Jak poprawić trawienie?

Zaburzenia trawienia to bardzo częsty problem, z którym choć raz zmagał się każdy z nas. Najczęściej objawiają się one:
   • uczuciem pełności,
   • zaparciami,
   • wzdęciami,
   • bólem brzucha po jedzeniu,
   • zgagą, 
   • biegunką,
   • nudnościami.

Kłopoty z trawieniem mogą być spowodowane niezdrową dietą, zbyt małą podażą błonnika, niewystarczającą aktywnością fizyczną lub innymi czynnikami związanymi z niezdrowym stylem życia.

Ponadto zaburzenia trawienia mogą wynikać z różnych chorób, takich jak niedoczynność tarczycy, zespół jelita drażliwego (IBS), nieswoiste zapalenie jelit, choroba Leśniowskiego-Crohna, a także z nietolerancji pokarmowych. Zaburzenia w składzie dobroczynnej mikroflory jelit, znane jako dysbioza, również mogą negatywnie wpływać na procesy trawienia.

Podstawowym elementem, który wpływa na trawienie, jest styl życia, który prowadzimy.

Aby dbać o dobre trawienie, należy:
   • ustalić regularne pory posiłków, aby nasz organizm był przygotowany zawczasu na efektywne trawienie spożytego pokarmu. Warto wybierać posiłki z wysoką zawartością błonnika, a unikać żywności wysoko przetworzonej i tłustej;
   • zapewnić odpowiednie nawodnienie organizmu – aby błonnik zawarty w pożywieniu mógł skutecznie działać w jelitach, musi napęcznieć w obecności wody. Dlatego tak ważne jest, aby pić około 2 litrów płynów każdego dnia;
   • pamiętać o aktywności fizycznej – liczne badania potwierdzają, że nawet łagodna aktywność fizyczna, taka jak spacer, pobudza ruchy jelit i poprawia trawienie;
   • wysypiać się – prawidłowy sen korzystnie wpływa na wiele funkcji naszego organizmu, także na prawidłowe trawienie;
   • unikać używek (papierosów, alkoholu), które zaburzają trawienie.

Aby poprawić trawienie przez odpowiednią dietę, warto zwiększyć ilość warzyw i owoców w posiłkach, unikać ciężkostrawnych potraw i wysoko przetworzonych przekąsek. Należy wzbogacić posiłki o przyprawy przyspieszające trawienie, np. pieprz, kurkumę czy imbir.

Jeśli zmiana stylu życia nie poprawia trawienia, a objawy nadal występują, to w następnym kroku warto wypróbować zioła.

   • Len (siemię lniane) to źródło błonnika i kwasów omega-3, dlatego świetnie sprawdzi się u osób z zaparciami. Dodatkowo zawiera substancje śluzowe, które mogą łagodzić objawy zgagi i podrażnienia śluzówki żołądka. Aby uaktywnić śluzy, najlepiej len mielony zalać wodą w szklance, poczekać aż napęcznieje i spożyć w takiej postaci. 
   • Babka płesznik wpływa regulująco na procesy trawienne i osłaniająco na ściany przewodu pokarmowego. Jej nasiona pomogą przy problemach z zaparciami, spowolnionym metabolizmem oraz zgagą.
   • Karczoch zwyczajny znajduje zastosowanie w różnych zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Substancje goryczowe pobudzają łaknienie i zwiększają wydzielanie żółci, co będzie szczególnie przydatne przy uczuciu ciężkości po tłustych potrawach.
   • Kminek jest stosowany tradycyjnie od wielu lat w zaburzeniach trawienia. Działa rozkurczająco, przeciwwzdęciowo i zwiększa wydzielanie żółci, co ułatwia trawienie tłuszczy.
   • Mięta pieprzowa stymuluje wydzielanie soków żołądkowych, co sprzyja trawieniu i zwiększa apetyt, a także działa nieco przeciwwzdęciowo.
   • Imbir zawiera substancje pobudzające motorykę przewodu pokarmowego i zwiększające wydzielanie żółci. Działa również skutecznie na nudności.

Zaburzenia w mikrobiocie jelitowej powodują zaburzenia trawienia i zaparcia. Dysbioza jelitowa może doprowadzić do takich chorób jak zespół jelita drażliwego, stany zapalne jelit, celiakia, a nawet do nowotworów.

Dlatego przy kłopotach z trawieniem różnego pochodzenia warto suplementować probiotyki. Warto sięgać po preparaty zawierające głównie szczepy Lactobacillus spp. i Bifidobacterium spp. Przywrócą one przewagę dobrych bakterii probiotycznych w jelicie, co zrównoważy objawy ze strony przewodu pokarmowego.

Dobroczynne bakterie znajdziemy także w żywności probiotycznej, czyli w jogurtach, kefirach i kiszonkach. Dlatego warto włączyć je do codziennej diety.

Jeśli zastosowanie ziół nie wystarcza, wówczas warto sięgnąć po leki dostępne w aptekach:
   • preparaty zawierające kwas dehydrocholowy, który działa żółciopędnie i przyspiesza metabolizm tłuszczów,
   • preparaty zawierające standaryzowany wyciąg z karczocha, który pobudza aktywność wątroby i poprawia trawienie,
   • preparaty zawierające wyciąg z ostropestu plamistego, który wspiera zdrowie wątroby i działa wspomagająco w niestrawnościach,
   • preparaty z ornityną, która pobudza metabolizm tłuszczów.

Jeśli pomimo zmiany stylu życia i wdrożenia leczenia problem z niestrawnością się utrzymuje, to warto skonsultować się z ekarzem. Być może kłopoty z trawieniem mają podłoże chorobowe. Dlatego też nie powinno się ich bagatelizować.

Bibliografia:
Bartkowski, L. (2013). Nasiona lnu-naturalne źródło zdrowia i urody. Chemik, 67(3), 186-191.
Malczyk, E., & Maciejewicz, M. (2017). Znaczenie fitoterapii przy wspomaganiu leczenia otyłości. Hygeia Public Health, 52(3), 209-216.
Ożarowski A., Jaroniewcki W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987. 
Chrapek, A., & Dzida, K. Skład chemiczny, warunki uprawy i właściwości lecznicze mięty pieprzowej (Mentha x piperita L.). Wybrane zagadnienia z zakresu przemysłu spożywczego oraz zarządzania i inżynierii produkcji, 16.
Cisowski, W., Kowalczyk, A., & Jamontt, J. Ginger root–medical application and active ingredients. Postępy Fitoterapii.

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.

redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka