Chrypka – przyczyny, leczenie, leki, brak poprawy

Czym jest chrypka

Zapewne każdy z nas doświadczył już uczucia chrypki w gardle. Odczuwamy ją jako drapanie w gardle połączone z szorstkim głosem. Chrypka powstaje, gdy struny głosowe znajdujące się w krtani nie pracują w prawidłowy sposób. Dzieje się tak, kiedy nadużywamy naszego głosu, gdy struny nie mogą się odpowiednio stykać oraz podczas różnych chorób, gdy tracą swoją elastyczność.

Co może powodować uczucie chrypki?

Chrypka często zdarza się osobom, które muszą głośno mówić przez dłuższy czas. Może się również przydarzyć po długotrwałym śmiechu lub śpiewie. Wówczas ma raczej charakter krótkotrwały i samoistnie szybko przemija. Chrypka często pojawia się z rana, tuż po przebudzeniu oraz wieczorem (w szczególności u palaczy). 

Odczuwanie chrypki może być jednak sygnałem stanu chorobowego trwającego w naszym organizmie. Przede wszystkim jest objawem chorób układu oddechowego, w szczególności zapalenia krtani, gardła oraz tchawicy. Wtedy chrypka może mieć intensywny przebieg, co często prowadzi do utraty głosu na pewien czas. Innymi chorobami, których objawem może być chrypa są refluks przełyku, łagodne guzki w krtani, uraz narządu głosu, krup, niedoczynność tarczycy oraz reumatyzm.

Na długotrwałą chrypkę w szczególności narażone są osoby, które pracują głosem i często muszą go podnosić (np. nauczyciele). Dotyczy to także osób, które są często w środowisku dymu tytoniowego (nie tylko aktywnych, również biernych palaczy).

Chrypka, która nie ma jasnej przyczyny, a występuje przez dłuższy czas, może być także objawem choroby nowotworowej układu oddechowego. Zazwyczaj jest pierwszym z symptomów, przez co warto jej nie lekceważyć i szukać jej przyczyny.

Domowe sposoby na chrypkę

Jeżeli chrypka ma łagodny przebieg, nie zdarza się nam często oraz nie jest związana ze stanem chorobowym, warto rozpocząć jej leczenie domowymi sposobami.

Pierwszym i chyba najważniejszym z nich jest unikanie sytuacji przeciążających nasze struny głosowe. Nie podnośmy głosu, jeżeli sytuacja tego nie wymaga. Ważnym jest również dbanie o temperaturę powietrza oraz wypijanych napojów. Zbyt niska temperatura może podrażnić struny głosowe i pogłębić chrypkę. Dbajmy więc o prawidłowe ocieplenie szyi przy chłodniejszej pogodzie.

Podrażnione fałdy głosowe dobrze reagują na nawilżenie. Picie dużej ilości płynów powinno być naszym pierwszym krokiem w leczeniu chrypki. Sporządzenie gęstego i lepkiego kleiku z połączenia siemienia lnianego z wodą może skutecznie nawilżyć struny i zmniejszyć dolegliwości. Podobnie zadziała ciepła herbata z miodem. Warto również utrzymywać wysoką wilgotność otoczenia, w szczególności w sezonie grzewczym, ponieważ powietrze po ogrzaniu staje się niezwykle suche i także może prowadzić do podrażnień.

Jak leczyć chrypkę?

Jeżeli domowe sposoby nie wystarczają, warto wzbogacić terapię o leki oraz zioła dostępne w aptece.

Jednym z ziół, które jest szczególnie skuteczne przy chrypce, jest porost islandzki. Znajdziemy go na rynku w postaci tabletek do ssania oraz syropu. Można również sporządzić z niego napar. Porost charakteryzuje się dużą zawartością śluzów roślinnych, które powlekają podrażnione struny głosowe i zmniejszają ból oraz uczucie chrypki. Podobnie zadziała napar i preparaty z lipą, która dodatkowo może zmniejszyć trwającą gorączkę, malwą oraz prawoślazem lekarskim.

Dobre nawilżenie gardła mogą również przynieść kapsułki z witaminami A oraz E. Taką kapsułkę olejową rozgryzamy i pozwalamy spłynąć zawartości po gardle. Zmniejszy to uczucie suchości towarzyszące w gardle, a witaminy dodatkowo będą działać regenerująco.

Napary z rumianku również mogą być skuteczne w zmniejszaniu stanu zapalnego w gardle. Jeżeli chrypka jest spowodowana infekcją, wówczas odkażające płukanki z szałwii mogą być niezwykle skuteczne.

Jeżeli działanie ziół jest niewystarczające, to warto sięgnąć po preparaty lecznicze zawierające substancje przeciwzapalne (flurbiprofen, diklofenak), znieczulające (lidokaina) oraz odkażające (chlorek benzalkoniowy, amylometakrezol) dostępne jako tabletki do ssania, aerozole do gardła oraz płukanki.

Co jeśli leczenie nie pomaga? 

Występowanie u nas raz na jakiś czas chrypki nie jest niczym poważnym. Jednak gdy ten objaw trwa powyżej 1-2 tygodni lub występuje często, to warto skierować się do lekarza laryngologa.

Długotrwała chrypka, która nie reaguje na leczenie może sugerować zmiany w obrębie krtani (polipy, guzki), uszkodzenie nerwu krtaniowego, czy niedoczynności tarczycy. Dlatego nie bagatelizujmy tak prostego objawu, jakim jest chrypka. Dbajmy wspólnie o nasze zdrowie.

Bibliografia

1. P. Rutter, Opieka farmaceutyczna: objawy, rozpoznawanie i leczenie, Wrocław 2018.
2. Davidson, K. (2021). What are the benefits of icelandic moss? Uses and dosage. Pobrane z https://www.healthline.com/nutrition/icelandic-moss
3. Domowy Poradnik Medyczny, PZWL

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.

redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka