Małgorzata Skoczylas-Kouyoumdjian
Opublikowano: 27.10.2023
Dietę fleksitarianską, której nazwa powstała z połączenia słów „flexible” (elastyczny) i „vegetarian” (wegetariański), można określić jako elastyczny wegetarianizm. Ten model żywieniowy jest oparty na warzywach, produktach pełnoziarnistych, nasionach roślin strączkowych i owocach. Będąc na diecie fleksitariańskiej można też spożywać małe ilości produktów odzwierzęcych, w tym mięsa. Pozwala to czerpać korzyści zdrowotne wynikające ze stosowania diety roślinnej bez dużych wyrzeczeń.
Dieta semiwegetariańska pomaga schudnąć i zapewnia poprawę stanu zdrowia. Wiąże się także z korzyściami dla planety – pozwala m.in. na ograniczenie zużycia wody i emisji gazów cieplarnianych. Ten rodzaj diety jest też przeznaczony dla osób przykładających wagę do aspektów etycznych, np. sprzeciwiających się intensyfikacji hodowli zwierząt.
Jadłospis diety fleksitariańskiej opiera się na gęstych odżywczo, minimalnie przetworzonych pokarmach pochodzenia roślinnego. Należą do nich warzywa i owoce, produkty z pełnego ziarna, strączki oraz orzechy, nasiona i pestki. Tego rodzaju żywność zaleca się jeść kilka razy dziennie.
Fleksitariański plan żywieniowy obejmuje również mleko i naturalne przetwory mleczne, jajka oraz oleje roślinne. Te produkty rekomendowane są kilka razy w tygodniu.
Osoby na diecie fleksitariańskiej nie muszą przy tym rezygnować z mięsa, ryb i owoców morza. Po te pokarmy można sięgać okazjonalnie, np. kilka razy w miesiącu.
Eksperci tworzący rankingi „U.S. News and World Report” rokrocznie uznają fleksitariański model żywienia za jedną z najlepszych diet świata. Jej stosowanie wiąże się bowiem z udowodnionymi naukowo korzyściami prozdrowotnymi. Należy do nich przede wszystkim obniżenie ryzyka wystąpienia otyłości, choroby niedokrwiennej serca, cukrzycy typu 2, niektórych nowotworów oraz zmniejszenie śmiertelności z powodu chorób układu krążenia i z jakiejkolwiek przyczyny.
Wymienione zalety fleksitarianizmu wynikają m.in. ze znacznego ograniczenia spożycia mięsa. W badaniach epidemiologicznych udowodniono, że wysokie spożycie czerwonego mięsa, a zwłaszcza przetworów mięsnych, jest powiązane ze zwiększoną śmiertelnością całkowitą, zwiększeniem ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, otyłości i niektórych rodzajów nowotworów (np. raka jelita grubego). Warto również przypomnieć, że Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer – IARC) sklasyfikowała czerwone mięso jako prawdopodobnie rakotwórcze, a przetworzone mięso jako rakotwórcze dla ludzi.
Istnieją też dowody naukowe, że dieta fleksitariańska może odgrywać rolę w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna. Przypuszcza się, że w przypadku tego schorzenia pozytywny wpływ diety roślinnej wiąże się z obecnością błonnika pokarmowego. Duża ilość tego składnika w posiłkach oddziałuje też korzystnie na ciśnienie tętnicze krwi i lipidogram oraz zapewnia dłuższe poczucie sytości.
Źle skomponowana i niewłaściwie zbilansowana dieta fleksitariańska, podobnie jak dieta wegańska czy wegetariańska, może doprowadzić do niedostatecznego spożycia niektórych składników odżywczych. Należą do nich:
• witaminy: B12, D;
• żelazo, wapń, selen, cynk, jod;
• białko, aminokwasy egzogenne;
• kwasy omega-3.
Warto jednak podkreślić, że włączanie do jadłospisu mleka, nabiału, jajek oraz ryb, owoców morza i mięsa (przede wszystkim chudego drobiu), pomaga uniknąć ewentualnych poważnych niedoborów.
Źródła:
https://www.mp.pl/nadwaga-i-otylosc/baza-wiedzy/dieta/259198,dieta-fleksitarianska-korzystna-dla-zdrowia-i-planety (dostęp 12.10.23)
https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dieta-fleksitarianska-czyli-elastyczny-wegetarianizm/ (dostęp 12.10.23)
https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dieta-fleksitarianska-w-praktyce/ (dostęp 12.10.23)
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5216044/ (dostęp 12.10.23)
Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.
redaktor: mgr farm. Angelika Czarnecka
Dieta ketogeniczna to dieta o bardzo niskiej zawartości węglowodanów (cukrów) i wysokiej zawartości tłuszczów. Ten sposób odżywiania prowadzi do stanu tzw. ketozy żywieniowej, w którym dodatkowym źródłem energii dla komórek stają się ciała ketonowe. Dieta ketogenna początkowo wykorzystywana była w leczeniu padaczki lekoopornej. Obecnie jednak przyczynia się też do szybkiej utraty wagi i zapewnia inne korzyści zdrowotne. Sprawdź, jak działa dieta ketogeniczna i na czym opiera się jej jadłospis.
Dieta DASH (ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension) jest stosowana w profilaktyce i leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi – czynnika ryzyka chorób układu krążenia, niewydolności nerek i otępienia. Ten plan żywieniowy obfituje w warzywa i owoce oraz w niskotłuszczowy nabiał, dzięki czemu jest bogaty w potas, magnez, wapń i błonnik pokarmowy. Do jego ważnych zasad należy też zmniejszenie spożycia sodu. Sprawdź, czym jeszcze wyróżnia się dieta DASH i jakie daje efekty.
