Tegretol 20 mg/ml zawiesina doustna

1 ml zawiesiny doustnej zawiera 20 mg karbamazepiny. 1 tabl. o zmodyfikowanym uwalnianiu zawiera 200 mg lub 400 mg karbamazepiny.

Lek przeciwpadaczkowy, neurotropowy i psychotropowy - pochodna dibenzoazepiny. Wykazuje działanie na: napady częściowe (proste i złożone), uogólnione drgawki toniczno-kloniczne oraz mieszane postacie typów napadów. Ma korzystne działanie psychotropowe, włącznie ze znoszeniem niepokoju i stanów depresyjnych, jak również zmniejszeniem nadmiernej drażliwości i agresywności. Karbamazepina jest skuteczna w wielu chorobach neurologicznych: np. zapobiega napadom bólu w idiopatycznym i wtórnym nerwobólu nerwu trójdzielnego. W alkoholowym zespole abstynencyjnym podnosi obniżony próg drgawkowy i łagodzi objawy abstynencji (np. nadmierną pobudliwość, drżenie mięśniowe, zaburzenie chodu). Jako środek psychotropowy wykazuje skuteczność w leczeniu zaburzeń afektywnych (ostrych zespołów maniakalnych oraz w terapii podtrzymującej psychoz dwubiegunowych) w monoterapii lub w skojarzeniu z neuroleptykami, środkami przeciwdepresyjnymi lub litem. Mechanizm działania karbamazepiny jest tylko częściowo poznany. Karbamazepina stabilizuje błony włókien nerwowych w przypadku nadpobudliwości. Zapobiega powtarzalnym wyładowaniom potencjałów zależnych od działania sodu w neuronach, które uległy depolaryzacji. Powoli wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie we krwi osiągane jest po 2 h i po 24 h, odpowiednio dla zawiesiny i tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu. Stężenie karbamazepiny we krwi osiąga stan stacjonarny w ciągu 1-2 tyg. Wiąże się z białkami osocza w 70-80%. Stężenie niezmienionej substancji w płynie mózgowo-rdzeniowym i ślinie odpowiada stężeniu niezwiązanej z białkami substancji w osoczu. T_0,5 wynosi około 36 h po dawce jednorazowej, 16-24 h po podaniu wielokrotnym w zależności od czasu trwania leczenia, 9-10 h przy podawaniu innych leków indukujących enzymy wątrobowe (np. fenytoina, fenobarbital). Karbamazepina jest metabolizowana w wątrobie do związku czynnego farmakologicznie (10,11-epoksyd). Jest wydalana z moczem (72%) oraz z kałem (28%), głównie w postaci metabolitów.

Padaczka: napady częściowe złożone lub proste, napady uogólnione toniczno-kloniczne, mieszane postaci napadów. Lek można stosować zarówno w monoterapii jak i w leczeniu skojarzonym. Lek jest zazwyczaj nieskuteczny w napadach nieświadomości (petit mal) oraz w napadach mioklonicznych. Zespół maniakalny oraz zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej (psychozy maniakalno-depresyjnej). Alkoholowy zespół abstynencyjny. Idiopatyczny nerwoból nerwu trójdzielnego oraz nerwoból nerwu trójdzielnego w przebiegu stwardnienia rozsianego (zarówno postaci typowej jak i nietypowej). Idiopatyczny nerwoból nerwu językowo-gardłowego.

Nadwrażliwość na karbamazepinę lub leki o podobnej budowie chemicznej (np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne) lub którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu. Blok przedsionkowo-komorowy. Zahamowanie czynności szpiku kostnego w wywiadzie. Porfiria wątrobowa w wywiadzie (ostra porfiria przerywana, porfiria mieszana, porfiria skórna późna). Jednoczesne przyjmowanie inhibitorów MAO (należy je odstawić co najmniej 2 tyg. przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną).

Istnieją doniesienia, że karbamazepina, podobnie jak inne podstawowe leki przeciwpadaczkowe zwiększa ryzyko wystąpienia wad rozwojowych. Ciężarne kobiety z padaczką powinny być leczone ze szczególną ostrożnością. Jeśli kobieta już otrzymująca preparat planuje ciążę, zachodzi w ciążę lub zaistnieje konieczność rozpoczęcia leczenia karbamazepiną kobiety w ciąży, należy dokładnie rozważyć potencjalne korzyści wynikające z podawania preparatu względem ryzyka wystąpienia wad rozwojowych płodu, zwłaszcza w I trymestrze ciąży. Nie należy przerywać skutecznego leczenia przeciwpadaczkowego u kobiet w ciąży, gdyż przerwanie profilaktyki napadów drgawek może wiązać się ze znacznym ryzykiem zarówno dla matki jak i dla płodu. Należy poinformować pacjentki o możliwości zwiększonego ryzyka wystąpienia wad rozwojowych oraz umożliwić im wykonanie prenatalnych badań diagnostycznych. U kobiet ciężarnych należy stosować, jeśli to możliwe, monoterapię i podawać minimalne dawki dające zamierzony efekt terapeutyczny. Zaleca się kontrolowanie stężenie leku we krwi. Leki przeciwpadaczkowe mogą prowadzić do niedoboru kwasu foliowego - zaleca się podawanie kwasu foliowego zarówno przed zajściem w ciążę, jak i w trakcie ciąży. U noworodków opisywano zaburzenia krzepnięcia spowodowane lekami przeciwpadaczkowymi, dlatego w ostatnich tygodniach ciąży oraz u noworodka należy zapobiegawczo podawać witaminę K₁. Odnotowano przypadki napadów padaczkowych i (lub) depresji oddechowej u noworodków, gdy preparat był przyjmowany w skojarzeniu z innymi lekami przeciwdrgawkowymi. Obserwowano również wymioty, biegunkę i (lub) zmniejszone przyjmowanie pokarmu u noworodków, reakcje te mogą być związane z zespołem odstawiennym u noworodków. Karbamazepina przenika do mleka kobiecego, osiągając stężenia wartości 25-60% stężeń we krwi - należy rozważyć korzyści płynące z karmienia piersią, w stosunku do możliwości wystąpienia odległych działań niepożądanych u niemowląt. Matki otrzymujące karbamazepinę mogą karmić piersią pod warunkiem, że dzieci będą obserwowane w kierunku objawów niepożądanych (np. nadmierna senność, odczyny alergiczne skóry). Karbamazepina może osłabiać skuteczność hormonalnych środków antykoncepcyjnych - kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować alternatywne metody antykoncepcji podczas leczenia preparatem. Istnieją bardzo rzadkie doniesienia o zaburzeniach płodności u mężczyzn i (lub) zaburzeniach spermatogenezy.

Doustnie. Padaczka (o ile to możliwe, karbamazepinę należy stosować w monoterapii). Leczenie należy rozpoczynać od małej dawki dobowej, powoli ją zwiększając aż do uzyskania optymalnego działania. Oznaczanie stężenia leku we krwi może być pomocne w ustaleniu optymalnego dawkowania. Wprowadzanie karbamazepiny do stosowanego już schematu leczenia przeciwpadaczkowego należy dokonywać stopniowo, zachowując lub, jeśli to konieczne, modyfikując dawkowanie pozostałych leków przeciwpadaczkowych. Dorośli: dawka początkowa wynosi 100-200 mg 1-2 razy na dobę, którą stopniowo zwiększa się aż do uzyskania optymalnego działania terapeutycznego (zazwyczaj jest to 400 mg 2-3 razy na dobę). U niektórych pacjentów konieczne może być stosowanie 1600 mg, a nawet 2000 mg na dobę. Dzieci: u dzieci w wieku 4 lat i młodszych zalecana dawka początkowa wynosi 20-60 mg na dobę i może być zwiększana o 20-60 mg co drugi dzień; u dzieci powyżej 4 lat leczenie karbamazepiną można rozpocząć od 100 mg na dobę, zwiększając dawkę o 100 mg w odstępach tygodniowych. Dawka podtrzymująca: 10-20 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych, np. u dzieci do ukończenia 1 rż. - 100-200 mg na dobę; u dzieci w wieku 1-5 lat - 200-400 mg na dobę; u dzieci w wieku 6-10 lat - 400-600 mg na dobę, u dzieci w wieku 11-15 lat - 600-1000 mg na dobę. Zespół maniakalny oraz zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej: zakres dawek wynosi 400-1600 mg na dobę; zwykle stosuje się dawkę 400-600 mg na dobę w 2-3 dawkach podzielonych. W leczeniu ostrych stanów maniakalnych dawki należy zwiększać dość szybko, natomiast w profilaktyce zaburzeń dwubiegunowych zaleca się wolniejsze zwiększanie dawki w celu zapewnienia optymalnej tolerancji leku. Alkoholowy zespół abstynencyjny: zazwyczaj 200 mg 3 razy na dobę. W ciężkich przypadkach dawka może być zwiększona w okresie pierwszych kilku dni (np. do 400 mg 3 razy na dobę). W początkowym okresie leczenia, gdy dochodzi do nasilenia objawów zespołu abstynencyjnego, karbamazepinę należy podawać w skojarzeniu z lekami uspokajająco-nasennymi (np. klometiazol, chlordiazepoksyd). Po ustąpieniu ostrej fazy, leczenie należy kontynuować karbamazepiną stosowaną w monoterapii. Nerwoból nerwu trójdzielnego: początkowo 200-400 mg na dobę, następnie powoli zwiększać dawkę aż do ustąpienia bólu (zazwyczaj 200 mg 3-4 razy na dobę). Następnie, dawkę należy stopniowo zmniejszać, aż do osiągnięcia możliwie najmniejszej dawki podtrzymującej. U osób w podeszłym wieku zaleca się rozpoczynanie leczenia od dawki 100 mg 2 razy na dobę. Szczególne grupy pacjentów. U osób w podeszłym wieku należy szczególnie ostrożnie dobierać dawki preparatu. Sposób podania. Preparat można przyjmować w trakcie albo po posiłku lub między posiłkami. Tabletki należy połykać bez rozgryzania, popijając niewielką ilością płynu; tabletki są podzielne. Zawiesina doustna jest szczególnie wskazana dla pacjentów mających trudności z połykaniem tabletek lub osób, które wymagają starannego dostosowania dawki w początkowym okresie leczenia. W przypadku zmiany postaci leku z tabletek na zawiesinę doustną należy podawać tę samą ilość leku (w mg/dobę), lecz w mniejszych dawkach jednorazowych, zwiększając częstotliwość podawania (np. podawać zawiesinę 3 razy na dobę zamiast tabletek 2 razy na dobę).

