Naturalne metody na odstraszenie kleszczy i komarów – co jest skuteczne?

Repelenty to substancje odstraszające owady, które wywierają wpływ na naturalne mechanizmy ich zachowania. Ich stosowanie jest istotne, ponieważ ukąszenia owadów mogą powodować silny dyskomfort, reakcje alergiczne oraz przenosić poważne choroby, takie jak malarię, boreliozę czy żółtą febrę.

Najczęściej spotykane środki odstraszające owady zawierają substancje chemiczne, takie jak DEET (dietylotoluamid) lub ikarydynę. Działają skutecznie, jednak mogą powodować podrażnienia skóry i nie powinno się ich stosować u małych dzieci oraz kobiet w ciąży.

Dlatego u osób, które posiadają wrażliwą luba atopową skórę, dla małych dzieci, kobiet w ciąży oraz osób chcących zadbać o ochronę planety, to właśnie naturalne repelenty będą odpowiednim wyborem. 

Najczęściej stosowanymi naturalnymi repelentami są olejki eteryczne pochodzenia roślinnego. Działają one łagodniej i krócej od silnych związków chemicznych, jednak nie działają drażniąco. Można je stosować u kobiet w ciąży i dzieci od 3. roku życia.

Olejki eteryczne są dostępne w postaci aerozoli na skórę, plastrów lub opasek. Niektóre z nich otrzymamy w specjalnych świecach lub kominkach, które po zapaleniu rozpraszają olejek po pomieszczeniu.

Ochrona przed owadami utrzymuje się około 2 godzin po aplikacji, dlatego należy stosunkowo często powtarzać nałożenie produktu. 

Jednym z najskuteczniej odstraszających olejków eterycznych jest olejek cytronelowy. Uzyskuje się go z rośliny zwanej palczatką (Cymbopogon). Wykazuje bardzo dobrą ochronę przed owadami, takimi jak komary, muchy, pchły oraz kleszcze. Ponadto, charakteryzuje się przyjemnym, świeżym zapachem. Jest składnikiem popularnych świec i kominków przeciwkomarowych.

Innym popularnym naturalnym repelentem jest olejek lawendowy. Działa nieco słabiej od cytronelowego, jednak nadal skutecznie odstrasza owady. Ponadto po zastosowaniu na miejsce ukąszenia działa łagodząco i przyspiesza gojenie się skóry.

Można korzystać z gotowego olejku, lecz sprawdzą się także potarte między dłońmi suche lub świeże gałązki lawendy. 
 

Olejek z mięty pieprzowej również jest skutecznym, naturalnym środkiem odstraszającym owady. W porównaniu do innych olejków eterycznych działa dosyć długo, ponieważ nawet do 1,5 godziny.  

Jest szczególnie skuteczny w odstraszaniu komarów, jednak działa również na kleszcze. Zawdzięcza to wysokiej zawartości mentolu. 
 

Olejek z brodźca paczulki (Pogostemon patchouli), czyli olejek z paczuli, jest szczególnie skuteczny przeciwko molom i kleszczom. 

Olejki bazyliowy i eukaliptusowy są szczególnie skuteczne w odstraszaniu komarów. Dzieje się tak ze względu na wysoką zawartość eugenolu w obu olejkach. 

Aby repelent zadziałał w pełni należy zastosować się do kilku zasad:

• Środek odstraszający należy rozpylić na odkrytą powierzchnię skóry. Nie powinno się zakrywać odzieżą miejsc zaaplikowania preparatu, ponieważ zmniejsza to jego działanie.
• Preparaty owadobójcze zazwyczaj można nakładać na twarz, jednak nigdy rozpylając go bezpośrednio na nią. Produkt należy zaaplikować na dłonie, a następnie łagodnie rozprowadzić po powierzchni twarzy i szyi, omijając okolice ust i nosa.
• Aplikując środek odstraszający owady dziecku nie powinno się go nakładać na ręce, ponieważ istnieje ryzyko, że dziecko włoży rączki posmarowane repelentem do buzi.

W celu odstraszenia komarów, które skutecznie ograniczają czas spędzany na balkonach i tarasach, warto zasadzić popularne rośliny doniczkowe, takie jak pelargonię, lawendę, geranium lub kocimiętkę. Ich olejki eteryczne będą skutecznie odstraszać uporczywe owady, w szczególności komary. 
 

Innymi skutecznymi metodami odstraszania owadów, które nie działają inwazyjnie jest odpowiedni ubiór. Zaleca się noszenie odzieży z długimi rękawami i nogawkami, które stwarzają mechaniczną barierę, która blokuje kontakt owada ze skórą. Warto również zainwestować w moskitiery w oknach, aby ograniczyć ilość owadów wlatujących do wnętrza domu. 
 

Bibliografia:

E. Kociołek-Balawejder, A. Złocińska, Środki odstraszające owady w ochronie ludzi, „Nauki Inżynierskie i Technologie” 2009.

Rogut, M. (2015). Ocena właściwości repelencyjnych olejków eterycznych z mięty pieprzowej, lawendy wąskolistnej oraz pelargonii pachnącej względem samic komara brzęczącego. Wszechświat, 116(10-12).

O. Sierpniowska, Jak przechytrzyć komarzy ród, „aptekarzpolski.pl [online], https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/07-2010-jak-przechytrzyc-komarzy-rod/, [dostęp:24.06.2024]