Olej z wiesiołka – właściwości, zastosowanie, interakcje i działania niepożądane

Olej z wiesiołka jest rodzajem oleju roślinnego, często klasyfikowanym jako bio olej ze względu na jego bogactwo w składniki odżywcze i unikatowe właściwości farmakologiczne. Wśród olejów spożywczych wyróżnia się przede wszystkim wysoką zawartością kwasów tłuszczowych z licznymi wiązaniami podwójnymi, głównie kwasu γ-linolenowego (GLA).

W ostatnich latach zarówno w Polsce, jak i za granicą zauważalne jest rosnące zainteresowanie wiesiołkiem, co wiąże się z szerokim spektrum jego działania leczniczego. Wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis L.) oraz wiesiołek dziwny (Oenothera paradoxa Hudziok) są uznawane za ważne rośliny lecznicze ze względu na ich prozdrowotne właściwości. Nasiona tych gatunków zdobyły uznanie w zielarstwie pod nazwą Semen Oenotherae, a olej tłoczony z nich, nazywany Oleum Oenotherae, cieszy się opinią cennego produktu leczniczego.

Większość olejów z wiesiołka pozyskiwana jest z nasion wiesiołka dwuletniego (Oenothera biennis L.) poprzez tłoczenie na zimno. To olej o konsystencji płynnej, zaliczany do grupy olejów schnących. Jego skład charakteryzuje się obecnością ważnych składników odżywczych, w tym przede wszystkim dwóch niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych: kwasu linolowego (LA) stanowiącego około 76% oraz kwasu γ-linolenowego (GLA) w ilości około 9%. Dodatkowo olej ten jest źródłem fitosteroli, cynku, magnezu, wapnia oraz selenu.

Olej z wiesiołka jest naturalnym produktem o wszechstronnych właściwościach. Pomaga obniżyć poziom cholesterolu całkowitego, w tym LDL oraz trójglicerydów. Ma zdolność łagodzenia stanów zapalnych, wspomagania leczenia schorzeń przewodu pokarmowego oraz przynosi ulgę w objawach związanych z napięciem przedmiesiączkowym i menopauzą. Działa też korzystnie na skórę. Kwas gamma-linolenowy (GLA) z grupy omega-6, będący kluczowym składnikiem oleju z wiesiołka, wpływa pozytywnie na hormonalną równowagę organizmu, co z kolei może wzmocnić odporność. Fitosterole w oleju wspierają regenerację oraz stymulują keratynocyty, dzięki czemu skóra staje się miękka i elastyczna. Mają one również działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne oraz przeciwgrzybicze.

Selen zawarty w oleju z wiesiołka chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i wzmacnia układ odpornościowy. Cynk obecny w składzie reguluje produkcję sebum, przyspiesza gojenie ran i przywraca skórze jej naturalne pH. Regularne stosowanie oleju z wiesiołka, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, może poprawić odporność skóry na reakcje alergiczne. Jest on szczególnie polecany do pielęgnacji skóry problematycznej, np. z trądzikiem, atopowym zapaleniem skóry czy łuszczycą. Dzięki zdolności przenikania do głębszych warstw skóry łagodzi podrażnienia, opóźnia procesy starzenia oraz działa przeciwzmarszczkowo, czyniąc skórę gładką i sprężystą.

Olej z wiesiołka, dostępny w różnych formach (płyn, kapsułki), zdobył uznanie jako nie tylko suplement diety, ale również niezastąpiony składnik kosmetyków. Jest ceniony ze względu na swoje liczne korzyści zdrowotne. Suplementacja olejem z wiesiołka może być skutecznym narzędziem w profilaktyce miażdżycy, ponieważ korzystnie wpływa na profil lipidowy organizmu. Dodatkowo wykazuje efekt antyagregacyjny, co oznacza, że może przyczynić się do zapobiegania zlepianiu się płytek krwi, co ma istotne znaczenie dla zdrowia serca i układu krążenia.

Olej z wiesiołka ma także zastosowanie w leczeniu różnych chorób o charakterze zapalnym, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Olej ten znalazł również zastosowanie w pielęgnacji skóry i włosów.

W przypadku stosowania zewnętrznego poprawia on nawilżenie skóry, zmniejsza szorstkość oraz zwiększa jej jędrność i elastyczność. W przypadku skóry głowy jego bezpośrednie zastosowanie głęboko odżywia włosy i mieszki włosowe. 

Co więcej, olej z wiesiołka okazuje się skuteczny w leczeniu różnych schorzeń skóry, takich jak trądzik, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, egzema oraz alergie skórne. Wpływa również na łagodzenie dolegliwości przedmiesiączkowych i objawów menopauzy.

Olej z wiesiołka posiada pewne przeciwwskazania, które warto uwzględnić przed rozpoczęciem jego stosowania. Należy zachować ostrożność i unikać jego spożywania w przypadku:
   • dzieci poniżej 12. roku życia;
   • kobiet w ciąży oraz karmiących piersią;
   • osób z nadwrażliwością na składniki oleju;
   • pacjentów przyjmujących leki przeciwpłytkowe i antykoagulanty, ze względu na możliwość interakcji;
   • osób planujących operacje chirurgiczne, ze względu na potencjalne działanie rozrzedzające krew;
   • osób z padaczką.

Olej z wiesiołka może spowalniać krzepnięcie krwi. Przyjmowanie oleju z wiesiołka wraz z lekami, które również spowalniają krzepnięcie krwi, może zwiększać ryzyko powstawania siniaków i krwawień. Przyjmowanie oleju z wiesiołka jednocześnie z fenotiazynami może zwiększać ryzyko wystąpienia napadów drgawkowych u niektórych osób. Warto również wiedzieć, że olej z wiesiołka może obniżać poziom litu w organizmie. Przyjmowanie oleju z wiesiołka wraz z litem może osłabiać jego działanie.

Olej wiesiołkowy jest ogólnie dobrze tolerowany przez pacjentów. Działania niepożądane są rzadkie i obejmują takie objawy jak ból brzucha, nudności, niestrawność, biegunka oraz bóle głowy. W większości przypadków występują one jako efekt nadmiernego spożycia i mogą wskazywać na potrzebę zmniejszenia dawki. 

Bibliografia:
Schäfer, N., Sobczyk, M., Burczyk, D., Balwierz, R., & Skotnicka-Graca, U. (n.d.). Możliwości zastosowania olejów roślinnych w pielęgnacji skóry trądzikowej.
Jankowska, K., & Suszczewicz, N. (2020). Naturalne metody wspomagania odporności w walce z koronawirusem. Wiedza medyczna, pp. 46-65.
Kaźmierska, A., & Gawor, E. (2015). Wpływ oleju z wiesiołka na skórę, ze szczególnym uwzględnieniem działania kwasu gamma-linolenowego (GLA). Kosmetol. Estet, 4(4), 335-338.
Woźniak. (2015). Olej wiesiołkowy w profilaktyce i terapii. W: Praca specjalizacyjna: Farmacja apteczna. Poznań, s. 2-3.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/evening-primrose-oil-does-it-help-acne#side-effects [dostęp: 25.10.2023]
https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-oenothera-biennis-l-oenothera-lamarckiana-l-oleum-revision-1_en.pdf [dostęp: 25.10.2023]

Materiały publikowane w aplikacji ApteGo mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. W żadnym wypadku nie zastępują konsultacji z lekarzem, farmaceutą lub inną osobą wykonującą zawód medyczny. Przed podjęciem decyzji mogącej mieć wpływ na Twoje zdrowie, skonsultuj ją z profesjonalistą medycznym, który uwzględni Twoją indywidualną sytuację zdrowotną.