Lek należy stosować wyłącznie pod ścisłym nadzorem lekarskim. U pacjentów z chorobą serca, wątroby lub nerek, lub z niepożądanymi reakcjami hematologicznymi na inne leki w wywiadzie, jak też u pacjentów, u których uprzednio przerwano stosowanie leku. Lek należy przepisywać wyłącznie po dokonaniu krytycznej oceny potencjalnych korzyści i ryzyka oraz stosować pod ścisłym nadzorem lekarskim. Działanie na układ krwiotwórczy. W czasie stosowania leku występowały przypadki agranulocytozy i niedokrwistości aplastycznej. Jednakże z powodu bardzo niewielkiej częstości tych działań niepożądanych, trudno w sposób jednoznaczny ocenić ryzyko związane ze stosowaniem leku. W przypadku agranulocytozy, całkowite ryzyko jej wystąpienia w populacji nieleczonej preparatem, oszacowano na 4,7 osoby na milion w ciągu roku, a w przypadku niedokrwistości aplastycznej – 2,0 osoby na milion rocznie. W wyniku stosowania leku występuje przemijające lub stałe zmniejszenie liczby płytek krwi lub białych krwinek z częstością wahającą się od niewielkiej (sporadycznie) do dużej (często). Jednakże w większości przypadków działanie to jest przemijające i nie zapowiada rozwoju niedokrwistości aplastycznej lub agranulocytozy. Niemniej jednak, przed rozpoczęciem leczenia, należy wykonać badanie morfologii krwi, w tym liczbę płytek krwi, a także retykulocytów oraz stężenia żelaza w surowicy w celu oznaczenia wartości początkowych. Następnie należy wykonywać badania okresowe wyżej wymienionych parametrów. Jeśli w trakcie leczenia zaobserwuje się wyraźnie małą liczbę leukocytów lub płytek krwi lub jej zmniejszenie, pacjent powinien znaleźć się pod ścisłą obserwacją, a parametry morfologiczne krwi powinny być dokładnie monitorowane. Należy zaprzestać stosowania leku w przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów znacznego zahamowania czynności szpiku kostnego. Pacjenci powinni zostać poinformowani o wczesnych objawach podmiotowych i przedmiotowych toksyczności, objawach potencjalnych zaburzeń hematologicznych, jak również o możliwości wystąpienia zmian skórnych i odczynów wątrobowych. Należy zalecić pacjentowi natychmiastowe zasięgnięcie porady lekarskiej w razie wystąpienia takich objawów, jak: gorączka, ból gardła, wysypka, owrzodzenie jamy ustnej, łatwe pojawianie się siniaków, wybroczyny lub plamica. Ciężkie reakcje dermatologiczne. Podczas stosowania leku, bardzo rzadko donoszono o przypadkach ciężkich reakcji skórnych, w tym martwicy toksyczno-rozpływnej naskórka (TEN; znanej także jako zespół Lyella) i zespołu Stevensa-Johnsona (SJS). Pacjenci z ciężkimi reakcjami dermatologicznymi mogą wymagać hospitalizacji, ponieważ wspomniane reakcje mogą stanowić zagrożenie dla życia i być przyczyną zgonu. Większość przypadków SJS/TEN występuje w ciągu kilku pierwszych miesięcy leczenia preparatem. Ocenia się, że reakcje te występują u 1 do 6 na 10 000 nowych pacjentów, w krajach z populacją głównie rasy kaukaskiej. Jeśli występują objawy przedmiotowe lub podmiotowe ciężkich reakcji skórnych (np. SJS, zespół Lyella/TEN) należy natychmiast przerwać leczenie preparatem i rozważyć zastosowanie innego leczenia. Farmakogenomika. Notuje się coraz więcej danych przemawiających za znaczeniem różnych alleli HLA w występowaniu predyspozycji do działań niepożądanych związanych z układem immunologicznym u niektórych pacjentów. Związek z obecnością allelu HLA-B*1502. Badania retrospektywne z udziałem pacjentów pochodzenia chińskiego z grupy etnicznej Han i tajskiego wykazały silną korelację między reakcjami skórnymi w postaci SJS/TEN związanymi ze stosowaniem karbamazepiny a obecnością allelu HLA-B*1502. Częstość występowania allelu HLA-B*1502 to 2 do 12% w populacji chińskiej z grupy etnicznej Han oraz około 8% w populacji tajskiej. Donoszono o częstszym zgłaszaniu przypadków SJS (rzadko zamiast bardzo rzadko) w niektórych krajach Azji (takich jak Tajwan, Malezja i Filipiny), w których występowanie allelu HLA-B* 1502 w populacji jest częstsze (np. ponad 15% na Filipinach i w niektórych populacjach Malezji). Częstość występowania alleli to około 2% i 6% odpowiednio w Korei i Indiach. Allel HLA-B*1502 występuje u bardzo nieznacznego odsetka osób pochodzenia europejskiego, w kilku populacjach afrykańskich, u tubylczej ludności obu Ameryk, Latynosów, stanowiących próbę badania oraz Japończyków (<1%). Podane tu częstości występowania allelu odpowiadają odsetkowi chromosomów z danym allelem w konkretnej populacji pacjentów, co oznacza, że odsetek pacjentów będących nosicielami kopii tego allelu na co najmniej jednym z dwóch chromosomów (tzn. „częstość nosicielstwa”) jest blisko 2 razy większy niż częstość występowania allelu. Z tego względu odsetek pacjentów mogących podlegać ryzyku jest blisko dwa razy większy niż częstość występowania allelu. Przed rozpoczęciem leczenia preparatem należy rozważyć przeprowadzenie testów na obecność allelu HLA-B*1502 u pacjentów wspomnianego pochodzenia w populacjach ryzyka genetycznego (patrz poniższa Informacja dla fachowego personelu medycznego). Należy unikać stosowania leku u pacjentów z dodatnim wynikiem badań na obecność allelu HLA-B*1502, chyba, że korzyści z leczenia wyraźnie przewyższają ryzyko. HLA-B*1502 może być czynnikiem ryzyka wystąpienia SJS/TEN u pacjentów pochodzenia chińskiego przyjmujących inne leki przeciwpadaczkowe, które mogą powodować występowanie SJS/TEN. Z tego względu u pacjentów z obecnością allelu HLA-B*1502 należy unikać stosowania innych leków związanych z występowaniem SJS/TEN, gdy możliwe jest zastosowanie alternatywnego leczenia. Na ogół nie zaleca się wykonywania badań przesiewowych u pacjentów z populacji, w których występowanie allelu HLA-B*1502 jest niewielkie. Badań przesiewowych zasadniczo nie zaleca się u pacjentów obecnie stosujących lek, ponieważ ryzyko wystąpienia SJS/TEN jest w dużej mierze ograniczone do kilku pierwszych miesięcy leczenia, niezależnie od obecności HLA-B*1502. Wykazano, że identyfikacja pacjentów będących nosicielami allelu HLA-B*1502 i unikanie leczenia karbamazepiną o tych osób zmniejsza częstość występowania SJS/TEN wywołanych karbamazepiną. Związek z obecnością allelu HLA-A*3101. Obecność ludzkiego antygenu leukocytarnego (HLA)-A*3101 może stanowić czynnik ryzyka rozwoju skórnych działań niepożądanych, takich jak SJS, TEN, DRESS, AGEP i wysypka plamkowo-grudkowa. W retrospektywnych badaniach genomu populacji Japończyków i mieszkańców Europy Północnej stwierdzono związek pomiędzy ciężkimi reakcjami skórnymi (SJS, TEN, DRESS, AGEP i wysypką plamkowo-grudkową) w przebiegu leczenia karbamazepiną a obecnością allelu HLA-A*3101 u tych osób. Częstość występowania allelu HLA-A*3101 różni się znacznie pomiędzy poszczególnymi grupami etnicznymi i wynosi około 2 do 5% w populacji europejskiej i około 10% w populacji japońskiej. Częstość jego występowania szacuje się na mniej niż 5% u większości Australijczyków, Azjatów, mieszkańców Afryki i Ameryki Północnej, z pewnymi wyjątkami w granicach 5-12%. Szacuje się, że częstość występowania przekracza 15% w niektórych grupach etnicznych z Ameryki Południowej (Argentyna i Brazylia), Ameryki Północnej (plemiona Nawaho i Siuksów mieszkające na terenie Stanów Zjednoczonych i Sonora Seri w Meksyku) oraz Południowych Indii (stan Tamil Nadu) oraz wynosi od 10% do 15% w innych grupach etnicznych zamieszkujących te tereny. Podane tu częstości występowania allelu odpowiadają odsetkowi chromosomów z danym allelem w konkretnej populacji pacjentów, co oznacza, że odsetek pacjentów będących nosicielami kopii tego allelu na co najmniej jednym z dwóch chromosomów (tzn. „częstość nosicielstwa”) jest blisko dwa razy większy niż częstość występowania allelu. Z tego względu odsetek pacjentów mogących podlegać ryzyku jest blisko dwa razy większy niż częstość występowania allelu. Przed rozpoczęciem leczenia preparatem należy rozważyć wykonanie badań na obecność allelu HLA-A*3101 u pacjentów wywodzących się z populacji zwiększonego ryzyka (np. u pacjentów z populacji Japończyków i pacjentów rasy kaukaskiej, rdzennych mieszkańców obu Ameryk, populacji latynoskiej, mieszkańców południowych Indii oraz osób pochodzenia arabskiego) (patrz poniższa Informacja dla fachowego personelu medycznego). Należy unikać stosowania leku u pacjentów z dodatnim wynikiem testu na obecność allelu HLA-A*3101, chyba że korzyści wyraźnie przewyższają ryzyko. Badania przesiewowe nie są na ogół zalecane u pacjentów już stosujących lek, ponieważ ryzyko wystąpienia SJS/TEN, AGEP, DRESS i wysypki plamkowo-grudkowej w dużej mierze ogranicza się do kilku pierwszych miesięcy leczenia, niezależnie od obecności allelu HLA-A*3101. Ograniczenia przesiewowych badań genetycznych. Wyniki przesiewowych badań genetycznych nie mogą nigdy zastępować czujności klinicznej i właściwego prowadzenia pacjenta. U wielu pacjentów z allelem HLA-B*1502 leczonych produktem leczniczym Tegretol CR nie dojdzie do SJS/TEN; stany te mogą natomiast rozwinąć się u pacjentów z każdej grupy etnicznej bez allelu HLA-B*1502. Podobnie, u wielu pacjentów z dodatnim wynikiem testu na obecność HLA-A*3101 leczonych preparatem nie dojdzie do rozwoju SJS, TEN, DRESS, AGEP ani wysypki plamkowo-grudkowej, a ciężkie działania niepożądane dotyczące skóry mogą wystąpić u pacjentów bez allelu HLA-A*3101. Nie przeprowadzono badań nad wpływem innych ewentualnych czynników ryzyka rozwoju ciężkich działań niepożądanych dotyczących skóry i ich powikłań, takich jak dawka leku przeciwpadaczkowego, stosowanie się do zaleceń terapeutycznych, jednoczesne stosowanie innych leków, choroby współistniejące oraz stopień dokładności kontroli dermatologicznej. Informacja dla fachowego personelu medycznego. W wypadku konieczności przeprowadzenia badań na obecność allelu HLA-B*1502, zaleca się wybór metody genotypowania HLA-B*1502 o wysokiej rozdzielczości. Wynik uznaje się za dodatni po wykryciu jednego lub dwóch alleli HLA-B*1502, a za ujemny w przypadku braku alleli HLA-B*1502. Podobnie, w razie konieczności przeprowadzenia badań na obecność allelu HLA-A*3101, zaleca się wybór metody genotypowania HLA-A*3101 o wysokiej rozdzielczości. Wynik uznaje się za dodatni po wykryciu jednego lub dwóch alleli HLA-A*3101, a za ujemny w przypadku braku alleli HLA-A*3101. Inne reakcje dermatologiczne. Mogą również wystąpić łagodne reakcje skórne, np. pojedyncze wykwity plamkowe lub grudkowo-plamkowe, które są w większości przypadków przemijające i nie stanowią zagrożenia. Zazwyczaj ustępują one w ciągu kilku dni lub tygodni, pomimo kontynuowania leczenia lub po zmniejszeniu dawek leku. Jednak, z uwagi na trudności w rozróżnieniu wczesnych objawów ciężkich reakcji skórnych od łagodnych reakcji przejściowych, pacjent powinien pozostawać pod ścisłą obserwacją. Należy także rozważyć natychmiastowe odstawienie leku, jeśli reakcja skórna nasili się podczas dalszego leczenia. Stwierdzono, że obecność allelu HLA-A*3101 wiąże się z występowaniem łagodniejszych działań niepożądanych karbamazepiny dotyczących skóry i może prognozować ryzyko wystąpienia tych reakcji w wyniku stosowania karbamazepiny, takich jak zespół nadwrażliwości na leki przeciwdrgawkowe lub łagodna wysypka (grudkowo-plamkowa). Jednak nie stwierdzono, by obecność allelu HLA-B*1502 prognozowała ryzyko wystąpienia wspomnianych reakcji skórnych. Nadwrażliwość. Po zastosowaniu leku zgłaszano występowanie reakcji nadwrażliwości klasy I (natychmiastowe), w tym wysypkę, świąd, pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy oraz przypadki wstrząsu anafilaktycznego. Jeśli u pacjenta po zastosowaniu leku wystąpią takie reakcje, terapia lekiem powinna zostać przerwana i należy rozpocząć leczenie alternatywne. Lek może wywoływać reakcje nadwrażliwości, w tym polekową wysypkę z eozynofilią i objawami ogólnymi (DRESS), późne reakcje nadwrażliwości wielonarządowej z gorączką, wysypką, zapaleniem naczyń, powiększeniem węzłów chłonnych, pseudochłoniakiem, bólami stawów, leukopenią, eozynofilią, powiększeniem wątroby i śledziony, nieprawidłowościami wyników testów czynności wątroby i zespołem zanikających dróg żółciowych (zniszczenie i zanik wewnątrzwątrobowych przewodów żółciowych), które mogą wystąpić w różnym połączeniu. Może mieć wpływ również na inne narządy (np. płuca, nerki, trzustkę, mięsień sercowy, okrężnicę). Stwierdzono, że obecność allelu HLA-A*3101 wiąże się z występowaniem zespołu nadwrażliwości, w tym wysypki plamkowo-grudkowej. Pacjentów, u których wystąpiły reakcje nadwrażliwości na karbamazepinę, należy poinformować, że ok. 25 do 30% z nich może doświadczyć reakcji nadwrażliwości na okskarbazepinę. Może dojść do nadwrażliwości krzyżowej pomiędzy karbamazepiną a aromatycznymi lekami przeciwpadaczkowymi (np. fenytoiną, prymidonem i fenobarbitalem). W razie wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych wskazujących na reakcje nadwrażliwości, podawanie leku należy natychmiast przerwać. Napady drgawkowe. Należy zachować ostrożność podczas stosowania leku u pacjentów z mieszanymi napadami padaczkowymi, do których zalicza się typowe lub nietypowe napady nieświadomości. W tych wszystkich stanach lek może powodować zaostrzenie napadów, w razie ich nasilenia należy przerwać podawanie leku. Czynność wątroby. Przed rozpoczęciem leczenia preparatem, a następnie regularnie podczas leczenia należy wykonywać badania oceniające czynność wątroby. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów z chorobami wątroby w wywiadzie i pacjentów w podeszłym wieku. W razie nasilenia zaburzenia czynności wątroby lub wystąpienia czynnej choroby wątroby, należy bezzwłocznie przerwać leczenie preparatem. Czynność nerek. Przed rozpoczęciem leczenia oraz okresowo w trakcie leczenia, należy przeprowadzić pełne badania moczu oraz oznaczyć stężenie mocznika we krwi. Hiponatremia. Wiadomo, że występowanie hiponatremii wiąże się ze stosowaniem karbamazepiny. U pacjentów, u których występowały zaburzenia nerek związane ze zmniejszonym stężeniem sodu lub u pacjentów leczonych jednocześnie preparatami zmniejszającymi to stężenie (np. leki moczopędne, preparaty związane z niewłaściwym wydzielaniem ADH), należy zbadać stężenie sodu w surowicy przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną. Następnie należy badać stężenie sodu w surowicy po ok. 2 tygodniach, a następnie w odstępach comiesięcznych w ciągu pierwszych 3 miesięcy podczas terapii, lub w zależności od potrzeb klinicznych. Te czynniki ryzyka mogą dotyczyć szczególnie pacjentów w podeszłym wieku. W wypadku istotnej hiponatremii, ważnym przeciwdziałaniem jest ograniczenie podaży wody, jeśli wskazane klinicznie. Niedoczynność tarczycy. Karbamazepina może zmniejszyć stężenia hormonów tarczycy w surowicy przez indukcję enzymów, wymagając zwiększenia dawki zastępczej terapii tarczycy u pacjentów z niedoczynnością tarczycy. Sugeruje się monitorowanie czynności tarczycy w celu dostosowania dawki zastępczej terapii tarczycy. Działanie przeciwcholinergiczne. Lek wykazuje słabe działanie przeciwcholinergiczne, z tego względu pacjenci z podwyższonym ciśnieniem śródgałkowym i zatrzymaniem moczu powinni znajdować się pod ścisłą kontrolą w czasie leczenia. Działanie psychiczne. Należy brać pod uwagę, że preparat może uczynniać utajone psychozy oraz, u pacjentów w podeszłym wieku, powodować wystąpienie splątania i pobudzenia. Zachowania samobójcze. U pacjentów, u których stosowano leki przeciwpadaczkowe w różnych wskazaniach, odnotowano przypadki myśli i zachowań samobójczych. Meta-analiza randomizowanych, kontrolowanych placebo badań leków przeciwpadaczkowych również wskazuje na niewielkie zwiększenie ryzyka wystąpienia myśli i zachowań samobójczych. Mechanizm powstawania tego ryzyka nie jest znany. W związku z tym należy uważnie obserwować, czy u pacjenta nie występują oznaki myśli i zachowań samobójczych i w razie konieczności rozważyć zastosowanie odpowiedniego leczenia. Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy poinformować, że w razie wystąpienia oznak myśli lub zachowań samobójczych należy poradzić się lekarza. Wpływ na układ wewnątrzwydzielniczy. U kobiet przyjmujących jednocześnie hormonalne środki antykoncepcyjne i karbamazepinę obserwowano krwawienia międzymiesiączkowe. Lek może zmniejszać skuteczność działania hormonalnych środków antykoncepcyjnych, dlatego kobiety w wieku rozrodczym powinny rozważyć stosowanie innych metod antykoncepcji podczas leczenia. Kontrola stężenia leku w osoczu. Chociaż związek między stężeniem karbamazepiny w osoczu, a jej dawkowaniem, skutecznością kliniczną i tolerancją leku nie jest wyraźny, to monitorowanie stężenia leku w osoczu może być użyteczne w następujących sytuacjach: znacznego zwiększenia częstości napadów, konieczności sprawdzenia, czy pacjent przestrzega zaleceń i regularnie przyjmuje lek, w czasie ciąży, podczas leczenia dzieci i młodzieży, w razie podejrzenia zaburzeń wchłaniania, w razie podejrzenia działania toksycznego w terapii złożonej. Zmniejszanie dawki i objawy przerwania leczenia. Nagłe przerwanie leczenia karbamazepiną może spowodować wystąpienie napadów padaczkowych. Dlatego karbamazepinę należy odstawiać stopniowo przez okres 6 miesięcy. W razie konieczności nagłego przerwania podawania leku pacjentom z padaczką, zamiana na inny lek przeciwpadaczkowy powinna odbywać się „pod osłoną” odpowiedniego leku. Upadki. Stosowanie leku powodowało wystąpienie ataksji, zawrotów głowy, senności, niedociśnienia, zaburzeń świadomości, sedacji, co może prowadzić do upadków, a w konsekwencji do złamań lub innych uszkodzeń ciała. W przypadku pacjentów długotrwale stosujących lek, u których występują inne choroby, objawy lub którzy przyjmują inne leki nasilające wymienione wyżej objawy, należy regularnie oceniać ryzyko upadków. Substancje pomocnicze. Lek zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na tabletkę, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”.

4. Możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Większość z tych działań niepożądanych jest łagodna do umiarkowanych i zwykle ustępuje po kilku
dniach terapii.

Niektóre działania mogą być ciężkie i mogą dotyczyć mniej niż 1 pacjenta na 1000

Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub upewnić się, że ktoś inny zrobił to za nas,
jeśli wystąpią następujące działania niepożądane, (mogą być nimi wczesne objawy ciężkiego
uszkodzenia układu krwiotwórczego, wątroby, nerek lub innych narządów, które wymagają
natychmiastowej interwencji lekarza):
• Jeśli u pacjenta wystąpiła gorączka, ból gardła, wysypka, owrzodzenie w jamie ustnej, obrzęk
  węzłów chłonnych lub dochodzi do częstszych infekcji (objaw za małej liczby białych krwinek).
• Jeśli pacjent odczuwa zmęczenie, bóle głowy, zawroty głowy, duszność w czasie wysiłku, jest
  blady, łatwiej niż zwykle pojawiają się krwawienia i siniaki, krwawienia z nosa (za mała liczba
  wszystkich rodzajów krwinek).
• Jeśli u pacjenta wystąpiła czerwona plamista wysypka, głównie na twarzy, której może
  towarzyszyć zmęczenie, gorączka, nudności, utrata łaknienia (objawy tocznia rumieniowatego
  układowego).
• Jeśli pacjent ma zażółcone białkówki oczu lub skórę (objawy zapalenia wątroby).
• Jeśli mocz pacjenta ma ciemną barwę (objawy porfirii lub zapalenia wątroby).
• Jeśli znacząco zmniejszyła się ilość wydalanego moczu lub pojawiła się krew w moczu pacjenta.
• Jeśli u pacjenta wystąpił silny ból w nadbrzuszu, wymioty, utrata łaknienia (objawy zapalenia
  trzustki).
• Jeśli u pacjenta pojawiła się wysypka na skórze, zaczerwienienie skóry, pęcherze na wargach,
  powiekach lub w jamie ustnej lub łuszczenie się skóry z towarzyszącymi: gorączką, dreszczami,
  bólem głowy, kaszlem, bólami całego ciała (objawy ciężkich reakcji skórnych).
• Jeśli pacjent ma opuchniętą twarz, oczy lub język, trudności w połykaniu, sapie, występuje
  u niego pokrzywka i uogólniony świąd, wysypka, bóle skurczowe brzucha, uczucie ucisku lub
  dyskomfortu w klatce piersiowej, trudności w oddychaniu, utrata przytomności (objawy obrzęku
  naczynioruchowego i ciężkich reakcji alergicznych).
• Jeśli pacjent jest ospały, zdezorientowany, wystąpiły u niego drgania mięśni lub znaczne
  nasilenie drgawek (objawy, które mogą być związane z małym stężeniem sodu we krwi);
• Jeśli pacjent ma gorączkę, nudności, wymioty, ból głowy, sztywność karku i silny światłowstręt
  (objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych).
• Jeśli u pacjenta wystąpiła sztywność mięśni, wysoka gorączka, zaburzenia świadomości, wysokie
  ciśnienie tętnicze krwi, nadmierne ślinienie się (objawy złośliwego zespołu neuroleptycznego).
• Jeśli pacjent odczuwa nierówne bicie serca, ból w klatce piersiowej.
• Jeśli u pacjenta wystąpiły zaburzenia świadomości, omdlenia.
• Jeśli u pacjenta wystąpiła biegunka, ból brzucha i gorączka (objawy zapalenia jelita
  grubego).Częstość występowania tego działania niepożądanego jest nieznana.
• Jeśli u pacjenta występują upadki spowodowane zawrotami głowy, sennością, obniżonym
  ciśnieniem krwi, splątaniem.

Inne działania niepożądane

Bardzo często: mogą dotyczyć więcej niż 1 pacjenta na 10
utrata koordynacji ruchowej, zapalenie skóry z towarzyszącą swędzącą wysypką i zaczerwienieniem,
swędząca wysypka, wymioty, nudności, zawroty głowy, senność, zmęczenie, leukopenia.

Często: mogą dotyczyć mniej niż 1 pacjenta na 10
obrzęk wokół kostek, stóp lub podudzi, zatrzymanie płynów, zwiększenie masy ciała, ból głowy,
suchość w ustach, podwójne widzenie, niewyraźne widzenie, trombocytopenia, eozynofilia.

Niezbyt często: mogą dotyczyć mniej niż 1 pacjenta na 100
nietypowe ruchy mimowolne, takie jak drżenie, asteryksja (trzepotanie dłoni), dystonia (skręcanie i
wyginanie różnych części ciała), tiki, oczopląs, biegunka, zaparcie, złuszczające zapalenie skóry.

Rzadko: mogą dotyczyć mniej niż 1 pacjenta na 1000
świąd, obrzmienie węzłów chłonnych leukocytoza, nadwrażliwość wielonarządowa, niedobór kwasu
foliowego, zmniejszony apetyt, omamy, depresja, agresja, niepokój, pobudzenie, stany splątania,
nieskoordynowane i mimowolne ruchy kończyn i całego ciała, niekontrolowane ruchy oczu, trudności
w mówieniu lub mowa niewyraźna, nieprawidłowe ruchy mięśni (pląsawica występująca
naprzemiennie z wolnymi skręcającymi ruchami ciała), zaburzenia czucia, drętwienie, mrowienie
w rękach i stopach, uczucie przechodzenia prądu, niedowłady, zaburzenia przewodzenia serca,
nadciśnienie tętnicze lub niedociśnienie tętnicze, ból brzucha, żółtaczka, osłabienie mięśni.

Bardzo rzadko: mogą dotyczyć mniej niż 1 pacjenta na 10000
nieprawidłowe wyniki badań krwi, niedokrwistość, niedobór białek odpornościowych (gamma
globulin), nieoczekiwane wydzielanie mleka przez gruczoły sutkowe, powiększenie sutków
u mężczyzn, zaburzenia w produkcji porfiryny, barwnika ważnego dla czynności wątroby i tworzenia
krwi, uczucie lęku, zmiana stanu psychicznego, zaburzenia smaku, zmętnienie soczewki, zapalenie
spojówek, zaburzenia słuchu (szumy uszne, przeczulica słuchowa, niedosłuch, zmiana odczuwania
wysokich tonów), ból w klatce piersiowej, niezwykle spowolnione uderzenia serca, nasilenie objawów
choroby wieńcowej, zapaść naczyniowa, zatory, obrzmienie i zaczerwienienie wzdłuż żyły, która staje
się bardzo wrażliwa na dotyk, często odczuwane jako bolesne (zakrzepowe zapalenie żył), duszności,
gorączka i zapalenie płuc (nadwrażliwość płucna), zapalenie języka, zapalenie błony śluzowej jamy
ustnej, niewydolność wątroby, pęcherze na błonie śluzowej jamy ustanej i narządów płciowych
(zespół Stevensa-Johnsona), martwica toksyczno-rozpływna naskórka, nadwrażliwość na światło,
rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty, zaburzenia pigmentacji skóry, plamica, trądzik,
nadmierne pocenie się, łysienie, hirsutyzm, zaburzenia metabolizmu kości prowadzące do
demineralizacji kości/osteoporozy, bóle stawów, ból mięśniowy, kurcze mięśni,
kanalikowośródmiąższowe zapalenie nerek, niewydolność nerek, zaburzenia czynności nerek
(np. białkomocz, krwiomocz, skąpomocz i zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we
krwi/azotemia), częste oddawanie moczu, nagłe zmniejszenie ilości wydalanego moczu, zaburzenia
seksualne/zaburzenia erekcji, zaburzenia spermatogenezy (zmniejszona liczebność nasienia lub
ruchliwość plemników), zwiększenie we krwi hormonu stymulującego tarczycę (TSH).

Częstość nieznana: częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych
uspokojenie polekowe, utrata pamięci, fioletowe lub czerwonawo-fioletowe krosty, które mogą być
swędzące, wysypka polekowa z eozynofilią i objawami układowymi, rogowacenie liszajowate,
reaktywacja zakażenia herpeswirusem 6 (mogą być ciężkie z powodu zaburzenia czynności układu
odpornościowego), całkowita utrata paznokci, złamania, zmniejszenie gęstości kości, niewydolność
szpiku kostnego, czyli produkowanie przez szpik kostny niewystarczającej liczby czerwonych
i białych krwinek, a także płytek krwi, zapalenie jelita grubego, duże stężenie amoniaku we krwi
(hiperamonemia). Objawy hiperamonemii mogą obejmować drażliwość, dezorientację, wymioty,
utratę apetytu i senność.

Zgłaszanie działań niepożądanych
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione
w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Działania niepożądane można
zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów
Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych,
Al. Jerozolimskie 181C
02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301
Faks: + 48 22 49 21 309
strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat
bezpieczeństwa stosowania leku.

