Kiedy należy się zaszczepić przed podrożą?

Wyróżniamy dwa podstawowe typy szczepień planowanych przed podróżą – obowiązkowe i zalecane. Obowiązkowe są wymagane do przejścia przez granicę kraju, zaś zalecane chronią przed ewentualnymi chorobami, które można nabyć w danym regionie.

Planując wyjazd wakacyjny w odległe kraje Afryki i Ameryki, warto skonsultować się z lekarzem chorób tropikalnych lub medycyny podróży, aby dobrać odpowiedni zakres szczepień. Taką wizytę należy zaplanować na 4-8 tygodni przed planowanym wyjazdem, aby przyjęte szczepionki miały czas wytworzyć odporność. 

Na ten moment jedynym szczepieniem obowiązkowym według Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych jest szczepionka przeciwko żółtej febrze (żółtej gorączce). Jest ona niezbędna w przypadku podróży do większości krajów Afryki (m.in. Egipt, Kenia, Tanzania), Ameryki Południowej (m.in. Wenezuela, Kolumbia) oraz w Australii. Zaleca się przyjęcie jej na około 6-8 tygodni przed planowanym wyjazdem wakacyjnym. Innym przykładem szczepienia obowiązkowego jest szczepionka na cholerę podczas podróży do Libii.

W Arabii Saudyjskiej obowiązuje natomiast prawo związane z wydawaniem wizy, które zobowiązuje osoby tam podróżujące do szczepienia przeciwko meningokokom.

Konsekwencją niezaszczepienia się może być odmowa przejścia przez granicę, przymusowa szczepionka po wstąpieniu do kraju lub obowiązkowa kwarantanna na własny koszt.

Istnieje wiele szczepionek zalecanych przed podróżą za granicę. Należą do nich szczepionki np. przeciwko WZW typu A i B, błonicy, tężcowi, polio, meningokokom czy kleszczowemu zapaleniu mózgu. Ich zakres powinien być skonsultowany z lekarzem, w celu doboru szczepień do odwiedzanego regionu. Na wybór ma również wpływ czas trwania podróży, wiek uczestników oraz charakter wyjazdu – inne szczepienia będą zalecane osobom zwiedzającym kraj z plecakiem, a inne planującym pobyt w kilkugwiazdkowych, zamkniętych resortach.

Niektóre szczepienia zalecane przed podróżą pokrywają się z tymi, które otrzymaliśmy w dzieciństwie, np. przeciwko odrze. W innych przypadkach, m.in. szczepieniu na WZW B, tężec, krztusiec, błonicę, może być wymagane przyjęcie tzw. dawki przypominającej na kilka tygodni przed podróżą.

• Szczepienie na WZW A

Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A jest często zalecane przed podróżą do krajów Afryki, Ameryki Północnej i Południowej. Ryzyko zachorowania na WZW typu A jest większe, jeśli naszą destynacją są miejsca o stosunkowo niskim standardzie sanitarnym, ponieważ wtedy łatwo o kontakt z zakażoną wodą lub pokarmem.

Dostępne są szczepionki łączone, które skierowane są zarówno przeciwko WZW typu A oraz typu B.

• Szczepienie na WZW B

Szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby jest w szczególności zalecana osobom podróżującym, które wcześniej nie były na nią szczepione. Częstość spotykania tej choroby jest większa w krajach rozwijających się Afryki i Ameryki Południowej.  

WZW typu B jest przenoszone wraz z krwią lub wydzielinami, więc można się nim zakazić poprzez niezabezpieczony stosunek płciowy, transfuzję zakażonej krwi lub stosowanie używanych igieł.

• Szczepienie na tężec, błonicę, krztusiec

Szczepienie na tężec, błonicę i krztusiec, czyli tzw. szczepionka DTP, jest obowiązkowe dla dzieci urodzonych na terenie Polski. Ostatnią obowiązkową dawkę otrzymuje się w 18. roku życia, a następnie zaleca się przyjęcie dawki przypominającej co 10 lat.

Przed zagraniczną podróżą warto przyjąć 1 dawkę przypominającą, w szczególności jeśli ostatni raz otrzymało się ją w wieku 18 lat.  

• Szczepienie na meningokoki

Szczepionka skierowana przeciwko meningokokom jest zalecana u osób, które wybierają się w podróż m.in. do krajów Afryki Wschodniej (Etiopii, Kenii, Sudanu, Ugandy).  

• Szczepienie na odkleszczowe zapalenie mózgu

Szczepienie na odkleszczowe zapalenie mózgu warto przyjąć, gdy planuje się podróż w leśne, dzikie tereny. Taka szczepionka w 95% zapobiega zachorowaniu na odkleszczowe zapalenie mózgu. W aptekach dostępne są szczepionki dla dorosłych, jak i osobny wariant przeznaczony dla dzieci od 1. do 15. roku życia.

Cykl szczepień warto rozpocząć wczesną wiosną, aby nabyć odpowiednią odporność do czasu wyjazdu wakacyjnego. Obejmuje on przyjęcie 3 dawek szczepionki.

• Szczepienie przeciwko durowi brzusznemu

To szczepienie jest zalecane u osób, które wybierają się w podróż w miejsca o niskich warunkach sanitarnych oraz na długi okres. Jest szczególnie polecane osobom wybierającym się do Afryki oraz Ameryki Południowej.

https://www.gov.pl/web/zdrowie/kiedy-nalezy-zaszczepic-sie-przed-podroza [dostęp: 26.06.2024r.]

https://www.mp.pl/pacjent/zdrowiewpodrozy/szczepienia/62886,szczepienia-zalecane-przed-podroza [dostęp: 26.06.2024r.]

https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jak-sie-zabezpieczyc-przed-podroza-zagraniczna/ [dostęp: 26.06.2024r.]

https://szczepieniadlapodrozujacych.pl/zalecane-szczepienia/Stany%20Zjednoczone%20Ameryki [dostęp: 26.06.2024r.]