Trądzik różowaty to zapalna, przewlekła choroba skóry charakteryzująca się występowaniem rumienia i teleangiektazji, czyli obecnością poszerzonych, drobnych naczyń krwionośnych oraz wykwitem grudkowo-krostkowym. Zmiany zapalne zlokalizowane są w części środkowej twarzy przybierając kształt litery V. Z chorobą głównie borykają się mieszkańcy Europy Północnej, Europy Zachodniej oraz Ameryki Północnej. Trądzik różowaty jest chorobą wieku dojrzałego, która częściej występuje u kobiet, jednak u mężczyzn charakteryzuje się cięższym przebiegiem. Przyczyna tego schorzenia nie została do końca poznana, pomimo przeprowadzenia wielu badań.
Jak pozbyć się blizn potrądzikowych?
Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian
Opublikowano: 3.04.2024
Trądzik pospolity (acne vulgaris) jest powszechną, przewlekłą chorobą skóry. Objawia się m.in. zaskórnikami, krostami, grudkami czy torbielami. Schorzenie dotyka ponad 80% młodzieży, a wykwity skórne często utrzymują się również u dorosłych. Trądzik nierzadko pozostawia po sobie blizny. Te zmiany, zwłaszcza na twarzy, mogą być powodem zawstydzenia, izolacji społecznej, a nawet depresji. Na szczęście istnieją efektywne metody redukcji blizn po trądziku. Poznaj je.
Jak powstają blizny potrądzikowe?
Blizny powstają w wyniku gojenia się urazów mechanicznych, chemicznych lub termicznych. Mogą się rozwinąć wskutek oparzenia, operacji chirurgicznej czy stanów zapalnych i zmian ropnych towarzyszących trądzikowi. Blizny tworzą się w każdym okresie trądziku i we wszystkich jego odmianach. Powstawaniu szpecących zmian sprzyjają zwłaszcza ciężkie postacie choroby. Przyczyną tworzenia się blizn może być również niewłaściwa pielęgnacja skóry trądzikowej.
Jakie są rodzaje blizn potrądzikowych?
Po trądziku najczęściej pozostają blizny wklęsłe (tzw. zanikowe), w których problemem jest ubytek skóry.
Specjaliści wyróżniają blizny zanikowe typu:
• ice pick: w kształcie sopla lodu, z dnem sięgającym głęboko, nawet do tkanki podskórnej;
• boxcar: z ostro wykształconymi brzegami i głębokim dnem;
• rolling: z niewielkim zagłębieniem i słabo zaznaczonymi brzegami.
Wszystkie wymienione wyżej rodzaje zmian mogą występować u jednej osoby. Następstwem trądziku bywają także blizny wypukłe, przerosłe (tzw. keloidy).
Jak pozbyć się blizn potrądzikowych?
Postępowanie w przypadku blizn (w tym tych potrądzikowych) powinno być dobierane indywidualnie, zależnie od rodzaju, umiejscowienia i głębokości zmian.
W celu miejscowej redukcji blizn stosowane są produkty z zawartością substancji aktywnych, takich jak:
• żele silikonowe;
• wyciąg z cebuli;
• śluz ślimaka;
• masa (macica) perłowa;
• alantoina, kwas hialuronowy, witamina A, witamina E, wąkrotka azjatycka, rumianek, mącznica lekarska, heparyna (wyciąg tkankowy z tkanek zwierzęcych);
• retinoidy.
Kosmetolodzy i lekarze medycyny estetycznej dysponują też zabiegami służącymi likwidacji blizn. Ponieważ po trądziku najczęściej pozostają blizny wklęsłe, zadaniem specjalisty jest przekazanie organizmowi sygnału do odbudowy kolagenu w miejscu ubytku. Dlatego mechanizm działania większości procedur polega na kontrolowanym uszkodzeniu skóry, co prowadzi do uruchomienia jej procesów naprawczych i produkcji nowego kolagenu. Postępowanie zabiegowe jest zazwyczaj długotrwałe. Dobre efekty przynosi łączenie technik.
Jakie zabiegi na blizny potrądzikowe?
Zmiany zanikowe u młodych osób można leczyć przy pomocy prostych zabiegów złuszczania chemicznego lub metodą mikrodermabrazji. W przypadku głębokich, wyraźnych blizn u dorosłych wykorzystywane bywa głębsze złuszczanie kwasem trichlorooctowym (TCA) lub roztworem fenolu. Są to jednak zabiegi inwazyjne i obarczone ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych.
Spośród mniej inwazyjnych procedur specjaliści najczęściej zalecają laseroterapię blizn potrądzikowych (np. przy użyciu lasera frakcyjnego ablacyjnego CO2) oraz radiofrekwencję (RF) mikroigłową. Na blizny potrądzikowe można też zastosować mikronakłuwanie. Procedura jest zwykle przeprowadzana przy użyciu specjalnego urządzenia.
Po zagojeniu się skóry pomocne jest stosowanie kosmetyków pobudzających regenerację. Niekiedy lekarze zalecają również procedury regenerujące skórę z wykorzystaniem preparatów pozyskanych od pacjenta – osocza bogatopłytkowego lub tłuszczu, który jest bogaty w komórki macierzyste.
Blizny przerosłe leczy się zastrzykami glikokortykoidowymi podawanymi bezpośrednio do zmiany, laseroterapią, kriochirurgią lub maściami, plastrami czy żelami z glikokortykoidami oraz silikonami. Po wyczerpaniu innych metod można zastosować leczenie chirurgiczne.
Jak zapobiegać bliznom potrądzikowym?
Wystąpieniu trądziku trudno zapobiec. Można jednak zmniejszyć jego nasilenie i ryzyko powstania blizn. W tym celu osoby z trądzikiem powinny rozpoczynać leczenie już na wczesnym etapie choroby. Im szybciej zacznie się terapię, tym jej efekty będą lepsze. Leczenie trądziku należy prowadzić pod kontrolą dermatologa. Zmian skórnych nie wolno drażnić i wyciskać, bo każde mikrouszkodzenie zwiększa ryzyko powstania blizny.
Bibliografia:
1. M. Noszczyk, Medycyna piękności, Warszawa 2016, s. 38-40
2. M. Wasiluk, Medycyna estetyczna bez tajemnic, Warszawa 2016, s. 183-189
3. A. Kołodziejczak (red.), Kosmetologia, t. 1, Warszawa 2021, s. 209-210
4. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74475,tradzik-pospolity (dostęp 31.07.2023)
5. https://www.termedia.pl/dermatologia/Jak-radzic-sobie-z-bliznami-potradzikowymi-,35215.html (dostęp 31.07.2023)
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9147527/ (dostęp 31.07.2023)
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka