Jak wzmocnić odporność w okresie jesienno-zimowym?

Od dawna wiadomo, że cynk odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu naszego układu odpornościowego. Brak tego pierwiastka może prowadzić do atrofii grasicy i zwiększać podatność organizmu na infekcje. Ponadto niedobór cynku może hamować produkcję limfocytów oraz blokować proliferację komórek limfoidalnych. Najlepszym źródłem tego pierwiastka są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak ryby, ostrygi, orzechy i jaja. Co więcej, udowodniono, że regularne przyjmowanie cynku przez co najmniej pięć miesięcy może skutecznie przeciwdziałać infekcjom górnych dróg oddechowych. Zażywanie go w ciągu 48 godzin od pierwszych objawów choroby może znacząco skrócić jej przebieg. Co ciekawe, pewne wirusy namnażają się głównie u osób z niedoborem cynku, a ich aktywność spada, gdy poziom tego pierwiastka zostaje zwiększony.

W ostatnich latach coraz większe zainteresowanie budzi rola witaminy D w regulacji funkcjonowania układu odpornościowego. Odkryto znamienny związek między jej niedoborem a dysfunkcjami układu odpornościowego u dzieci, co może być przyczyną różnorodnych schorzeń: wrodzonych niedoborów odporności, infekcji, alergii oraz chorób autoimmunologicznych. Synteza tej niezbędnej dla naszego zdrowia witaminy ma miejsce w keratocytach pod wpływem promieniowania UV. Endogenne źródło dostarcza aż 90% naszego zapotrzebowania na witaminę D, podczas gdy dostarczanie witaminy D3 za pośrednictwem pożywienia jest jej znacznie uboższym źródłem. Największy deficyt występuje w okresie zimowym i wczesnowiosennym, natomiast latem jest on znacznie mniejszy. Należy również zaznaczyć, że niedobór witaminy D wzrasta wraz z wiekiem. Dlatego suplementacja witaminy D3 jest rekomendowana od października do marca, a sugerowane dzienne dawki dla osób zdrowych wynoszą od 800 do 2000 j.m.

Colostrum, znane jako siara, to naturalny produkt gruczołów mlekowych ssaków, powstający w ostatnich etapach ciąży i przez kilkadziesiąt godzin po porodzie, przekształcający się stopniowo w mleko. Najważniejszą cechą, wyróżniającą je spośród mleka, jest ogromna zawartość biologicznie aktywnych substancji, głównie białek, a także witamin i minerałów. Główne efekty, jakie przynosi colostrum, to wzmocnienie układu odpornościowego oraz regeneracja tkanek. Siara wołowa w formie suplementów diety jest wykorzystywana zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu nie tylko niemowląt, ale także osób dorosłych. Żywność i produkty farmaceutyczne oparte na siarze znajdują zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu różnych infekcji oraz zaburzeń w funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Propolis, często nazywany kitem pszczelim, to naturalna substancja wytwarzana przez pszczoły. W skład propolisu wchodzą różne związki, takie jak flawonoidy, węglowodory, alkohole triterpenowe, mikroelementy czy enzymy. Badania wskazują, że wyciągi etanolowe z propolisu mają zdolność pobudzania układu odpornościowego. Propolis wzmaga naturalne mechanizmy obronne organizmu przeciwko patogenom takim jak bakterie i wirusy. Jest więc cenionym naturalnym środkiem, który może korzystnie wpłynąć na naszą odporność i ogólny stan zdrowia.

Olej z wątroby rekina, ze względu na swoje korzystne właściwości immunostymulujące, jest niezwykle wartościowym składnikiem. Dzięki obecności alkilogliceroli, skwalenu oraz kwasów omega-3 olej ten wspiera nasz układ odpornościowy. Stymuluje produkcję limfocytów, immunoglobulin oraz innych kluczowych komórek, które są częścią naszej obrony immunologicznej. Skwalen, obecny w oleju z wątroby rekina, odgrywa istotną rolę w procesie odbudowy komórek odpornościowych. Warto zaznaczyć, że te cenne właściwości immunomodulujące tego oleju wynikają z odpowiednich proporcji alkilogliceroli i innych aktywnych składników. Badania naukowe potwierdzają, że olej z wątroby rekina zdecydowanie poprawia funkcjonowanie naszego układu immunologicznego, zarówno na poziomie mechanizmów nabytych, jak i wrodzonych. Dlatego zaleca się jego stosowanie szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy organizm jest bardziej narażony na infekcje wirusowe i bakteryjne.

Aloes zwyczajny to kolejna roślina, która wykazuje działanie stymulujące na nasz układ odpornościowy. Badania farmakologiczne wykazały, że wodne ekstrakty z liści aloesu drzewiastego przyczyniają się do zwiększenia ilości limfocytów B i T oraz przeciwciał krążących w naszym krwiobiegu. Dlatego aloes jest szczególnie zalecany w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych o etiologii bakteryjnej i wirusowej. Dzięki swoim właściwościom aloes jest wartościowym naturalnym wsparciem dla naszej odporności.

Echinacea purpurea, znana również jako jeżówka lub echinacea, jest jednym z najczęściej stosowanych ziół w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Komitet ds. Produktów Leczniczych Roślinnych (HMPC) zaaprobował stosowanie doustnych leków zawierających ziele jeżówki purpurowej w krótkotrwałym zapobieganiu i leczeniu przeziębień. Badania naukowe dostarczyły przekonujących dowodów na skuteczność i bezpieczeństwo leków na bazie jeżówki. Należy jednak pamiętać, że leki zawierające ziele jeżówki purpurowej są przeznaczone wyłącznie dla osób dorosłych i młodzieży powyżej 12. roku życia. Jeśli objawy przeziębienia utrzymują się przez dłuższy czas niż 10 dni podczas stosowania tych leków, zawsze zaleca się konsultację z lekarzem lub farmaceutą.

Kwiat bzu czarnego cieszy się długą i bogatą historią wykorzystania w medycynie ludowej dzięki swoim licznym pozytywnym właściwościom zdrowotnym. Bez czarny zawiera wiele różnorodnych składników takich jak flawonoidy, antocyjany, kwasy organiczne, trójterpeny, sole mineralne, witaminy oraz węglowodany. Naukowo potwierdzono, że wyciągi z kwiatów bzu czarnego zwiększają produkcję cytokin takich jak IL-6, IL-8, IL-1β oraz TNF-α przez monocyty, co wzmacnia działanie układu odpornościowego. Badania również dowodzą pozytywnego wpływu syropu z bzu czarnego, szczególnie u osób podróżujących oraz borykających się z przeziębieniem. Dodatkowo wykazano, że owoc bzu czarnego działa przeciwwirusowo, wykrztuśnie, napotnie, odtruwająco, a także ogólnie wzmacniająco.

W okresie jesienno-zimowym zdrowy styl życia i odpowiednio dobrane suplementy diety mogą okazać się kluczowe dla utrzymania dobrej kondycji i ochrony przed infekcjami. Wykorzystanie mocy natury, takiej jak kwiat bzu czarnego, jeżówka purpurowa czy propolis, może wspomóc układ odpornościowy w walce z wirusami i bakteriami. Cynk i witamina D3 mogą również pozytywnie wpłynąć na nasz organizm podczas chłodniejszych miesięcy. Oprócz tego prowadzenie zdrowego stylu życia, obejmującego dobrze zbilansowaną dietę, regularną aktywność fizyczną, unikanie stresu oraz dostateczną ilość snu, jest kluczowe dla wsparcia układu odpornościowego. Stres i brak snu mogą negatywnie wpływać na naszą odporność, dlatego warto dbać o relaks i regenerację organizmu. Warto również uzupełniać dietę w naturalne antyoksydanty, które pomagają zwalczać wolne rodniki, oraz inne składniki odżywcze wspomagające zdrowie naszego organizmu. 

Bibliografia:
Różański, H. (2021). Naturalne metody podnoszenia odporności na infekcje. Immunożywienie. Herbalism, 1(7), 153-174.
Jankowska, K., & Suszczewicz, N. (2020). Naturalne metody wspomagania odporności w walce z koronawirusem. wm, 46-65.
Lewkowicz, M., Lewkowicz, P., & Kurnatowska, A. (2006). Mechanizm działania i zastosowanie kliniczne oleju z wątroby rekina. Pol. Merk. Lek., 119, 598-601.
Chlebda-Sieragowska, E., Skrzypiec-Spring, M., & Szeląg, A. (2012). Rola preparatów ziołowych w profilaktyce infekcji u sportowców. Strzelectwo sportowe, Nowoczesne rozwiązania szkoleniowe, zeszyt nr 9, 35-40.
Cieślik, E., & Turcza, K. (2015). Właściwości prozdrowotne aloesu zwyczajnego Aloe vera (L.) Webb. (Aloe barbadensis Mill.). Post Fitoter, 16(2), 117-124.
Zielińska-Pisklak, M., Szeleszczuk, Ł., & Młodzianka, A. (2013). Bez czarny (Sambucus nigra) domowy sposób nie tylko na grypę i przeziębienie. Farmakoterapia.
Szcześniak, M., Grimling, B., & Meler, J. (2014). Cynk – pierwiastek zdrowia. Farm Pol, 70(7), 363-366.
Myszka, M., & Klinger, M. (2014). Immunomodulacyjne działanie witaminy D. Postepy Hig Med Dosw. (Online), 68, 865-78.
Lisowska, K.A., & Bryl, E. (2017). Rola witaminy D w rozwoju chorób autoimmunologicznych. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 71, 797-810.
Szeleszczuk, Ł., Zielińska-Pisklak, M., & Goś, P. (2013). Propolis-panaceum prosto z ula. Farmakoterapia, 23(6-7), 32-39.
Rak, K., & Bronkowska, M. (2014). Immunologiczne znaczenie siary. Hygeia Public Health, 49(2), 249-254.
https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-summary/purple-coneflower-herb-summary-public_pl.pdf [dostęp: 11.10.2023]

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.