Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian
Opublikowano: 3.07.2023
Oparzenia słoneczne to stany zapalne skóry, spowodowane nadmierną ekspozycją na promienie UV. Ciężkość oparzeń ma związek z wieloma dodatkowymi czynnikami, w tym głównie z czasem i intensywnością ekspozycji na słońce. Rolę odgrywają też: pora dnia, stosowane leki, stopień zubożenia warstwy ozonowej, wysokość nad poziomem morza, zachmurzenie i tzw. fototyp skóry (im jaśniejsza skóra, tym prawdopodobieństwo jej uszkodzeń jest większe). Oparzenia słoneczne zwiększają ryzyko wystąpienia czerniaka. Odpowiednia ochrona przed słońcem zmniejsza zagrożenie nowotworami skóry i pozwala spowolnić procesy jej starzenia się.
W wyniku nadmiernej ekspozycji na promienie UV (a dokładniej UVB), skóra staje się zaczerwieniona, obrzęknięta i cieplejsza. Tym zmianom mogą towarzyszyć objawy, takie jak swędzenie, bolesność, pieczenie czy wrażliwość na ucisk. Takie objawy są charakterystyczne dla oparzenia 1. stopnia. Występowanie na skórze pęcherzy może wskazywać na głębsze oparzenie – 2. stopnia.
Większość oparzeń słonecznych nie stanowi bezpośredniego niebezpieczeństwa dla zdrowia. W cięższych przypadkach do objawów skórnych dołączają symptomy, takie jak nudności, gorączka czy dreszcze. Objawy ogólnoustrojowe mogą niekiedy zwiastować udar cieplny i/lub słoneczny (porażenie słoneczne). Te stany są groźne i wymagają pilnej pomocy medycznej.
Większość oparzeń słonecznych goi się samoistnie. By zmniejszyć bolesność i swędzenie podczas tego procesu, można zastosować domowe sposoby. Należą do nich chłodne kąpiele czy okłady z zimnego mleka, jogurtu lub śmietany. Należy też pić duże ilości płynów, co pomaga przeciwdziałać odwodnieniu. Trzeba się również chronić przed dalszą ekspozycją na słońce.
Przy oparzeniach słonecznych zalecane są też łagodzące kremy, żele, balsamy, pianki i maści, które można kupić w drogerii czy aptece.
W produktach na oparzenia słoneczne znajdujeją się np.:
Dolegliwości po oparzeniu słonecznym można też łagodzić przy użyciu doustnych środków przeciwbólowych (np. z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych) oraz leków przeciwhistaminowych.
Oparzenia słoneczne, nawet te 1. stopnia, mają długoterminowe negatywne konsekwencje dla skóry i całego organizmu. Każde oparzenie zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka, najgroźniejszego nowotworu człowieka. Ponadto wieloletnie narażenie skóry na działanie słońca przyczynia się do rozwoju stanów przedrakowych, raka kolczystokomórkowego czy raka podstawnokomórkowego.
Promieniowanie UV odgrywa też kluczową rolę w powstawaniu zmian skórnych, takich jak przebarwienia, poszerzone naczynka czy rogowacenie starcze. Przyspiesza również starzenie się skóry, którego objawem są m.in. zmarszczki. Oparzeniom słonecznym można jednak łatwo zapobiegać.
Aby chronić skórę przed oparzeniami słonecznymi, należy stosować kosmetyki ochronne z filtrem co najmniej 30 SPF. Zazwyczaj zalecane jest nakładanie tych preparatów na skórę 30 minut przed ekspozycją na słońce. Następnie smarowanie powinno się ponawiać co około 90 minut. Produkty należy aplikować równomiernie i w odpowiedniej ilości.
Dodatkową barierę ochronną przed słońcem mogą stanowić: parasol, kapelusz z dużym rondem czy specjalna odzież z filtrem UV. Warto też unikać bezpośredniej ekspozycji na słońce w godzinach od 11:00 do 15:00, kiedy na Ziemię dociera najwięcej promieni ultrafioletowych.
Bibliografia:
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka
Zbliżają się wakacje, a wraz z nimi nasza ochota na kąpiele słoneczne. Jednak pewnie każdy z nas ma świadomość, że częste wystawianie się na słońce może być niebezpieczne. W tym artykule omówimy sposób, w jaki słońce (a tak właściwie promieniowanie UV) wpływa na naszą skórę i jak możemy temu zapobiegać.
Wszyscy doskonale wiemy, że leki mają różne działania niepożądane. Niektóre z nich mogą powodować reakcje pod wpływem promieniowania słonecznego – nazywamy je lekami fotouczulającymi. W związku ze zbliżającym się okresem letnim, dowiedz się, których leków unikać, planując kąpiele słoneczne, jakie są objawy ich zastosowania oraz co robić, aby zapobiec takiej sytuacji.