Niewskazane jest jednoczesne podawanie karbamazepiny z inhibitorami MAO; inhibitory MAO należy odstawić co najmniej 2 tyg. przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną. Proces powstawania czynnego metabolitu 10,11-epoksydu karbamazepiny jest katalizowany głównie przez CYP3A4. Jednoczesne podawanie leków hamujących CYP 3A4 może spowodować zwiększenie stężenia karbamazepiny we krwi. Jednoczesne stosowanie induktorów CYP3A4 może przyspieszyć metabolizm karbamazepiny, zmniejszać stężenie leku we krwi i osłabiać skuteczność terapeutyczną. Zaprzestanie podawania związków indukujących CYP3A4 może spowolnić metabolizm karbamazepiny, co prowadzi do zwiększenia jej stężenia we krwi. Karbamazepina silnie indukuje CYP3A4 oraz inne układy enzymatyczne i może zmniejszać stężenie leków metabolizowanych przez ten izoenzym. Enzymem odpowiedzialnym za powstawanie pochodnej 10,1 -trans-diolowej z 10,11-epoksydu karbamazepiny jest ludzka mikrosamalna hydrolaza epoksydowa. Jednoczesne podawanie inhibitorów ludzkiej mikrosomalnej hydrolazy epoksydowej może spowodować zwiększenie stężenia 10,11-epoksydu karbamazepiny we krwi. Leki, które mogą zwiększać stężenie karbamazepiny we krwi: dekstropropoksyfen, ibuprofen, danazol, antybiotyki makrolidowe (np. erytromycyna, troleandomycyna, josamycyna, klarytromycyna), przeciwdepresyjne (np. dezypramina, fluoksetyna, fluwoksamina, nefazodon, paroksetyna, trazodon, wiloksazyna), styrypentol, wigabatryna, azole (np. itrakonazol, ketokonazol, flukonazol, worykonazol), loratadyna, terfenadyna, olanzapina, izoniazyd, inhibitory proteazy HIV (np. rytonawir), acetazolamid, werapamil, diltiazem, cymetydyna, omeprazol, oksybutynina, dantrolen, tyklopidyna, sok grejpfrutowy oraz nikotynamid (u dorosłych, tylko w dużych dawkach). Leki, które mogą zwiększać stężenie czynnego metabolitu karbamazepiny we krwi: loksapina, kwetiapina, prymidon, progabid, kwas walproinowy, walnoktamid i walpromid. Ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych po zwiększeniu stężenia we krwi karbamazepiny (lub jej aktywnego metabolitu) dawkę karbamazepiny należy odpowiednio dostosować i (lub) monitorować stężenie leku we krwi. Leki, które mogą zmniejszać stężenie karbamazepiny we krwi: felbamat, metsuksymid, okskarbazepina, fenobarbital, fensuksymid, fenytoina i fosfenytoina, prymidon, klonazepam (dane dotyczące klonazepamu są częściowo sprzeczne), cysplatyna, doksorubicyna, ryfampicyna, teofilina, aminofilina, izotretynoina, preparaty zawierające ziele dziurawca. W przypadku stosowania z powyższymi lekami może zaistnieć potrzeba zwiększenia dawki karbamazepiny. Karbamazepina może zmniejszać stężenie we krwi następujących leków: buprenorfina, metadon, paracetamol, fenazon (antypiryna), tramadol, doksycyklina, doustne leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna, fenprokumon, dikumarol i acenokumarol), bupropion, cytalopram, mianserin, nefazodon, sertralina, trazodan, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. imipramina, amitryptylina, nortryptylina, klomipramina), klobazam, klonazepam, etosuksymid, felbamat, lamotrygina, okskarbazepina, prymidon, tiagabina, topiramat, kwas walproinowy, zonisamid, itrakonazol, prazykwantel, imatynib, klozapina, haloperydol, bromperydol, olanzapina, kwetiapina, rysperydon, zyprazydon, inhibitory proteazy HIV (np. indynawir, rytonawir, sakwinawir), alprazolam, midazolam, teofilina, hormonalne środki antykoncepcyjne (należy rozważyć zastosowanie alternatywnych metod antykoncepcji), blokery kanału wapniowego (pochodne dihydropirydyny np. felodypina), digoksyna, kortykosteroidy (np. prednizolon, deksametazon), cyklosporyna, ewerolimus, Iewotyroksyna, inne leki zawierające estrogeny i (lub) progesteron. Donoszono, że pod wpływem karbamazepiny stężenia fenytoiny we krwi zarówno zwiększały się, jak i zmniejszyły, istnieją także rzadkie doniesienia o zwiększeniu stężenia mefenytoiny we krwi. Lewetiracetam może nasilać toksyczność karbamazepiny. Karbamazepina zwiększa hepatoksyczność izoniazydu. Jednoczesne stosowanie karbamazepiny i soli litu lub metoklopramidu oraz karbamazepiny i neuroleptyków (haloperydol, tioryzdazyna) może prowadzić do nasilenia niepożądanych objawów neurologicznych (w przypadku neuroleptyków nawet w zakresie stężeń terapeutycznych we krwi). Stosowanie z lekami moczopędnymi (np. z hydrochlorotiazydem lub furosemidem) może powodować objawową hiponatremię. Karbamazepina może antagonizować działanie niedepolaryzujących leków zwiotczających mięśnie (np. pankuronium) - w razie potrzeby należy je stosować w większej dawce i obserwować pacjentów z powodu możliwości szybszego ustąpienia blokady nerwowo-mięśniowej. Karbamazepina może zmniejszać tolerancję alkoholu.

Novartis Poland Sp. z o.o.
ul. Marynarska 15
02-674 Warszawa
22-375-48-88
www.novartis.com/pl-pl/