawów niepożądanych może zostać zredukowane poprzez używanie możliwie najniższej skutecznej dawki oraz nieprzekraczanie maksymalnej zalecanej dawki. Po leczeniu toksyną botulinową typu A lub B odnotowano bardzo rzadkie przypadki śmierci, sporadycznie w przebiegu zaburzenia przełykania, zaburzenia czynności płuc (w tym, lecz nie wyłącznie z towarzyszącą dusznością, niewydolnością oddechową, zatrzymaniem oddechu) i (lub) u pacjentów z istotnym osłabieniem mięśniowym. Na większe ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych narażeni są pacjenci z zaburzeniami przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego, problemami z przełykaniem oraz zaburzeniami oddychania - w tej grupie pacjentów leczenie musi być prowadzone pod nadzorem specjalisty i tylko w przypadku, kiedy korzyści z leczenia przewyższają ryzyko. Preparat należy stosować ostrożnie u pacjentów z wcześniej stwierdzonymi zaburzeniami przełykania lub oddychania, ponieważ zaburzenia te mogą nasilać się po zadziałaniu toksyny na istotne grupy mięśni. W rzadkich przypadkach występuje zachłyśnięcie, a jego ryzyko wzrasta u pacjentów cierpiących na przewlekłe zaburzenia układu oddechowego. Preparat może być stosowany jedynie z zachowaniem ostrożności i pod ścisłą kontrolą lekarską u pacjentów z pełnoobjawowymi lub subklinicznymi zaburzeniami transmisji nerwowo-mięśniowej (np. u pacjentów z miastenią). U takich pacjentów może wystąpić zwiększona wrażliwość na lek, która może prowadzić do nadmiernego osłabienia mięśni. Zalecane dawkowanie preparatu i częstość podawania nie mogą zostać przekroczone. Pacjenci oraz osoby opiekujące się nimi muszą zostać poinformowani o konieczności szukania natychmiastowego specjalistycznego medycznego leczenia w przypadku wystąpienia problemów z przełykaniem, mową lub w przypadku zaburzeń oddychania. Preparatu nie należy stosować w leczeniu spastyczności u pacjentów z utrwalonym przykurczem. Ze względu na zwiększone ryzyko upadku u starszych pacjentów należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania tego preparatu (w badaniach klinicznych, po zastosowaniu leku lub placebo, odpowiednio 6,3% i 3,7% pacjentów ze spastycznością kończyn dolnych doznało upadku). Podczas stosowania preparatu w okolicach oczu zgłaszano przypadki suchości oczu. Należy zwrócić uwagę na to działanie niepożądane, ponieważ suchość oczu może powodować wystąpienie zaburzeń rogówki. Zastosowanie ochronnych kropli, maści, zasłonięcie oka za pomocą opatrunku lub użycie innych środków może być konieczne w celu zapobiegania chorobom rogówki. U pacjentów z wydłużonym czasem krwawienia, zakażeniem lub stanem zapalnym w proponowanym miejscu wstrzyknięcia, preparat należy stosować jedynie w przypadku ścisłej konieczności. Podczas leczenia neurogennej nadreaktywności wypieracza może wystąpić autonomiczna dysrefleksja; konieczna może być szybka pomoc medyczna. Należy zachować ostrożność podczas stosowania preparatu, gdy docelowy mięsień wykazuje atrofię. Zgłaszano przypadki atrofii mięśni po zastosowaniu toksyny botulinowej. Preparat powinien być stosowany wyłącznie do leczenia jednego pacjenta podczas jednej sesji. Pozostały i niewykorzystany preparat powinien być usunięty. Należy podjąć szczególne środki ostrożności podczas przygotowywania i podawania preparatu oraz podczas inaktywacji oraz usuwania niewykorzystanego przygotowanego roztworu. Preparat zawiera niewielką ilość ludzkiej albuminy - po zastosowaniu ludzkiej krwi lub produktów krwiopochodnych nie można całkowicie wykluczyć ryzyka przeniesienia infekcji wirusowej. U niewielkiej liczby pacjentów leczonych preparatem stwierdzono tworzenie się przeciwciał przeciwko toksynie botulinowej. Klinicznie, obecność przeciwciał neutralizujących podejrzewa się w oparciu o istotne osłabienie odpowiedzi na leczenie i (lub) konieczność stałego stosowania zwiększonych dawek. W leczeniu spastyczności związanej z porażeniem mózgowym u dzieci, lek powinien być stosowany wyłącznie u dzieci w wieku ≥2 lat. U dzieci i młodzieży z chorobami współistniejącymi z porażeniem mózgowym bardzo rzadko donoszono o możliwym odległym rozprzestrzenianiu się toksyny botulinowej. Stosowana dawka w tych przypadkach zwykle była większa niż zalecana. Rzadko zdarzają się spontaniczne doniesienia o zgonie po leczeniu toksyną botulinową, związanym z zachłystowym zapaleniem płuc u dzieci z ciężkim porażeniem mózgowym, w tym po zastosowaniu niezgodnie z zatwierdzonymi wskazaniami (np. w okolice karku). Należy zachować największą ostrożność podczas leczenia pacjentów pediatrycznych, u których stwierdzono znaczące zaburzenia neurologiczne, dysfagię lub u których w przeszłości stwierdzono zachłystowe zapalenie płuc lub chorobę płuc. Leczenie pacjentów o słabym ogólnym stanie zdrowia powinno odbywać się wyłącznie wtedy, gdy korzyści wynikające z zastosowanego leczenia przewyższają ryzyko z nim związane. W celu poprawienia identyfikowalności biologicznych preparatów należy czytelnie zapisać nazwę i numer serii podawanego preparatu.

Działania niepożądane

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Należy niezwłocznie powiadomić lekarza, jeśli:
- u pacjenta wystąpią problemy z przełykaniem, oddychaniem lub mową
- u pacjenta wystąpią trudności w oddychaniu z lub bez obrzęku twarzy, ust, języka i (lub)
  gardła, zaczerwienienie skóry lub swędząca, guzkowata wysypka (pokrzywka).
Pojawienie się takich objawów może oznaczać, że pacjent jest uczulony na lek Dysport.

Prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych określono według następującej klasyfikacji:

Częstość występowania
Bardzo często        - mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób
Często                  - mogą wystąpić u maksymalnie 1 na 10 osób
Niezbyt często       - mogą wystąpić u maksymalnie 1 na 100 osób
Rzadko                  - mogą wystąpić u maksymalnie 1 na 1000 osób
Częstość nieznana - Częstość nie może być określona na podstawie
                               dostępnych danych

Niektóre działania niepożądane mogą występować u wszystkich pacjentów leczonych lekiem Dysport,
natomiast występowanie innych działań niepożądanych może zależeć od rodzaju dolegliwości, z
powodu których jest podawany. Należy przeczytać informacje odnoszące się do odpowiedniej
dolegliwości.

Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych (niezależnie od wskazania):
Często:
   - siniaki i (lub) ból w miejscu wstrzyknięcia
   - ogólne osłabienie
   - zmęczenie
   - objawy grypopodobne
Niezbyt często:
   - świąd
Rzadko:
   - wysypka, nerwoból z zanikiem mięśni
Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych):
   - drętwienie
   - zanik mięśni

Zgłaszano również inne działania niepożądane związane z rozprzestrzenianiem się leku poza miejsce
wstrzyknięcia (wzmożone osłabienie mięśniowe, zaburzenia przełykania czy zachłyśnięcie się ze
skutkiem śmiertelnym w bardzo rzadkich przypadkach).

Leczenie objawowe spastyczności ogniskowej kończyn dolnych u dzieci z mózgowym porażeniem
dziecięcym
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Często:
   - ból mięśni
   - osłabienie siły mięśni kończyny dolnej
   - nietrzymanie moczu
   - objawy grypopodobne
   - ból, zaczerwienienie, zasinienie w miejscu wstrzyknięcia
   - zaburzenie chodu
   - zmęczenie
   - upadek
Niezbyt często:
   - spadek siły i osłabienie

Leczenie objawowe spastyczności ogniskowej kończyn górnych u dzieci z mózgowym
porażeniem dziecięcym
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Często:
   - osłabienie mięśni
   - ból mięśni
   - objawy grypopodobne
   - zmęczenie
   - swędzenie skóry, zasinienie, ból, obrzęk i wysypka w miejscu wstrzyknięcia
   - wysypka
Niezbyt często:
   - spadek siły i osłabienie

Jednoczesne leczenie spastyczności ogniskowej kończyn górnych i kończyn dolnych u dzieci z
mózgowym porażeniem dziecięcym
Nie odnotowano dodatkowych działań niepożądanych podczas jednoczesnego leczenia kończyny
górnej oraz kończyny dolnej podczas tej samej sesji terapeutycznej w porównaniu do podawania leku
osobno do kończyny górnej lub kończyny dolnej.

Leczenie nietrzymania moczu spowodowanego niekontrolowanymi skurczami mięśni pęcherza
moczowego
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Często:
   - krwiomocz*
   - zaparcie
   - bakterie w moczu*
   - zaburzenia erekcji, czasami określane mianem impotencji
   - zakażenie dróg moczowych*
   - ból głowy
   - gorączka
Niezbyt często:
   - drętwienie
   - osłabienie mięśni
   - ból pęcherza moczowego*
   - niekontrolowana reakcja odruchowa organizmu (autonomiczna dysrefleksja)*
   - niemożność opróżnienia pęcherza moczowego (zatrzymanie moczu)
   - krwawienie z pęcherza moczowego lub z przewodu, który wyprowadza mocz z pęcherza
     moczowego na zewnątrz ciała (cewka moczowa)
* To działanie niepożądane może być związane z zabiegiem

Leczenie kurczowego kręczu szyi
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Bardzo często:
   - problemy z przełykaniem (dysfagia)
   - suchość w ustach
   - osłabienie mięśniowe
Często:
   - ból głowy
   - osłabienie mięśni twarzy
   - zawroty głowy
   - niewyraźne widzenie
   - pogorszenie ostrości widzenia
   - duszność
   - ból szyi
   - ból kostno-mięśniowy
   - ból mięśni
   - ból w rękach i palcach
   - sztywność mięśni
   - zmiana barwy głosu (dysfonia)
Niezbyt często:
   - podwójne widzenie
   - opadanie dolnej lub górnej powieki
   - utrata tkanki mięśniowej
   - osłabienie mięśni żuchwy
   - nudności
Rzadko:
   - aspiracja (zachłyśnięcie)

Leczenie kurczu powiek i połowiczego kurczu twarzy
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Bardzo często:
   - opadanie dolnej lub górnej powieki
Często:
   - suchość oczu
   - podwójne widzenie
   - zwiększone łzawienie
   - obrzęk powieki
   - niedowład (osłabienie mięśni) twarzy
Niezbyt często:
   - porażenie nerwu twarzowego
Rzadko:
   - porażenie mięśni oka (ograniczenie możliwości poruszania gałką oczną)
   - podwinięcie powieki

Leczenie spastyczności kończyn górnych u dorosłych
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Często:
   - osłabienie mięśni
   - ból mięśniowo-szkieletowy
   - ból dłoni i palców dłoni
   - ból, rumień, obrzęk w miejscu podania
   - zmęczenie, osłabienie
   - objawy grypopodobne
Niezbyt często:
   - problemy z przełykaniem

Leczenie spastyczności kończyn dolnych u dorosłych
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Często:
   - upadek
   - osłabienie mięśni
   - ból mięśni
   - problemy z przełykaniem (dysfagia)
   - osłabienie
   - zmęczenie
  - objawy grypopodobne
   - zasinienie, ból, wysypka, swędzenie skóry w miejscu wstrzyknięcia

Leczenie nadmiernej potliwości pach
Zgłaszano występowanie następujących działań niepożądanych:
Często:
   - duszność
   - wyrównawcze pocenie się (wzmożone pocenie się w innych miejscach niż pachy)
   - ból pleców, ramion i szyi
   - ból mięśni pleców i łydek
Niezbyt często:
   - zawroty głowy
   - ból głowy
   - mrowienie lub drętwienie rąk lub stóp
   - mimowolne skurcze mięśni powiek
   - zaczerwienienie twarzy
   - krwawienie z nosa

Jeśli nasili się którykolwiek z objawów niepożądanych lub wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane
niewymienione w ulotce, należy powiadomić lekarza lub farmaceutę.

Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio
do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C
02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu lub przedstawicielowi
podmiotu odpowiedzialnego.

Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

Interakcje

Skutki działania toksyny botulinowej mogą być wzmocnione przez leki wpływające bezpośrednio bądź pośrednio na funkcjonowanie złącza nerwowo-mięśniowego. Leki tego typu należy stosować ostrożnie u pacjentów leczonych toksyną botulinową.

Podmiot odpowiedzialny

Ipsen Poland Sp. z o.o.
ul. Chmielna 73 (Budynek Varso 2, Piętro 19)
00-801 Warszawa
22-653-68-00
www.ipsen.com/poland/

Dodaj do koszyka

Bergamota, Monakolina K i Polikosanol jako naturalne składniki wspierające prawidłowy metabolizm cholesterolu
Bergamota, Monakolina K i Polikosanol jako naturalne składniki wspierające prawidłowy metabolizm cholesterolu

Trawienie i wątroba

Bergamota, Monakolina K i Polikosanol jako naturalne składniki wspierające prawidłowy metabolizm cholesterolu

Zaburzenia lipidowe są głównym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Mimo szeroko dostępnej edukacji zdrowotnej oraz różnorodności terapii obniżających poziom lipidów, skuteczność wykrywania i leczenia dyslipidemii w Polsce pozostaje niewystarczająca. Czy istnieją naturalne sposoby na walkę z dyslipidemią? W naszym artykule przyjrzymy się trzem roślinnym ekstraktom i ich oddziaływaniu na gospodarkę lipidową. Pierwszym z nich jest ekstrakt z bergamoty, drugim – monakolina K, pozyskiwana z czerwonego fermentowanego ryżu, a trzecim – wyciąg polikosanolowy, będący mieszaniną alkoholi alifatycznych pozyskiwanych z trzciny cukrowej. Zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem, aby dowiedzieć się, czy warto sięgać po te naturalne rozwiązania.

Czytaj dalej
Christina_368x307_LineRepair.jpg